Tuyên bố được ông Trump đưa ra trên Twitter sau khi các nhà đàm phán của hai bên không đạt được bước tiến mới trong cuộc đàm phán thương mại mới đây tại Thượng Hải. Phát biểu với báo giới tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ nói rằng ông vẫn có thể áp mức thuế mới lên tới 25% như ông từng đe dọa trước đó hoặc thậm chí là mức cao hơn.
Động thái của tổng thống Mỹ lập tức làm dậy sóng thị trường nước này. Thị trường chứng khoán Mỹ đã giảm điểm trong khi giá dầu tăng lên ngay sau tuyên bố của ông Donald Trump. Giá dầu giảm 7%, trong đó giá dầu thô biển Bắc (Brent) ghi nhận tỷ lệ giảm tính theo ngày thấp nhất kể từ tháng 2/2016. Chỉ số S&P 500 vốn đang ở vùng tích cực vào buổi chiều cũng giảm 0,9% khi chốt phiên giao dịch hôm 1/8.
Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin vừa kết thúc các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc ở Thượng Hải. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa quan chức hai nước sau khi Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình nhất trí nối lại đàm phán thương mại hồi cuối tháng 6. Vòng đàm phán lần này được cho là không có nhiều tiến triển mặc dù hai bên đều tuyên bố các cuộc đàm phán diễn ra theo hướng xây dựng. Vòng đàm phán tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra tại Mỹ vào tháng tới.
Theo ông Donald Trump, các quan chức hai nước sẽ vẫn tiếp tục đàm phán và ông vẫn hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận thương mại toàn diện với Trung Quốc. Ông Donald Trump cũng chỉ trích Trung Quốc không giữ lời hứa mua nông sản của Mỹ cũng như ngừng bán thuốc giảm đau Fentanyl sang Mỹ.
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung với những lần đánh thuế "ăn miếng trả miếng" đã khiến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đều gặp khó khăn, phá vỡ chuỗi cung ứng toàn cầu và thị trường tài chính sôi động. Sau cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh G-20 tại Nhật cuối tháng 6, lãnh đạo Mỹ - Trung thống nhất "đình chiến" để nối lại đàm phán.
Ngày 30/7, ông Trump chỉ trích Trung Quốc cố tình trì hoãn thỏa thuận thương mại và luôn muốn thay đổi thỏa thuận vào phút chót ngay sau khi hai nước bắt đầu nối lại đàm phán. Tổng thống Mỹ cảnh báo khi ông tái đắc cử, thỏa thuận Trung Quốc đạt được sẽ khó khăn hơn nhiều, hoặc sẽ không có thỏa thuận nào nữa. Ông Trump nói rằng thuế suất có thể được tăng lên qua từng giai đoạn. "10% trước hết được áp dụng trong một khoảng thời gian ngắn và sau đó tôi có thể tăng lên hoặc giảm xuống, tùy thuộc vào những gì đạt được trong thỏa thuận (với Trung Quốc)", tổng thống Mỹ nói.
Stephen Lamar - Phó chủ tịch điều hành Hiệp hội Giày dép và Quần áo Mỹ - cho biết các thành viên trong hiệp hội đã bị sốc khi ông Trump thẳng tay áp thuế trước khi các cuộc đàm phán mới với Trung Quốc diễn ra. Mức thuế này sẽ nhằm vào các loại hàng hóa như điện thoại iPhone, các mặt hàng điện tử tiêu dùng khác, giày đế mềm và đồ chơi. "Biện pháp này sẽ đánh vào người tiêu dùng Mỹ mạnh hơn nhiều so với các nhà sản xuất Trung Quốc, những người cung cấp 42% mặt hàng may mặc và 69% đối với giày dép trong thị trường Mỹ", ông Lamar nói.
Trước đó, từ ngày 10/5, Mỹ nâng thuế với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc từ 10% lên 25%. Quyết định tăng thuế trên sẽ tác động đến hơn 5.700 sản phẩm do Trung Quốc sản xuất, từ hóa học đến dệt may, hàng tiêu dùng và người tiêu dùng Mỹ sẽ phải chi trả cho phần thuế này. Trung Quốc cũng đáp trả với thuế tương tự lên 110 tỷ USD hàng Mỹ. Số liệu từ Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) cho hay kể từ giữa tháng 3 vừa qua, Washington đã thu về 15,6 tỉ USD thông qua thuế nhập khẩu áp đặt từ tháng 2/2018. Số liệu từ Bộ Tài chính Mỹ cũng cho thấy doanh thu thuế tại hải quan trong nửa đầu của năm tài chính hiện tại (bắt đầu từ 1/10/2018) đã tăng vọt tới 89% so với một năm trước, lên 34,7 tỉ USD.
Sự leo thang trong cuộc chiến thương mại đang tạo ra bất ổn cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Xung đột này đã phủ bóng lên tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đe dọa gây ra sự suy giảm tăng trưởng trên diện rộng. Theo Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), các biện pháp thuế quan đang được áp dụng giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ khiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm 2020 giảm 0.2%. Mức thuế mới sẽ đè nặng lên nền kinh tế toàn cầu trong thời điểm tăng trưởng đang chậm lại ở cả Mỹ, Trung Quốc và khu vực đồng Euro. Các chuyên gia cho biết Cục Dự trữ Liên bang Mỹ có thể một lần nữa phải cắt giảm lãi suất để bảo vệ nền kinh tế nước này khỏi rủi ro từ các chính sách thương mại.
Nghiên cứu do các kinh tế gia của Cục Dự trữ Liên bang New York, Đại học Columbia và Đại học Princeton công bố cho thấy gánh nặng của các biện pháp thuế quan của ông Trump hoàn toàn đè lên vai doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ. Cho đến cuối năm 2018, thuế đánh vào nhôm và thép từ Trung Quốc đã khiến các công ty Mỹ đã phải chi thêm 3 tỷ USD mỗi tháng cho các khoản thuế bổ sung và phải chịu thêm 1,4 tỷ USD chi phí gia tăng khác trong năm 2018. Một loạt công ty Mỹ đã thừa nhận rằng họ cảm thấy sợ hãi trước nguy cơ Trung Quốc trả đũa, và cho biết căng thẳng leo thang sẽ khiến tình hình vốn đã khó khăn càng thêm phức tạp.