Podcast: Giải pháp bảo tồn nghề truyền thống của đồng bào Khmer tại Kiên Giang

Ấp Hòn Quéo, xã Thổ Sơn huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang, với phần đông là đồng bào Khmer sinh sống. Ngoài trồng trọt các loại cây ăn trái, người dân nơi đây sinh sống bằng các nghề thủ công, trong đó nổi tiếng là nghề nặn nồi đất. Nồi đất xứ Hòn là sản phẩm có tiếng trong vùng. Được thiên nhiên ban tặng cho nơi đây nguồn đất sét rất đặc biệt, nồi đất ấp Hòn Quéo khác hẳn với nồi đất ở địa phương khác bởi chất lượng và màu đỏ đặc trưng.

Đối với nhóm nghề sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, nghề nặn nồi đất tại huyện Hòn Đất từ nhiều năm qua đã tạo ra những sản phẩm nổi tiếng, vừa mang giá trị văn hoá, vừa phục vụ nhu cầu thiết thực của người dân địa phương và nhiều tỉnh thành khác. Nó đã giúp cho nhiều thế hệ phụ nữ đồng bào Khmer nơi đây vừa lưu giữ nét đẹp văn hóa, vừa có thêm thu nhập, gia đình có cuộc sống ấm no, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và du lịch địa phương.

Tuy vậy, những năm gần đây, với sự cạnh tranh của các sản phẩm công nghiệp - các sản phẩm gia dụng bằng chất liệu khác như gỗ, nhôm, inox,... đã làm giảm nhu cầu sử dụng đồ làm thủ công như gốm sứ, đất sét, ảnh hưởng đến thị trường tiêu thụ của sản phẩm truyền thống, đặc biệt là nồi đất của người dân tại huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang. Cùng với nhiều nguyên nhân khác như: Khó khăn trong việc mở rộng thị trường, nguồn nguyên liệu (đất sét loại tốt) ngày một khan hiếm, giá thành cao… dẫn đến nguồn thu từ việc bán sản phẩm ngày một ít đi. Thu nhập thấp nên người trẻ ít quan tâm đến nghề truyền thống này mà chọn nhiều công việc khác…, làm cho nghề truyền thống nặn nồi đất dần mai một, 1 nét đẹp văn hoá của đồng bào Khmer ở miền Tây Nam bộ có nguy cơ bị lãng quên…

Nồi đất xứ Hòn đẹp, bền là vậy nhưng ngày nay, nghề làm nồi đất của đồng bào Khmer ở ấp Hòn Quéo ngày càng khó khăn, bởi nhiều nguyên nhân. Trong đó, chỉ riêng về nguồn nguyên liệu chính là đất sét chất lượng mỗi ngày một hiếm. Trước đây, người dân có thể lấy từ các khu ruộng gần nhà. Nhưng giờ, để có nguồn đất sét chất lượng, bà con phải đặt mua từ vùng xung quanh với giá cao hơn. Thêm nữa, sự phát triển và nhu cầu của cuộc sống ngày một cao hơn khiến không còn nhiều gia đình như chị Mỹ Hằng còn bám trụ với nghề, nhiều gia đình bỏ nghề để tìm công việc khác có thu nhập tốt hơn…

Trước những khó khăn của bà con đồng bào Khmer tại Kiên Giang nói chung, bà con tại huyện Hòn Đất nói riêng trong việc bảo tồn, phát huy nghề truyền thống, gìn giữ nét đẹp văn hoá đặc trưng của đồng bào Khmer tại miền Tây Nam bộ, phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam đã tìm hiểu, trao đổi với chuyên gia nghiên cứu văn hoá, các đơn vị quản lý nhà nước để tìm hiểu về giải pháp nhằm giúp bà con duy trì, bảo tồn nghề truyền thống rất độc đáo này. 

Mời bà con và các bạn nghe Podcast bằng tiếng Chăm: Giải pháp bảo tồn nghề truyền thống của đồng bào Khmer tại Kiên Giang