Phụ nữ lãnh đạo: Nền tảng cho hòa bình, thịnh vượng và đổi mới

Ai cũng thấy lợi ích rõ ràng của bình đẳng giới: xã hội công bằng hơn, tăng trưởng kinh tế nhanh hơn và hòa bình bền vững hơn. Nhưng một câu hỏi then chốt vẫn còn đó là liệu phụ nữ có thực sự được đại diện đầy đủ trong các cơ chế ra quyết định quan trọng?

Kinh nghiệm của Na Uy cho thấy khi phụ nữ được trao quyền lãnh đạo, xã hội trở nên công bằng, vững mạnh và bền vững hơn. Từ các nỗ lực kiến tạo hòa bình, đến chống tham nhũng, đổi mới và chuyển đổi số, vai trò lãnh đạo của phụ nữ đang góp phần tạo nên những cộng đồng bình đẳng và kiên cường hơn.

Điều cam kết thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững, trong đó có Mục tiêu 5 về bình đẳng giới, quan hệ hợp tác giữa Na Uy và Việt Nam trong lĩnh vực này ngày càng sâu rộng, chứng tỏ trao quyền cho phụ nữ mang lại lợi ích cho chính phụ nữ và cho cả cộng đồng.

Góp phần kiến tạo một tương lai bao trùm hơn

Bình đẳng giới từ lâu đã là nền tảng trong chính sách đối nội và đối ngoại của Na Uy. Hiện gần 45% đại biểu Quốc hội Na Uy (Storting) là nữ - kết quả của hàng thập kỷ cam kết đảm bảo quyền tham gia và đại diện bình đẳng trong các cơ chế ra quyết định quan trọng. Với sự tham gia của các chính đảng, khu vực tư nhân và xã hội dân sự, cân bằng giới đã trở thành một phần không thể thiếu của quản trị quốc gia ở Na Uy.

Hành trình đưa chúng tôi trở thành một trong những xã hội bình đẳng nhất thế giới được xây dựng trên nền tảng giáo dục, sự tham gia vào các chính sách xã hội tiến bộ. Các quy định của pháp luật về hỗ trợ chăm sóc trẻ em, chế độ nghỉ thai sản và trả lương bình đẳng đã mang đến lựa chọn thực sự cho cả phụ nữ và nam giới, giúp mọi người đóng góp trọn vẹn vào sự phát triển của đất nước.

Với một quốc gia nhỏ như Na Uy, trao quyền cho tất cả công dân là điều thiết yếu. Bỏ qua tiềm năng đóng góp của phụ nữ đồng nghĩa với việc làm suy yếu hiệu quả chung của cả quốc gia.

Củng cố niềm tin và dân chủ

Những tiếng nói đa dạng trong vai trò lãnh đạo đem đến góc nhìn phong phú hơn, định hình các chính sách bao trùm hơn và tăng cường niềm tin của công chúng. Bức tranh chính trị của Na Uy phản ánh rõ điều này. Ở Na Uy, các chức danh Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Tài chính và Chủ tịch Quốc hội đã từng do phụ nữ đảm nhận. Chúng tôi là quốc gia đầu tiên có một Cơ quan Thanh tra chuyên trách về Bình đẳng Giới, đồng thời hợp nhất các quy định về bình đẳng vào một Luật Bình đẳng Giới riêng biệt.

Khi ngày càng nhiều phụ nữ nắm giữ vai trò lãnh đạo, tông điệu và nội dung của các cuộc tranh luận chính trị cũng thay đổi, đặt trọng tâm hơn vào chính sách gia đình, giáo dục, y tế và bình đẳng, đồng thời tạo ra một diễn ngôn chính trị phản ánh thực tế của mọi công dân, thay vì chỉ của một bộ phận trong số họ.

Đòn bẩy cho kinh doanh và đổi mới 

Na Uy là quốc gia tiên phong áp dụng “hạn ngạch” giới bắt buộc trong thành viên hội đồng quản trị doanh nghiệp từ năm 2004, ban đầu áp dụng cho các công ty trách nhiệm hữu hạn nhà nước và công ty đại chúng. Từ năm 2023, Quốc hội đã mở rộng các quy định này để bao gồm các công ty tư nhân có doanh thu trên 50 triệu NOK (tương đương 4,9 triệu USD) hoặc hơn 30 nhân viên, nhằm đảm bảo sự đại diện rộng rãi hơn của cả hai giới. 

Trao quyền cho phụ nữ là chất xúc tác cho tăng trưởng và bình đẳng. Theo ước tính của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), việc thu hẹp khoảng cách giới trong việc làm có thể thúc đẩy GDP theo đầu người tăng 15-30% vào năm 2040, trong khi thống kê cho thấy 10-20% tăng trưởng GDP của khu vực Bắc Âu trong 50 năm qua liên quan trực tiếp đến việc phụ nữ tham gia lực lượng lao động. 

Trên thực tế, Chính phủ Na Uy đã tuyên bố rằng tác động kinh tế của việc phụ nữ tham gia thị trường lao động lớn hơn cả doanh thu từ dầu mỏ. Đây là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng con người là nguồn lực quý giá nhất của chúng ta.

Phụ nữ trong những lĩnh vực mới

Ngày 25/10 vừa qua, cộng đồng quốc tế đã tới Hà Nội và cùng nhau ký kết Công ước Hà Nội về Chống Tội phạm Mạng. An ninh mạng, quản trị dữ liệu, trí tuệ nhân tạo AI và chuyển đổi số là những lĩnh vực mới sẽ định hình cách thức vận hành của xã hội. Do đó, thế giới số cần sự lãnh đạo đa dạng. 

Việc đảm bảo nhiều phụ nữ hơn tham gia vào các lĩnh vực STEM và quản lý không gian mạng không chỉ là vấn đề bình đẳng mà còn là điều cần thiết để xây dựng một tương lai số an toàn và toàn diện. Khi phụ nữ tham gia đầy đủ, lĩnh vực số sẽ đổi mới hơn, có đạo đức hơn và có khả năng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của mọi công dân.

Hơn cả tính đại diện

Tiến bộ phải được nuôi dưỡng liên tục. Ở Na Uy, chúng tôi vẫn tiếp tục nỗ lực thu hẹp khoảng cách về thu nhập và sự tham gia của phụ nữ trong một số lĩnh vực còn tồn tại. Bình đẳng đòi hỏi sự cam kết và hợp tác liên tục giữa chính phủ, doanh nghiệp và xã hội. 

Việt Nam cũng có nhiều nữ lãnh đạo xuất sắc. Vừa qua, Việt Nam đã có nữ Phó Thủ tướng đầu tiên. Những nữ lãnh đạo này là người truyền cảm hứng và mở đường cho các thế hệ tương lai. Trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái không phải là “vấn đề của phụ nữ” mà là một mệnh lệnh xã hội. 

Khi một người đàn ông ủng hộ mục tiêu bình đẳng thu nhập, chia sẻ trách nhiệm gia đình, hoặc dám thách thức định kiến, người đó đang góp phần xây dựng một xã hội công bằng và vững mạnh hơn. Khi phụ nữ cùng lãnh đạo với nam giới, thế giới của chúng ta sẽ không chỉ bình đẳng hơn mà còn hòa bình, đổi mới và bền vững hơn.