Nhìn lại các đại án kinh tế được đưa ra xét xử trong năm 2024

Tháng 1/2024, TAND TP Hà Nội đã đưa ra xét xử với 38 bị cáo trong đại án Việt Á. Trong số các bị cáo có nhiều cựu lãnh đạo như: cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Khoa học & Công nghệ, cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh, cựu Bí thư Tỉnh uỷ Hải Dương Phạm Xuân Thăng...

Tại phiên toà xét xử sơ thẩm, bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch Việt Á) bị tuyên mức án cao nhất là 29 năm tù về 2 tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Đưa hối lộ".

Bản án xác định, bị cáo Phan Quốc Việt đã thông đồng với nhiều người tại Học viện Quân Y, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế để chiếm đoạt quyền sở hữu kit test Covid-19. Sau đó, bị cáo Việt bán kit test với giá cao tại 19 tỉnh, thành và nhiều cơ quan, tổ chức, gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng, trong đó 402 tỷ đồng của Nhà nước. Đến tháng 5/2024, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã đưa ra xét xử phúc thẩm với các bị cáo có kháng cáo trong đại án Việt Á.

Theo đó, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long được toà phúc thẩm tuyên giảm án 1 năm tù so với án sơ thẩm (từ 18 năm tù xuống còn 17 năm tù về tội Nhận hối lộ). Đáng chú ý, cựu Phó trưởng Phòng Tài chính Kế toán CDC Bình Dương Nguyễn Thanh Phong được toà phúc thẩm tuyên miễn trách nhiệm hình sự.

Tháng 3/2024, TAND TP Hà Nội đưa ra xét xử vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến 6.630 bị hại xảy ra ở Tập đoàn Tân Hoàng Minh. Chủ tịch Tân Hoàng Minh - Đỗ Anh Dũng cùng 14 bị cáo đã bị tuyên án.

Vụ án liên quan đến sai phạm trong phát hành trái phiếu, thu hút vốn của các nhà đầu tư diễn ra ở Tập đoàn Tân Hoàng Minh và các công ty con. Đáng chú ý, số lượng bị hại trong vụ án này rất lớn, được xác định lên đến 6.630 người. Trước khi phiên toà diễn ra, các bị cáo đã hợp tác với cơ quan điều tra, khắc phục toàn bộ số tiền của người mua trái phiếu (hơn 8.600 tỷ đồng).

Trong phiên sơ thẩm, các bị cáo khai nhận thực hiện các hành vi gian dối trong việc trao đổi, thống nhất với các bị cáo trong công ty kiểm toán, lập hồ sơ, gian dối trong việc tạo lập giá trị ảo, chạy dòng tiền "khống", sử dụng tiền lấy được không đúng mục đích là hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ở phần tuyên án, Chủ tịch Tân Hoàng Minh Đỗ Anh Dũng bị tuyên mức án cao nhất trong số các bị cáo là 8 năm tù giam.

Đến tháng 9/2024, toà phúc thẩm chấp nhận giảm nhẹ hình phạt 1 năm tù cho ông Đỗ Anh Dũng. Do HĐXX ghi nhận các tình tiết giảm nhẹ mới cho bị cáo như: được nhiều bị hại viết đơn xin giảm nhẹ, thân nhân bị cáo là người có công với Cách mạng, Tập đoàn Tân Hoàng Minh có nhiều đóng góp từ thiện cho xã hội...

Đại án Vạn Thịnh Phát: Tháng 4/2024, TAND TP.HCM đưa ra xét xử đối với Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị cáo trong vụ án Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng xảy ra ở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, ngân hàng SCB và các đơn vị liên quan.

HĐXX xác định, bị cáo Trương Mỹ Lan không chỉ chi phối về tài chính mà còn chi phối cả nhân sự của ngân hàng SCB. Qua đó, Trương Mỹ Lan biến ngân hàng SCB thành công cụ tài chính, thực hiện một loạt các hành vi phạm tội.

Về thiệt hại của vụ án: Từ năm 2012 - 2022, ngân hàng SCB đã giải ngân cho nhóm bị cáo Trương Mỹ Lan hơn 2.500 khoản vay với tổng số tiền hơn 1 triệu tỷ đồng, chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng. Đến năm 2022, nhóm bị cáo Lan còn 1.284 khoản vay, dư nợ tại SCB hơn 677.000 tỷ đồng (gần 484.000 tỷ đồng dư nợ gốc, hơn 193.000 tỷ tiền lãi), nằm trong nhóm không có khả năng thu hồi.

Tại phần tuyên án, bị cáo Trương Mỹ Lan nhận mức án cao nhất là Tử hình về 3 tội Tham ô tài sản; Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và Đưa hối lộ. Chồng bà Lan là tỷ phú Chu Lập Cơ cũng phải nhận mức án 9 năm tù trong vụ án này. Ngoài ra, hai bị cáo khác nhận mức án Chung thân là ông Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT SCB) và Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng Giám đốc SCB).

Tháng 12/2024, TAND Cấp cao tại TPHCM đã tiến hành tuyên án phúc thẩm đối với Trương Mỹ Lan và 47 bị cáo có kháng cáo. Theo đó, toà không chấp nhận đơn xin giảm nhẹ hình phạt của bà Lan và tuyên mức án phúc thẩm là Tử hình (y án so với sơ thẩm). 

Vụ án thao túng chứng khoán, lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra ở Tập đoàn FLC: Ngày 22/7, TAND TP Hà Nội đã đưa ra xét xử cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết cùng 49 bị cáo khác trong vụ án gây thiệt hại tổng cộng hơn 4.300 tỷ đồng.

Trong vụ án này, thiệt hại từ hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản được xác định là hơn 3.600 tỷ đồng; hành vi Thao túng thị trường chứng khoán là hơn 680 tỷ đồng. Tổng cộng là 4.300 tỷ đồng.

Bản án xác định, các bị cáo đã thực hiện thao túng 5 mã cổ phiếu AMD, HAI, GAB, FLC, ART, thu lợi bất chính hàng trăm tỷ đồng. Bị cáo Quyết còn chỉ đạo cấp dưới nâng khống vốn Công ty CP xây dựng FLC Faros (Công ty Faros), đăng ký niêm yết 430 triệu cổ phiếu ROS trên sàn chứng khoán HOSE, sau đó bán cho nhà đầu tư, chiếm đoạt hơn 3.600 tỷ đồng.

Tại phần tuyên án, cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết bị tuyên mức án cao nhất trong số 50 bị cáo là 21 năm tù về 2 tội: Thao túng thị trường chứng khoán và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.