Nữ nhà văn tài hoa bạc mệnh nhất Nhật Bản

Higuchi Ichiyo sinh năm 1872 trong một gia đình nghèo có 5 anh chị em ở Tokyo. Cha bà là một nông dân đã đưa gia đình đến Edo (Tokyo ngày nay) sinh sống từ năm 1857 và ông đã mua được tước vị Samurai vào năm 1867 sau bao nhiêu năm ước mơ.

Năm 14 tuổi, Higuchi Ichiyo vào học trường tư Haginosha, là nơi học tập của phụ nữ thuộc hoàng gia hay con gái các gia đình thượng lưu, quý tộc lúc bấy giờ. Với Higuchi Ichiyo, nơi đây là thế giới khác hẳn. Chỉ nửa năm sau ngày nhập học, trong buổi công bố sáng tác, Higuchi Ichiyo đã giành được điểm cao nhất, vượt qua cả các bậc đàn chị đi trước.

Những gì học được và trải nghiệm ở đây có lẽ đã có ảnh hưởng sâu sắc tới cuộc đời sáng tác của Higuchi Ichio sau này.

Chân dung nhà văn Higuchi Ichiyo

Năm Higuchi Ichiyo 17 tuổi, người cha qua đời. Kể từ đây gánh nặng gia đình bắt đầu đặt lên vai Higuchi Ichiyo. Vừa đi học bà vừa phải may vá, làm đèn lồng kiếm thêm tiền cùng mẹ nuôi các em.

Nhờ có tài viết chữ đẹp, bà được các các cô gái lầu xanh thuê viết thư gửi cho khách. Tuy nhiên, công việc viết lách này không đem lại cho Higuchi Ichiyo nguồn thu nhập ổn định để trang trải cuộc sống. Cũng chính vào thời điểm đó, bà thấy bạn bè ở cùng ngôi trường tư viết tiểu thuyết và nhận được những món tiền nhuận bút lớn, Higuchi Ichiyo đã quyết định làm theo.

Năm 1892, lần đầu tiên trong đời Ichiyo nhận được món tiền nhuận bút khi có tác phẩm Umore Ki (Gỗ lũa) được đăng trên tạp chí văn nghệ Hoa kinh thành.

Tháng 8/1893, gia đình bà chuyển đến nơi ở mới, mở cửa hàng bán kẹo và các  đồ dùng trong nhà. Thu nhập ít ỏi nên cuộc sống của gia đình bà rất khó khăn. Những trải nghiệm cay đắng ở khu phố này về sau đã góp phần làm nên tác phẩm nổi tiếng Takekurabe (Một mùa thơ dại, 1896).

Sau đó, bà lại công bố tác phẩm Yuki no hi (Ngày tuyết rơi) và nhanh chóng thu hút được sự chú ý của dư luận. Sau đó bà liên tục đăng tải các tác phẩm như Koto no oto (Tiếng đàn Koto), Yami yoru (Đêm đen)… Với tác phẩm Takekurabe là tiểu thuyết lấy đề tài từ tác phẩm cổ điển Ise monogatari (Câu chuyện Ise). Tác phẩm miêu tả rất cụ thể, sống động sự chuyển động từ thế giới trẻ thơ sang thế giới người lớn trong trái tim thiếu nữ. Trong Takekurabe, những kỉ niệm thời thơ ấu với những trò chơi, lễ hội và những trải nghiệm đắng cay lúc trưởng thành của Higuchi Ichiyo đã được bà đưa vào rất sinh động.

Không chỉ viết tiểu thuyết, Higuchi Ichiyo còn để lại một cuốn nhật kí có tên Nhật kí Ichiyo. Mục đích ban đầu của Higuchi Ichiyo không phải là viết để công bố mà bà viết để để luyện văn và chữ. Higuchi Ichiyo dặn em gái đốt cuốn nhật kí khi bà qua đời tuy nhiên người em gái đã giữ lại. Cuốn nhật kí ngoài giá trị nghệ thuật còn cho độc giả đời sau hiểu rõ về cuộc đời cũng như con người bà. Cuốn nhật kí có ghi lại mối tình của bà với nhà văn Nakara Itosui của báo Asahi, người đã hướng dẫn bà cách viết tiểu thuyết.

Chân dung nữ văn sĩ 24 tuổi đời được in trên tờ tiền của Nhật Bản

Khoảng 20 truyện ngắn, chừng 4.000 bài thơ và vài tiểu luận cùng một bộ nhật ký nổi tiếng - đó là những gì Ichiyo kịp tạo dựng trong cuộc đời ngắn ngủi của mình. Các tác phẩm của Higuchi Ichiyo được đánh giá là sự pha trộn giữa cái đẹp của những câu văn cổ điển với lối viết thông tục thời cận đại. Higuchi Ichiyo cũng đưa vào trong tác phẩm những từ ngữ mới được tạo ra trong thời Minh Trị làm cho câu văn có phong cách độc đáo.

Trong số các tác phẩm của Higuchi Ichiyo, những tác phẩm như Takekurabe (Một mùa thơ dại), Nigorie (Khe nước đục), Jusanya (Đêm mười ba) cho đến ngày nay vẫn được nhiều người yêu mến. Đọc những tác phẩm này người ta như cảm nhận được hơi thở của thời đại lúc bấy giờ.

Ngày 23/11/1896, Higuchi Ichiyo qua đời ở tuổi 24 bởi căn bệnh lao. Cuộc đời bà được nhiều người biết tới qua các bộ phim trên truyền hình. Người Nhật Bản cũng đưa chân dung Higuchi Ichiyo lên tờ giấy bạc mệnh giá 5.000 yên như một cách tưởng niệm nữ nhà văn tài hoa bạc mệnh.