Vera Atkins |
Chiều ngày 16/6/1943, hai chiếc Cabriolet mầu đen từ London chạy ra sân bay Tangmere. Vera Atkins ngồi trên xe cùng 3 điệp viên dưới quyền là Cécily Lefort, Diana Rowden và Noor Inayat Khan - một công chúa Ấn Độ.
Sau khi đến sân bay, 3 người nhận đồ ăn tối. Máy bay đã đợi sẵn và sẽ chở 3 nữ điệp viên đến nước Pháp đang bị quân Đức chiếm đóng. Các phi công thông báo dưới ghế ngồi của mỗi người đều có sẵn .... một chai Whyski dẹt – để trấn tĩnh nếu cần, vì đây là một trong những chiến dịch bí mật nhất và nguy hiểm nhất trong cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai.
Dạy mật mã cho điệp viên của SOE |
Mệnh lệnh "đốt cháy châu Âu!"
Atkins sinh năm 1908 trong một gia đình Do Thái ở Rumani. Năm 1933 bà cùng gia đình sang sống ở Anh và năm 1935 đến Pháp. Sau khi học xong trung học, bà học trường Đại học Sorbonne nổi tiếng ở Paris. Tháng 5/1940, Atkins quay lại Anh và tháng 2/1941, bà ra nhập “phòng Pháp” của cơ quan tình báo Anh mới thành lập mang tên Special Operations Executive (SOE), mà theo lời của Thủ tướng Anh Winston Churchill thì, vì những hoạt động sau lưng quân địch SOE sẽ trở thành một "Bộ chiến tranh ngầm".
Nhiệm vụ Churchiull trao cho SOE rất đơn giản và cũng rất rõ ràng: “Hãy đốt cháy châu Âu!". Các điệp viên phải đánh sập cầu cống, phá hoại nhà máy, làm tàu hỏa trật ray và dùng mọi biện pháp để quấy rối quân Đức.
Phụ nữ đóng một vai trò quan trọng trong phương án của SOE. Khác với nam giới, họ có thể đi lại trong vùng địch chiếm mà không gây sự chú ý. Điều kiện quan trọng nhất là những nữ điệp viên được cử sang Pháp phải nói thành thạo tiếng Pháp. Ngoài ra, họ phải tập nhảy dù, học võ thuật để hạ gục kẻ thù mà không gây tiếng động.
Các điệp viên trong vùng địch chiếm mạo hiểm tính mạng mình vì những lý do khác nhau. Trong số họ có Violette Szabo là người đã từng làm việc trong ngành ... nước hoa của tập đoàn kinh doanh Woolworth's ở London. Chồng Violette Szabo hy sinh ở Bắc Phi. Để trả thù cho chồng, Violette Szabo tình nguyện ra nhập toán điệp viên, để lại ở nhà đứa con gái mới 2 tuổi. Những người khác, như nữ bá tước người Ba Lan Krystyna Skarbek hoặc Công chúa Ấn Độ Noor Inayat Khan... đều không muốn khoanh tay đứng nhìn quân Đức cai trị châu Âu.
Điệp viên nhảy dù thâm nhập địa bàn Pháp |
Bí mật của chocolate vị tỏi
Lãnh đạo họ là Vera Atkins, một trong những phụ nữ đầu tiên leo lên được một vị trí gần gũi với ban lãnh đạo cơ quan tình báo Anh. Vera Atkins được tiếp cận hồ sơ mật và bắt đầu sự nghiệp tình báo trong vị trí trợ lý một sĩ quan điều khiển một mạng lưới điệp viên. Tháng 8/1944 Vera Atkins được phong hàm thiếu tá và cùng với đại tá Maurice Buckmaster chỉ huy phòng Pháp của SOE. Trong thời gian làm việc tại đây, Vera Atkins đã chỉ huy và chuẩn bị cho 400 điệp viên hoạt động trong vùng quân Đức chiếm đóng, trong đó có 39 nữ điệp viên. Vera Atkins đã trực tiếp tuyển chọn và đào tạo nhiều người trong số họ.
Phương tiện kỹ thuật các điệp viên của SOE sử dụng khi làm nhiệm vụ là rất đa dạng, từ tàu ngầm 1 người đến chuột mang thuốc nổ hoặc súng ngắn mini dưới dạng một chiếc bút máy. Các điệp viên còn mang theo chocolate có vị tỏi, vì theo nhận thức của cơ quan tình báo Anh, tỏi là hương vị đặc trưng của dân Pháp nên họ sẽ dễ hòa mình vào người Pháp !
Trong chiến tranh, Atkins đã cử 39 nữ điệp viên ra trận bằng nhiều cách khác nhau, ví dụ như nữ điệp viên Krystyna Skarbek đã dùng bàn trượt tuyết trong mùa đông lạnh giá từ Slôvakia vượt qua vùng núi Tatra để đến Ba Lan.
Những điệp viên nữ trong SOE |
Lần theo dấu tích đồng đội
Sau chiến tranh, không phải tất cả đều trở về Anh nguyên vẹn, như trường hợp nữ điệp viên Odette Sansom, người đã để lại 3 cô con gái nhỏ ở Anh. Khi bắt được chị, quân Đức đã dùng gậy sắt nung đỏ đập gãy lưng Odette Sansom và dùng kìm rút tất cả móng chân. Hàng năm sau Odette Sansom vẫn không đi giày dép được mà phải đi bằng gót chân. Sau này phải qua nhiều cuộc phẫu thuật tình trạng của Odette Sansom mới khá hơn.
Một số nữ điệp viên bị quân Đức bắt rất nhanh chóng, vì hồi đó trong SOE có một điệp viên hai mang cũng làm việc cho quân Đức. Tuy vậy, Công chúa Ấn Độ Noor Inayat Khan vẫn đánh được điện tín từ Paris đi London trong nhiều tuần lễ mà không lọt vào nanh vuốt của bọn Gestapo. Noor Inayat Khan đã phải họat động hoàn toàn một mình, vì mạng lưới điệp viên nằm vùng lẽ ra phải giúp đỡ cô đã bị lộ. Cuối cùng cô cũng bị điệp viên hai mang phát hiện, bị bắt và giết hại trong trại tập trung Dachau.
Sau khi chiến tranh kết thúc, Atkins đến Đức để tìm kiếm 118 điệp viên của phòng Pháp bị mất tích trong chiến tranh. Nhiệm vụ cuối cùng của Atkins khi cuộc chiến kết thúc là chắp nối những dấu vết của các điệp viên này và tìm kiếm họ. Bà đã coi đó là nhiệm vụ của đời mình. Atkins đã thành công và nữ điệp viên bậc thầy này đã tìm ra số phận các điệp viên bị mất tích của mình. Kết quả, Atkins đã tìm được 117 người; 39 người trong số các điệp viên là nữ; 13 người đã không sống được đến ngày chiến thắng
Trong khi truy tìm dấu vết tại Đức, Atkins đã phải đối mặt với sự khủng khiếp trong các trại tập trung. Bà cũng là người đã trực tiếp hỏi cung Rudolf Hoess, kẻ đã từng là chỉ huy trưởng trại tập trung Auschwitz. Nữ điệp viên bậc thầy này đã xoay đến cùng tên tội phạm chiến tranh khét tiếng này, cho đến khi lấy được những thông tin bà cần để tìm ra đồng đội của mình. "Người phụ nữ này biết cách đối xử với bất cứ ai mặc quần", một đồng nghiệp của Atkins đã nêu bật tính cách của bà.
Tuy cuối cùng, cuộc truy tìm đã mang lại kết quả nhưng thật đau buồn, vì tất cả các đồng đội mà Atkins tìm kiếm đều đã bị quân Đức giết hại trong các trại tập trung.
Hiện nay, một bộ phim mang tên "Đêm tối và sương mù" về cuộc đời của nữ điệp viên bậc thầy này đang được khởi quay với ngôi sao Hollywood Uma Thurman trong vai Vera Atkins và dự kiến sẽ ra mắt người xem vào năm 2016.