Những điều cần biết về vaccine Moderna trong chủng ngừa Covid-19

Thông tin về vaccine Moderna (hay còn gọi là vaccine Spikevax):

- Tên vaccine: Spikevax (tên khác là: COVID-19 Vaccine Moderna).

- Thành phần hoạt chất, nồng độ/hàm lượng: Mỗi liều 0,5ml chứa 100mcg mRNA (được nhúng trong các lipid nanoparticle SM-102).

Trong vaccine COVID-19 Moderna có các thành phần sau: axit ribonucleic thông tin (messenger ribonucleic acid, mRNA), các lipid (SM-102, polyethylene glycol [PEG] 2000 dimyristoyl glycerol [DMG], cholesterol và 1,2-distearoyl-sn-glycero-3- phosphocholine [DSPC]), tromethamine, tromethamine hydrochloride, axit axetic (acetic acid), natri axetat (sodium acetate) và đường mía (sucrose).

- Dạng bào chế: Hỗn dịch tiêm bắp.

- Quy cách đóng gói: Hộp chứa 10 lọ đa liều; mỗi lọ đa liều chứa 10 liều 0,5ml.

- Hình thức tiêm: tiêm bắp tay (cơ delta)

- Lộ trình tiêm: hai mũi tiêm cách nhau 1 tháng (28 ngày)

- Bảo quản: Vắc xin có thể được bảo quản trong tủ đông từ -50°C đến -15°C (-58°F và 5°F) hoặc bảo quản trong tủ lạnh từ 2°C đến 8°C (36°F và 46°F)

- Tên cơ sở sản xuất - Nước sản xuất: Rovi Pharma Industrial Services, S.A - Tây Ban Nha; Recipharm Monts - Pháp.

Đến nay, đã có 5 loại vaccine được Bộ Y tế phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19 gồm: Vaccine AstraZeneca; vaccine Sputnik; vaccine Pfizer; vaccine Vero Cell và vaccine Spikevax (COVID-19 Vaccine Moderna).

Dưới đây là một số điều cần biết về vaccine Moderna mRNA:

1. Mức độ hiệu quả của vaccine Moderna

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh CDC thì mức độ hiệu quả của vaccine Moderna trong phòng ngừa Covid-19 như sau:

- Dựa vào các bằng chứng từ những thử nghiệm lâm sàng đối với người trên 18 tuổi trở lên thì vắc-xin Moderna có hiệu quả 94,1% (1) trong việc giúp phòng ngừa các lây nhiễm đối với virus SARS-CoV-2.

Dữ liệu này được cung cấp và xác nhận bởi phòng thí nghiệm và những người đã tiêm đủ 2 liều (mũi) và người tiêm không có tiền sử bị Covid-19 trước đó.

- Vaccine Moderna cũng được đánh giá có hiệu quả cao trong các thử nghiệm lâm sàng với các đối tượng tiêm chủng ở nhiều độ tuổi, giới tính, chủng tộc và người có tiền sử mắc các bệnh mãn tính. Cụ thể:

Chủng tộc

79% người da trắng

10% người Mỹ gốc Phi

5% người châu Á

<3% các chủng tộc/dân tộc khác

<1% Người Mỹ Da Đỏ hoặc người Alaska Bản Địa

<1% người Hawai Bản Địa hoặc người Đảo Thái Bình Dương Khác.

Dân Tộc

79% không phải là người gốc nói tiếng Tây Ban Nha hoặc gốc châu Mỹ Latin

20% là người gốc nói tiếng Tây Ban Nha hoặc gốc châu Mỹ Latin

1% không rõ.

Giới tính

53% nam

47% nữ.

Tuổi

75% 18 đến hết 64 tuổi

25% 65 tuổi trở lên.

22% số người tham gia thử nghiệm lâm sàng có ít nhất một bệnh đưa họ vào nhóm có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng vì COVID-19. Bệnh nền thường thấy nhất trong số những người tham gia là bệnh phổi, bệnh tim, béo phì, tiểu đường, bệnh gan hoặc nhiễm HIV. 4% người tham gia có hai hoặc nhiều bệnh có nguy cơ cao.

Hầu hết những người tham gia vào các thử nghiệm (82%) được coi là có nguy cơ phơi nhiễm do nghề nghiệp trong đó có 25% trong số họ là nhân viên y tế.

2. Ai nên và không nên tiêm vaccine Moderna?

Ai nên tiêm vaccine Moderna?

Vắc-xin của Moderna được khuyên dùng cho người từ 18 tuổi trở lên.

Ai không nên tiêm vaccine Moderna?

Theo FDA thì những người thuộc nhóm sau không nên tiêm vaccine Moderna:

- Người dị ứng với thành phần của vaccine mRNA chẳng hạn như polyethylene glycol và xảy ra sốc phản vệ hay còn gọi là phản ứng dị ứng nghiêm trọng.

- Người từng xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau khi tiêm mũi đầu tiên của vaccine này.

Có hai dạng phản ứng dị ứng sau tiêm cần chú ý là: phản ứng dị ứng nghiêm trọng và phản ứng dị ứng tức thì xảy ra trong vòng 4 giờ sau khi tiêm bao gồm các triệu chứng phát ban, sưng tấy và suy hô hấp.

3. Các tác dụng phụ có thể gặp phải khi tiêm vaccine Moderna là gì?

Vaccine COVID-19 của Moderna, còn được gọi là mRNA-1273, là một loại vaccine cần tiêm hai liều. Các liều được tiêm cách nhau 28 ngày. Vaccine huấn luyện hệ thống miễn dịch để chống lại các nhiễm trùng trong tương lai với SARS-CoV-2, loại virus gây ra COVID-19.

Giống như vaccine Pfizer-BioNTech thì vaccine Moderna cũng là vaccine mRNA. Chúng cung cấp cho cơ thể thông tin di truyền để tạo ra các protein đột biến được tìm thấy trên bề mặt của virus SARS-CoV-2 và kích hoạt phản ứng miễn dịch, sản xuất ra các kháng thể để chuẩn bị chống lại các nhiễm trùng từ virus Covid-19 trong tương lai.

Theo FDA thì trong các dữ liệu báo cáo giai đoạn 3 của thử nghiệm lâm sàng vaccine Moderna thì các tác dụng phụ có thể gặp phải tính theo phần trăm như sau:

- Mệt mỏi (70%)

- Nhức đầu (64,7%)

- Đau cơ (61,5%)

- Đau khớp (46,4%)

- Ớn lạnh (45,4%)

- Buồn nôn và nôn (23%)

- Sốt (15,5%)

Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy tác dụng phụ do tiêm vaccine thường kéo dài khoảng 2 - 3 ngày và được báo cáo nhiều hơn ở mũi tiêm số 2. 

Người tiêm vaccine Moderna cũng báo cáo các phản ứng tại vùng tiêm bao gồm: đau (92%); sưng (14,7%); sưng hạch bạch huyết ở nách, cụ thể là (19,8%) và phát ban đỏ (10%). Trong đó tình trạng phát ban đỏ có thể xuất hiện vài ngày sau khi chủng ngừa.

Tác dụng phụ hiếm gặp: Viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim

Từ tháng 4/2021, đã có khoảng 1000 báo cáo được gửi tới VAERS về những trường hợp bị viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim xảy ra sau khi tiêm vaccine mRNA bao gồm Pfizer-BioNTech, Moderna ở Hoa Kỳ.

CDC cho biết, tỷ lệ này tương đối hiếm gặp và đang tích cực giám sát, củng cố dữ liệu để tìm hiểu xem thực sự có mối liên hệ nào giữa vaccine Covid-19 với nguy cơ bị viêm cơ tim hay viêm màng ngoài tim hay không.

Hầu hết những bệnh nhân gặp tình trạng này sau khi được chăm sóc và điều trị phù hợp đã phục hồi và nhanh chóng khỏe lại.

FDA cũng nói thêm, có ít khả năng vaccine Moderna có thể gây ra các phản ứng dị ứng nặng. Phản ứng dị ứng thường xảy ra trong vòng vài phút tới một giờ sau khi tiêm xong. Do vậy, sau khi tiêm bạn nên theo dõi tại điểm tiêm chủng. Các phản ứng dị ứng nặng có thể bao gồm: khó thở, sưng mặt và họng, nhịp tim tăng nhanh, phát ban nặng toàn thân, chóng mặt và suy nhược.

Những tác dụng phụ khác vẫn đang tiếp tục được các nhà khoa học nghiên cứu và thu thập dữ liệu.

Có nguy cơ đông máu khi tiêm vắc xin Moderna COVID-19 không?

Câu trả lời là KHÔNG. CDC cho biết không có báo cáo về việc hình thành các cục máu đông sau khi 180 triệu liều vaccine Pfizer hoặc Moderna được tiêm.

Cần làm gì khi gặp tác dụng phụ sau tiêm vaccine Moderna?

Các bác sĩ cho biết, việc liên hệ và mô tả các tác dụng phụ sau tiêm xuất hiện ở thời điểm trở về ở điểm tiêm chủng cho nhân viên tiêm chủng hay chuyên gia sức khỏe là điều cần thiết.

Sau đó bạn sẽ được hướng dẫn các xử lý phù hợp. 

Có khoảng cách thời gian tối thiểu giữa mũi tiêm vaccine thường và vaccine Moderna không?

Không. Bạn có thể tiêm vaccine Covid-19 và các vaccine khác mà không cần thời gian chờ (bao gồm vaccine sống, giảm độc lực chẳng hạn như vaccine Sởi - Quai bị - Rubella). Nói cách khác có thể tiêm trong cùng một ngày hay tiêm chung vào bất kì thời điểm nào.

Tuy nhiên cần lưu ý rằng, chưa có dữ liệu về việc nếu tiêm cùng thời điểm thì các phản ứng sau tiêm của vaccine Covid-19 có tăng lên hay không. Vì thế hãy cân nhắc tới các vấn đề:

- Nguy cơ mắc bệnh nếu không tiêm ngừa đúng thời điểm có cao không?

- Mũi vaccine thường tiêm muộn hơn có ảnh hưởng gì không?

- Tiền sử dị ứng đối với vaccine nếu có.

Có nên tiêm mũi thứ hai của vaccine mRNA Covid-19 nếu bị sốt và sưng tấy vùng tiêm không?

Có. Tác dụng phụ không phải là lý do cho việc chống chỉ định đối với mũi tiêm thứ hai. Bởi hầu hết các tác dụng phụ sẽ biến mất sau 1 - 2 ngày. Trừ trường hợp xảy ra các phản ứng tức thì hoặc sốc phản vệ sau tiêm. Tốt nhất, cần tham khảo ý kiến bác sĩ đối với các trường hợp xảy ra dị ứng như nổi mề đay, phù mạch, suy hô hấp.

Tóm lại, các dữ liệu về vaccine Moderna vẫn đang tiếp tục được thu thập và sẽ có những cảnh báo nếu có những bất thường đói với sức khỏe xảy ra. Việc tiêm chủng nên được thực hiện càng sớm càng tốt để tạo miễn dịch cộng đồng giúp đẩy lùi nguy cơ lây nhiễm Covid-19.