Sau Trịnh Công Sơn, Bùi Xuân Phái được Google vinh danh

Đúng 0h sáng 1/9/2019, trang chủ tiếng Việt của công cụ tìm kiếm phổ biến nhất thế giới Google đã vinh danh cố hoạ sĩ Bùi Xuân Phái nhân kỷ niệm 99 năm ngày sinh của ông (1/9/1920 – 1/9/2019) bằng biểu tượng Google Doodles. Như vậy là sau nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Bùi Xuân Phái là nhân vật thứ 2 của Việt Nam được Google Doodles tôn vinh.

 

Biểu tượng trên trang chủ Google về Bùi Xuân Phái là một khắc họa chân dung người họa sĩ trên nền nét chấm phá của phố cổ - chủ đề chuỗi sáng tác đã làm nên phong cách riêng của Bùi Xuân Phái, giúp ông ở lại bền lâu trong lòng người yêu nghệ thuật và trong lịch sử hội họa Việt Nam.

Ngay sau khi Google thay đổi biểu tượng, đại diện gia đình Bùi Xuân Phái là con trai ông, họa sĩ Bùi Thanh Phương đã gửi lời cảm tạ thông qua trang fanpage chính thức mang tên Bùi Xuân Phái. Họa sĩ Bùi Thanh Phương viết: “Sự kiện Google tôn vinh ông với Doodle thiết kế đặc biệt nhân ngày sinh của ông là một hoạt động ý nghĩa không chỉ với gia đình mà còn đối với những người mến mộ ông, những người yêu văn hóa Việt Nam qua hình ảnh con phố cổ. Thay mặt gia đình, tôi xin chân thành cảm ơn sự quan tâm và tình cảm của quí vị đã vinh danh cha chúng tôi, danh hoạ Bùi Xuân Phái trên trang Google”.

 

Họa sĩ Bùi Xuân Phái sinh ngày 1/9/1920 tại làng Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hà Tây, tỉnh Hà Đông (nay là quận Hà Đông, thủ đô Hà Nội), một làng nổi tiếng với tranh khắc gỗ dân gian Kim Hoàng. Ông xuất thân trong một gia đình tiểu tư sản trung lưu nhà ở phố Hàng Thiếc, sau chuyển về 87 Hàng Bút nay gọi là phố Thuốc Bắc. Chính vì vậy mà ông đã thuộc lòng từng con đường, ngõ ngách của 36 phố phường Hà Nội.

Ông tốt nghiệp khoa Hội họa trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa 1941–1945. Ông tham gia kháng chiến, tham dự triển lãm nhiều nơi. Năm 1952 về Hà nội, sống tại nhà số 87 Phố Thuốc Bắc cho đến khi mất. Sự nghiệp hội họa của ông gắn với những tác phẩm về phố cổ Hà Nội.

Tranh phố của Bùi Xuân Phái vừa cổ kính lại rất hiện thực, thể hiện rõ hồn cốt của phố cổ Hà Nội những thập niên 50, 60 hay 70. Các mảng màu trong tranh Phái thường có đường viền đậm nét, từ bề mặt đến cảnh quan đều có chiều sâu bên trong. Ngắm tranh phố cổ của Phái, người xem nhận thấy họa sĩ đã gửi gắm những kỷ niệm, những hoài cảm cùng nỗi buồn man mác, tiếc nuối bâng khuâng trên từng nét vẽ, như điềm báo về sự đổi thay và biến mất của từng mái nhà, từng con người mang hồn phách xưa cũ.

 

Ngoài phố cổ, ông còn vẽ các mảng đề tài khác, như: Chèo, chân dung, nông thôn, khỏa thân, tĩnh vật... rất thành công. Nhiều tranh của Bùi Xuân Phái đã được giải thưởng trong các cuộc triển lãm toàn quốc và thủ đô. Ông vẽ trên vải, giấy, bảng gỗ, thậm chí cả trên giấy báo khi không có đủ nguyên liệu. Ông dùng nhiều phương tiện hội họa khác nhau như sơn dầu, màu nước, phấn màu, chì than, bút chì... Các tác phẩm của ông biểu hiện sâu xa linh hồn người Việt, tính cách nhân bản và lòng yêu chuộng tự do, óc hài hước, đậm nét bi ai và khốn khổ. Ông đã góp phần rất lớn vào lĩnh vực minh họa báo chí và trình bày bìa sách, được trao tặng giải thưởng quốc tế (Leipzig) về trình bày cuốn sách Hề chèo (1982).

Mặc dù cuộc sống khó khăn nhưng với tình yêu nghệ thuật, khát khao tìm tòi và thể hiện cái đẹp dung dị đời thường bằng những nét vẽ cọ, Bùi Xuân Phái đã không ngừng vẽ, sáng tạo nghệ thuật ngay cả khi không mua được vật liệu và ông đã phải tận dụng mọi chất liệu như vỏ bao thuốc lá, giấy báo… Ông cũng là họa sĩ đã gạt bỏ mọi toan tính đời thường để cho ra đời các tác phẩm dung dị, đơn giản nhưng đầy tâm tư sâu lắng.

Cố họa sĩ Bùi Xuân Phái nhận được rất nhiều giải thưởng danh giá cả ở trong nước và quốc tế, trong số đó có Giải thưởng Hồ Chí Minh (năm 1996), Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam 1997, Giải thưởng quốc tế Leipzig về trình bày cuốn sách Hề chèo (1982), Giải thưởng triển lãm Mỹ thuật toàn quốc 1980, Giải thưởng Mỹ thuật Thủ đô các năm 1969, 1981, 1983, 1984...

Họa sĩ Bùi Xuân Phái mất ngày 24/6/1988 tại Hà Nội vì bệnh ung thư phổi. Xưởng vẽ nhỏ của ông hiện trở thành bảo tàng, nơi ghi dấu những tác phẩm của người họa sĩ tài danh, để tôn vinh những di sản của một người hết lòng vì nghệ thuật.