Quỹ học bổng Vừ A Dính chắp cánh ước mơ nhiều thế hệ học sinh dân tộc thiểu số và hải đảo

Từ hành trình cậu bé người Mông Giàng A Xoài

Tại chương trình Họp mặt sinh viên và trao học bổng năm học 2025 - 2026, cả khán phòng bỗng lặng đi vì xúc động khi chứng kiến khoảnh khắc Giàng A Xoài - từ một cậu bé người Mông mồ côi, không thạo tiếng Kinh - nay đã trở thành tân sinh viên ngành kỹ thuật ô tô, bước lên sân khấu tặng hoa cho "vị ân nhân" - bà Trương Mỹ Hoa, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước, nguyên Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, Chủ tịch Quỹ học bổng Vừ A Dính, Chủ nhiệm CLB "Vì Hoàng Sa, Trường Sa thân yêu".

Câu chuyện vượt khó của Giàng A Xoài, qua lời kể của bà Trương Mỹ Hoa, khiến nhiều người rưng rưng nơi khoé mắt. Ở tuổi 80, bà vẫn dành trọn tâm sức và tâm huyết cho thế hệ trẻ. Giọng kể của bà đôi lúc ngắt quãng, nhưng từng chi tiết về hành trình của Xoài được bà nhớ và kể lại rõ ràng, chi tiết, như cách mà bà yêu thương và sự trân quý cho mỗi học sinh được nhận học bổng từ Quỹ Vừ A Dính.

Bà Trương Mỹ Hoa nhớ lại, năm 2017, trận lũ kinh hoàng ập xuống xã Chế Tạo (huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái cũ) đã cuốn phăng đi bao nhà cửa, tài sản. Chính trận lũ kinh hoàng ấy đã cướp đi bố mẹ của Giàng A Xoài. A Xoài và anh trai phải nương tựa vào nhau để vượt qua những khó khăn.

"Khi chúng tôi lên thăm địa phương, gặp Giàng A Xoài và hỏi: "Con có muốn vào TPHCM học không?". Em nhìn chúng tôi với đôi mắt trống rỗng, không trả lời. Sau thời gian vận động, em đã gật đầu. Ngày đón vào TPHCM, em vẫn im lặng, không nói một lời. Chúng tôi đưa em về trường THCS-THPT Hồng Hà để học. Dù 13 tuổi nhưng em chỉ có thể bắt đầu từ lớp 5 vì trước đó em chủ yếu đi làm nương. Và chưa "nói sõi" tiếng Kinh. Vậy nên, các cô giáo tận tình kèm cặp để em theo kịp bạn bè", bà Trương Mỹ Hoa kể.

Bà kể thêm: "Khi xem đồ đạc của em, chúng tôi thấy hai phong bì. Một bì khoảng 2,5 triệu toàn tiền lẻ từ 10 nghìn, 20 nghìn đến 50 nghìn… đó là tiền bà con bản làng quyên góp; phong bì còn lại hơn 6 triệu do các đơn vị, chính quyền, đoàn thể địa phương cho. Số tiền nhỏ, chúng tôi được giao cho cô quản nhiệm của em ở trường Hồng Hà giữ hộ, để mua những vật dụng cần thiết cho em. Số tiền lớn, Quỹ bổ sung thêm thành 10 triệu gửi tiết kiệm để dành cho tương lai của em".

Ban đầu, khi vào TPHCM nhập học, Giàng A Xoài gần như không nói chuyện, giáo viên tưởng em không biết nói tiếng Kinh. Thực ra, em biết nói, nhưng cú sốc mất bố mẹ và môi trường hoàn toàn xa lạ khiến em thu mình lại.

Sau 8 năm nỗ lực học tập cộng với sự dìu dắt của nhà trường, sự kiên trì hỗ trợ của Quỹ học bổng Vừ A Dính, đến nay Giàng A Xoài đã đỗ vào Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, theo học ngành cơ khí ô tô. Hiện nay, em vẫn gắn bó với trường THCS-THPT Hồng Hà, được trường hỗ trợ cho làm thêm tại tổ media của trường. Khi nhận được tháng lương đầu tiên từ công việc này, Giàng A Xoài đã tặng lại cho quỹ học bổng Vừ A Dính, như một cách tri ân chân thành của em gửi đến những người đã từng đùm bọc em.

Trong số các em thụ hưởng từ Quỹ học bổng Vừ A Dính, có rất nhiều em nỗ lực vươn lên, nhưng câu chuyện của Giàng A Xoài là minh chứng rõ nét nhất cho sức mạnh của nghị lực và tình người. Đây không phải câu chuyện về học giỏi hay không, mà là hành trình vượt lên số phận để trưởng thành. Từ một Giàng A Xoài đầy tổn thương, thu mình và gần như không giao tiếp, em đã mạnh mẽ đứng dậy, học cách mở lòng, biết bày tỏ. Giờ đây, Giàng A Xoài đã trở lại là một cậu học trò bình thường như bao bạn bè khác. Phía sau sự "bình thường" ấy là cả một hành trình dài của nỗ lực, của yêu thương và của những bàn tay nâng đỡ.

Khi vườn ươm hoá màu xanh

Còn với trường hợp Thạch Sang - người từng được Quỹ chăm lo, nay đã trưởng thành. Em tốt nghiệp ngành Kỹ thuật Phần mềm của Trường Đại học Công nghệ Thông tin (ĐHQG TPHCM) với tấm bằng loại Giỏi đầy ấn tượng. 

Trong suốt 4 năm đại học, bên cạnh học bổng Vừ A Dính, em còn may mắn nhận thêm học bổng của Bộ Khoa học - Nghiên cứu và Nghệ thuật - Văn hóa Bang Hessen (Đức) và Tổ chức Hỗ trợ Đại học Thế giới Cộng hoà liên bang Đức. Những suất học bổng ấy trở thành nguồn động viên lớn, giúp em vững tâm học tập và tin tưởng vào con đường tương lai đang rộng mở phía trước.

Thạch Sang chia sẻ: "Đối với sinh viên dân tộc thiểu số như em, Quỹ học bổng Vừ A Dính không chỉ hỗ trợ về tài chính, mà còn là nguồn động viên to lớn. Hiện nay, em vừa có việc làm cho một công ty phần mềm ở Gò Vấp, em xin hứa sẽ nỗ lực thật tốt, em hy vọng bản thân sẽ có cơ hội được đóng góp một phần sức mình cho cộng đồng, tiếp nối những giá trị tốt đẹp mà quý nhà tài trợ đã và đang trao đi cho chúng em".

Riêng năm học 2024 - 2025, các em thuộc Dự án đã đạt nhiều kết quả đáng tự hào khi: 69 sinh viên đạt thành tích loại Giỏi (chiếm 36%); 107 sinh viên đạt loại Khá (chiếm 56%) tại nhiều ngành đang theo học như bác sĩ nội trú, sư phạm, kinh tế đến kỹ thuật và khoa học xã hội…

"Điều quan trọng mà cô muốn chia sẻ với các con là: thời đại này là của các con, chứ không còn là của các cô chú, ông bà như trước nữa. Các thế hệ đi trước có rất nhiều phẩm chất quý báu: đạo đức, tinh thần trách nhiệm, nghị lực… Những điều đó vẫn rất đáng trân trọng. Nhưng trong thời đại mới, chỉ như vậy thôi thì chưa đủ. Các con cần trí tuệ, cần tri thức để cạnh tranh và để chiến thắng. Nếu không theo kịp thế giới, chúng ta sẽ bị bỏ lại phía sau", bà Trương Mỹ Hoa, nhắn gửi.