Vụ bê bối “đổi tình lấy điểm”
Báo cáo khẳng định nạn quấy rối tình dục ngày càng tăng mạnh và hiện tượng “đổi tình lấy điểm” xảy ra khá phổ biến tại một số trường đại học ở Uganda. Câu chuyện của cô gái dưới đây là hồi chuông báo động đối với chính quyền.
Khi trúng tuyển vào Đại học Makerere, một trong những trường danh giá nhất được mô tả là “Harvard hay Oxford của châu Phi” ở thủ đô Kampala của Uganda, cô gái Monica (tên nhân vật đã được thay đổi) cảm thấy tương lai của mình rộng mở với nhiều ước vọng.
Tuy nhiên, niềm hy vọng của cô gái vụt tan biến sau khi trở thành nạn nhân của mưu toan cưỡng bức từ một giảng viên nhà trường. Monica nhớ lại, người giảng viên đề nghị được dạy kèm cô ngay tại nhà riêng của ông ta, và sau đó có ý định thực hiện hành vi đồi bại. May mắn là Monica đã học qua khóa huấn luyện chống cưỡng bức nên tự vệ được.
Bất chấp sự đe dọa thường xuyên từ người giảng viên, Monica vẫn mạnh dạn kể câu chuyện xấu xa của gã thầy đồi bại cho bạn bè nghe để phòng tránh. Sau đó, Monica còn nghe được những câu chuyện quấy rối tình dục từ bạn học và nữ sinh trong nhà trường mà hung thủ cũng chính là người giảng viên đã tấn công cô.
Điều không may là ít nhất một sinh viên đã bị hắn cưỡng bức. Monica giải thích: “Phần đông các cô gái không báo cáo vụ việc bị cưỡng bức, có lẽ vì sợ không có ai tin họ. Mọi người có thể cho rằng chính bạn tự dấn thân vào chuyện đó”.
Do thiếu sự hỗ trợ từ nhà trường nên Monica không còn tinh thần tham dự những buổi học, học lực ngày càng sa sút. Cuối cùng, Monica quyết định viết thư gửi đến Phó Chủ tịch Đại học Makerere. Sau đó, một ủy ban của ban giám hiệu được thành lập để điều tra vụ việc. Monica kể: “Họ yêu cầu tôi cung cấp bằng chứng về hành vi quấy rối tình dục.
Tôi đưa cho họ những tấm ảnh chứng minh mà tôi đã "chụp”. Theo chính sách của trường, những vụ việc như thế này phải được điều tra và xử lý trong vòng 3 tháng. Thế nhưng, gần 7 tháng trôi qua, Monica vẫn chưa nhận được câu trả lời từ ủy ban giám hiệu Đại học Makerere. Điều đó có nghĩa là Monica đã thất bại trong vụ kiện chống người giảng viên dâm ô.
Thậm chí, một số giới chức nhà trường còn bảo Monica nên bỏ học thay vì giúp đỡ cô. “Nhiều người lăng mạ và gọi tôi là kẻ ngu xuẩn”, cô nhớ lại.
Cần mạnh tay xóa bỏ vấn nạn
Mặc dù vậy, sau những đấu tranh bền bỉ, Monica đã nhận được kết luận điều tra từ ủy ban giám hiệu là thực sự “có môi trường quấy rối tình dục” tại trường Đại học Makerere. Với kết quả tích cực như thế, Monica được khuyến khích đi học trở lại và ban giám hiệu thông báo cô sẽ được học với giảng viên khác và những vụ quấy rối tình dục sẽ không tái diễn.
Quấy rối tình dục đang là vấn đề cực kỳ nghiêm trọng ở Đại học Makerere. Trong những tháng gần đây, báo chí Uganda thường xuyên đưa tin về vụ bê bối “đổi tình lấy điểm” xảy ra ở đây, gây ảnh hưởng nặng nề đến danh tiếng nhà trường.
Ông Barnabas Nawangwe, Phó Chủ tịch Đại học Makerere, cam kết: “Chúng tôi có chính sách không khoan dung với hành vi quấy rối tình dục. Sự yếu kém duy nhất mà tôi nhận thấy là chưa có biện pháp trừng phạt rõ ràng đối với những đối tượng bị kiện. Đó là điều mà chúng tôi đang cố gắng giải quyết”. Ông Nawangwe cho biết thêm, từ khi ông nhậm chức phó chủ tịch nhà trường vào tháng 6/2017, có 5 thầy giáo đã bị sa thải do có hành vi quấy rối các nữ sinh.
Nhà báo Joachim Buwembo cho rằng, nạn quấy rối tình dục đã trở thành những vụ vi phạm nhân quyền thường xuyên xảy ra ở Uganda do các cấp lãnh đạo và cảnh sát không tin vào đơn tố cáo của nạn nhân.
Theo ông, ở vị trí giảng viên và giáo sư đại học, nhiều người tự cho mình có quyền lực, và các nữ sinh sẽ không dám tố cáo nếu họ có hành vi quấy rối. Vì vậy, Makerere cũng như các trường đại học khác cần mạnh tay chấn chỉnh, điều tra và trừng phạm các thủ phạm để sinh viên yên tâm tiếp tục đến trường.