Phục hồi chức năng gan cho bệnh nhân viêm gan B sau điều trị

1. Chức năng gan là gì?

- Tạo mật để tiêu hóa chất béo

- Chuyển hóa các chất như tinh bột để điều hòa đường huyết, chuyển hóa lipid để este hóa cholesterol và acid béo, chuyển hóa protein để điều chỉnh hàm lượng albumin trong máu (nếu gan bị tổn thương hàm lượng albumin sẽ giảm

- Giải độc (nội sinh và ngoại sinh) Độc ngoại sinh như rượu, thuốc tây…và khi gan bị tổn thương thì các loại men gan như AST, ALT, MDA… tăng.

Trên thị trường có nhiều dược liệu giải độc gan, hạ men gan đang lưu truyền trong cộng đồng đôi khi chỉ giảm nhẹ các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn...mà chưa đi sâu vào căn nguyên để duy trì sức khỏe lâu dài của lá gan.

Người bệnh sau khi điều trị các vấn đề về gan như viêm gan B, suy gan, xơ gan...cũng cần có những biện pháp phục hồi chức năng gan để cơ quan này hoạt động trở lại bình thường. 

2. Phục hồi chức năng gan cho bệnh nhân viêm gan B sau điều trị bằng ăn uống

2.1. Chất béo

Trên thực tế, dù bạn có mắc gan nhiễm mỡ hay không, thì chất béo vẫn là một chất dinh dưỡng không thể thiếu để "nuôi" gan. Thiếu đi nguồn dinh dưỡng này, gan không thể duy trì hoạt động bình thường, càng không thể phục hồi sau khi mắc bệnh.

Các chuyên gia sức khỏe khẳng định để gan được khỏe mạnh và duy trì công năng bình thường, khẩu phần ăn mỗi ngày của chúng ta phải đảm bảo tỉ lệ 20% chất béo và protein cùng 60% chất carbohydrate.

Tuy nhiên, gan cần chất béo không đồng nghĩa với việc ăn càng nhiều chất béo càng tốt. Chúng ta chỉ nên sử dụng các thực phẩm có hàm lượng mỡ thấp như tôm, thịt nạc… để cung cấp dinh dưỡng lành mạnh cho cơ quan này.

2.2. Protein là "thầy thuốc" của gan

Các thực phẩm "giàu protein, nhiệt lượng thấp" như trứng gà,đậu phụ, sữa tươi, cá, thịt gà, mè.. đều được ví như "thần dược" đối với gan.

Lượng protein phong phú trong những thực phẩm này đóng vai trò như những người "thợ sửa chữa", có chức năng phục hồi các tế bào gan, đồng thời thúc đẩy tái tạo những tế bào này.

Theo lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng người bình thường mỗi ngày nên hấp thụ ít nhất 90g protein, người bệnh viêm gan cấp tính không ít hơn 80g và người bệnh xơ gan cần ít nhất 100g protein.

2.3. Gan "yêu" đường

Hầu hết chúng ta không hề biết rằng, đường chính là chất quan trọng và cần thiết nhất để bảo vệ gan.

Khoa học đã chứng minh mỗi gram đường glucozo có thể cung cấp khoảng 70% năng lượng cho cơ thể con người. Bởi vây, nếu một người ở trạng thái thiếu năng lượng trong một thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến chức năng gan.

Đối với gan nói riêng, đường đóng vai trò tạo thành một chất có tên là glycogen. Chất này có tác dụng ngăn chặn cơ thể hấp thu độc tố, tránh làm tổn thương tới các tế bào gan.

Vì vậy, ngoại trừ bệnh nhân tiểu đường, người bình thường hoàn toàn có thể tính toán lượng đường cần thiết mỗi ngày dựa trên thể trọng của họ. Mỗi kilogam cân nặng cần 1g đường.

Như vậy, người trưởng thành nặng khoảng 60kg, mỗi ngày chỉ nên hấp thu không quá 60g đường.

Nguồn đường "lành mạnh" nên được khai thác từ các loại thực phẩm tự nhiên như cơm, phở, nước trái cây, hoa quả, mật ong, đường trắng…

2.4. Vitamin A – "thần dược" phòng chống ung thư gan

Được mệnh danh là "nhà kho" chứa đựng vitamin trong cơ thể nên khi bị tổn thương, khả năng "chứa" vitamin của gan sẽ giảm xuống đáng kể.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng vitamin A có công năng tuyệt vời trong việc bảo vệ gan, đặc biệt là ngăn cản và ức chế các tế bào ung thư tăng lên.

Cơ thể con người mỗi ngày đều cần hấp thu đủ vitamin A để gan được khỏe mạnh. Theo đó, hàm lượng vitamin A nên hấp thu hằng ngày đối với nam là 800mcg, đối với nữ là 750mcg.

Mặc dù là được ví như "thần dược" chống ung thư cho gan nhưng các chuyên gia y tế cũng kiến nghị tuyệt đối không nên hấp thụ quá 3000 mcg để gây các phản ứng phụ làm tổn thương gan.

Mỗi ngày, chúng ta chỉ cần ăn một củ cà rốt, 65g gan gà, 200g cá ngừ hộp với một cốc sữa tươi là đã hấp thu đủ lượng vitamin A cần thiết.

Bên cạnh đó, cà chua, cà rốt, rau chân vịt, gan động vật, dầu cá và các chế phẩm từ sữa đều là những nguồn cung cấp vitamin A lành mạnh cho gan.

2.5. Các vitamin nhóm B - "trạm xăng dầu" của gan

Các vitamin B giống như "kho dầu" trong cơ thể con người với các tác dụng như đẩy nhanh tốc độ trao đổi chất, tăng cường chuyển hóa năng lượng. Đặc biệt, nhóm vitamin còn hỗ trợ chữa trị các bệnh lý về gan, phòng ngừa gan nhiễm mỡ.

Các chuyên gia y tế khẳng định: các loại vitamin B có thể tăng cường khả năng chịu đựng cồn rượu của gan .

Tuy nhiên, do viatmin B có thể hòa tan trong nước, chỉ có thể tồn tại trong cơ thể mấy tiếng đồng hồ, nên chúng ta cần bổ sung chúng đều đặn mỗi ngày.

Những người mắc các bệnh lý về gan nên hấp thu đủ từ 10-30mgvà không quá 30mg vitamin B hằng ngày.

Trong tự nhiên, vitamin B có thể được cung cấp từ những nguồn thực phẩm như thịt lợn, đậu tương, gạo, nấm hương…

2.6. Vitamin E – "vệ sĩ" mới cho gan

Một nghiên cứu khoa học mới đây đã khẳng định vitamin E có thể trở thành vũ khí mới chống bệnh gan nhiễm mỡ không bắt nguồn từ rượu.

Mạch nha, đậu nành dầu thực vật, các loại quả hạch, các loại rau xanh.. đều là những thực phẩm chứa nhiều vitamin E.

Người bình thường cần hấp thu 12mg vitamin E mỗi ngày. Người mắc bệnh gan cần bổ sung và hấp thu ít nhất 100mg.

2.7. Gan thích thực phẩm xanh

Theo thuyết Ngũ hành của Y học cổ truyền Trung Quốc, màu xanh dễ đi vào gan. Vì vậy, đa số những loại thực phẩm này có tác dụng năng cường chức năng gan, bài trừ độc tốt hữu hiệu.

Khoa học đã chứng minh các loại thực phẩm màu xanh chứa hàm lượng axit folic phong phú, là loại chất quan trọng cho quá trình trao đổi chất của cơ thể. Các thầy thuốc đặc biệt tin dùng đồ uống chế biến từ cam và chanh.

Do đó, để tăng cường hiệu quả điều trị, những người mắc bệnh gan nên sống ở nơi gần hồ, nhiều cây cối, thường mặc các trang phục màu xanh,dùng đồ thất màu xanh…

Tương tự như vậy, những thực phẩm màu xanh, đặc biệt là rau,của, quả cũng rất có lợi cho việc dưỡng gan và điều trị bệnh lý về gan.

3. Các bài tập phục hồi chức năng gan

- Nằm ngửa, hai tay và chân duỗi thẳng, dọc theo thân. Dùng cơ bụng, hông và đùi nâng chân lên cao rồi hạ ngược về phía trên đầu, mũi chân chống xuống đất. Giữ trong 1 phút rồi trở về tư thế ban đầu. Lặp lại động tác 8 lần.

- Ngồi khoanh chân, lưng thẳng. Vặn nghiêng người sang trái, tay phải đặt lên đầu gối trái, tay trái đưa về phía sau lưng. Giữ trong 10 giây rồi trở về tư thế ban đầu và đổi bên. Lặp lại động tác 10 lần.

- Ngồi trong tư thế chân vắt chéo, vặn nghiêng người sâu với hai bàn tay chống xuống đất. Lặp lại động tác 10 lần mỗi bên.

- Nằm ngửa với một chân gập gối. Chân còn lại gác lên đầu gối chân kia, tay cùng bên duỗi thẳng, tay bên kia để sau gáy. Gập bụng 10 lần rồi đổi bên.

- Nằm nghiêng người sang bên phải, đầu gối gập, hơi cong người. Đặt tay trái lên vùng gan, massage nhẹ nhàng để làm ấm rồi ấn nhẹ trong 3 giây thì thả lỏng, tiếp tục massage nhẹ nhàng. Lặp lại động tác 10 lần rồi đổi bên.

- Đứng thẳng, hai chân rộng bằng một vai. Hai tay duỗi thẳng, đưa cao lên ngang vai, lòng bàn tay ngửa trên trời. Giữ 3 giây rồi tiếp tục nâng cao tay lên sát tai, bàn tay hướng thẳng lên trời. Giữ trong 3 giây rồi trở về tư thế ban đầu. Lặp lại động tác 30 lần.