Phát triển Khu thương mại tự do Đà Nẵng: Đại biểu lưu ý việc bồi thường đất, tái định cư cho dân

Phát triển mô hình kinh tế đang phổ biến ở 150 quốc gia

Ngày 31/5, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã báo cáo Quốc hội tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Theo dự thảo Nghị quyết, TP Đà Nẵng được đề xuất 30 chính sách đặc thù nhằm giải quyết các điểm nghẽn về thể chế, tạo thuận lợi thu hút đầu tư. Theo đó, thành phố được thí điểm tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư; thí điểm tách dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư công; thí điểm các dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) trong lĩnh vực thể thao và văn hóa, hạ tầng thương mại.

Điểm mới của dự thảo là thành lập khu thương mại tự do gắn với cảng Liên Chiểu và trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng. Thành phố cũng được ưu tiên thu hút đầu tư, nhân lực giỏi vào lĩnh vực vi mạch, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, thông tin truyền thông, quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; có chính sách đột phá về tiền lương, thu nhập.

Đây là mô hình kinh tế phổ biến ở trên 150 quốc gia trên thế giới nhưng pháp luật Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với Khu thương mại tự do.

"Việc phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng nhằm tạo động lực phát triển mới, giúp đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ", Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.

Chính phủ cũng đề xuất HĐND thành phố có thẩm quyền quyết định bố trí ngân sách để chi thu nhập tăng thêm cho công chức, viên chức, người lao động trong khối hành chính không vượt quá 1,8 lần mức lương theo ngạch, bậc hoặc vị trí việc làm và chi thu nhập tăng thêm không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của đơn vị.

Cần thận trọng, khách quan về chính sách đầu tư 

Thảo luận tại tổ, tán thành việc thành lập khu thương mại tư do, đại biểu Phạm Văn Hoà - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho rằng, đây là việc quan trọng, ở Việt Nam chưa có tiền lệ nhưng trên thế giới đã có. Vì vậy cần phải có sự thận trọng, khách quan về chính sách đầu tư cho khu thương mại tự do tại Đà Nẵng. Thậm chí, tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và các thành phố khác cũng nên thành lập khu thương mại tự do, dưới sự quản lí của nhà nước và có Ban quản lý.

Tuy nhiên, đại biểu Phạm Văn Hoà lưu ý đến vấn đề thu hồi đất. Đại biểu nêu vấn đề: "Nếu là thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh, vì mục đích làm đường, trường học, bệnh viện… sẽ khác, còn đây là hồi đất để cho nhà đầu tư thuê (50-70 năm)". Vì vậy, sắp tới, khi Luật đất đai có hiệu lực, đại biểu đề nghị giá tái định cư, đền bù đất phải theo quy định của Luật Đất đai hiện hành, tránh tình trạng người dân khiếu kiện liên quan đến việc bồi thường, tái định cư.

Về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – ĐBQH tỉnh Hải Dương đề xuất thí điểm thành lập "Khu thương mại, tài chính tự do Đà Nẵng" thay vì chỉ là "Khu thương mại tự do". Nhấn mạnh về điều này, đại biểu cho biết, việc kết hợp giữa thương mại và tài chính trong cùng một khu vực tự do sẽ tạo ra một môi trường giao dịch linh hoạt và thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp. Khu vực tài chính tự do có thể cung cấp các dịch vụ tài chính tiên tiến, từ đó thu hút các tập đoàn tài chính lớn và các nhà đầu tư quốc tế đến với Đà Nẵng.

Việc thí điểm khu tài chính tự do sẽ tạo ra môi trường thử nghiệm cho các chính sách tài chính mới, từ đó thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính Việt Nam nói chung. Do đó, việc thành lập khu thương mại, tài chính tự do tại Đà Nẵng không chỉ mang lại lợi ích cho thành phố mà còn đóng góp vào sự phát triển kinh tế quốc gia.

Ngoài ra, đại biểu Phạm Văn Hoà cũng góp ý về việc thực hiện dự án PPP tại Đà Nẵng. Đại biểu đồng thuận với việc đầu tư trên tất cả các lĩnh vực khác như giao thông, quản lí đô thị… là cần thiết nhưng với các lĩnh vực văn hoá xã hội, trong đó có đầu tư kinh doanh hạ tầng chợ mà thực hiện đầu tư kiểu này là khó, không nên. Chợ thì nên xã hội hoá. Cái gì tư nhân làm được thì nhà nước không nên tham gia.