Sốc phản vệ do tự ý mua thuốc điều trị viêm họng về uống, bác sĩ nói gì?

1. Tự ý mua thuốc điều trị viêm họng về uống mà không biết bị dị ứng thuốc!

Mới đây, Bệnh viện đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) đã tiếp nhận một bệnh nhân bị sốc phản vệ khi tự ý mua thuốc điều trị viêm họng mà không có chỉ định của bác sĩ, dẫn tới dị ứng thuốc.

Cụ thể:

Bệnh nhân là T.X.T. (59 tuổi, ở Tuyên Quang), có tiền sử phản vệ với thuốc kháng sinh Cefalexin 500 mg cách đây nhiều năm. Ngày 3/1, sau khi ăn tối, bệnh nhân bị ho, đau rát họng. Thấy sẵn thuốc trị viêm họng của người vợ mua tại quầy dược, ông T. đã uống một liều. Sau khi uống xong, ông cảm thấy bị tức ngực, buồn nôn và đau bụng.

Khi được đưa vào bệnh viện thì bệnh nhân có biểu hiện sốc phản vệ ở mức độ nguy kịch, chỉ vài phút sau thì bị tụt huyết áp, mạch đập gấp. Rất may bệnh nhân đã được bác sĩ cấp cứ theo phác đồ điều trị sốc phản vệ và đã qua cơn nguy kịch.

2. Cần cẩn trọng khi có tiền sử dị ứng thuốc!

Các bác sĩ cho biết, dị ứng thuốc hay còn gọi là Drug allergy là tình trạng cơ thể phản ứng quá mức và bất thường gây hại cho cơ thể khi tiếp xúc với các loại thuốc (dị nguyên) mà cơ thể bị dị ứng. Dị ứng thuốc không phụ thuộc vào việc bạn sử dụng liều lượng bao nhiêu và còn có tính mẫn cảm chéo. Có nghĩa là, bạn bị dị ứng với thuộc họ này thì những thuốc "cùng họ" đó cũng sẽ gây ra phản ứng dị ứng.

Dấu hiệu dị ứng thuốc:

Theo Hướng dẫn chuẩn đoán và điều trị bênh nội khoa (Nhà xuất bản Y Học) thì khi sử dụng thuốc bạn nên chú ý tới nhưng biểu hiện trên da như sau:

Hướng dẫn xử lý khi bị dị ứng thuốc

Khi phát hiện bị dị ứng thuốc bạn cần làm gì?

- Đầu tiên, hãy ngừng ngay thuốc mà bạn đang nghi ngờ mình bị dị ứng, bao gồm thuốc tiêm, thuốc đường uống, thuốc bôi, thuốc nhỏ,...

- Tới ngay cơ sở y tế nếu có các dấu hiệu như khó thở, bị tức ngực, rối loạn tiêu hóa, nổi ban khắp người,.. các biểu hiện này chứng tỏ bạn đang bị dị ứng thuốc ở mức độ nặng cần phải nhanh chóng được can thiệp y tế.

- Với các trường hợp dị ứng mức độ nhẹ, bạn vẫn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được chỉ định sử dụng một số loại thuốc chống dị ứng. Lưu ý, tuyệt đối không được tự ý mua thuốc mà không có chỉ dẫn của bác sĩ.

- Ghi nhớ loại thuốc mà bạn bị dị ứng và thông báo cho bác sĩ.

Phác đồ xử lý khi bị dị ứng thuốc

Theo WebMD thì, mục tiêu đầu tiên là làm dịu các triệu chứng của bạn. Ví dụ, các loại thuốc như thuốc kháng histamine và trong một số trường hợp, corticosteroid, thường có thể kiểm soát phát ban, nổi mề đay và ngứa .

Đối với ho và tắc nghẽn phổi , bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc được gọi là thuốc giãn phế quản (như albuterol hoặc combivent) để mở rộng đường thở của bạn.

Đối với các triệu chứng sốc phản vệ, bạn có thể cần tiêm epinephrine và chắc chắn bạn cần được chăm sóc y tế khẩn cấp, ngay cả khi những triệu chứng đó ngừng lại sau khi bạn được chỉ định sử dụng epinephrine.

Đôi khi, các bác sĩ sử dụng một quy trình gọi là giải mẫn cảm để điều trị dị ứng với penicillin hoặc các loại thuốc khác. Theo thời gian, bạn sẽ được tiêm một lượng nhỏ penicillin, với lượng ngày càng lớn cho đến khi hệ thống miễn dịch của bạn có thể đáp ứng xử lý thuốc. Bạn có thể chỉ thực hiện thủ thuật này nếu không có bất kỳ loại thuốc nào khác có thể điều trị tình trạng của bạn.

Nếu bạn bị dị ứng nghiêm trọng với một số loại thuốc kháng sinh, nên có những lựa chọn thay thế mà bác sĩ có thể kê đơn.

3. Lưu ý khi điều trị viêm họng

Thực tế thì việc điều trị viêm họng như thế nào, cần uống thuốc kháng sinh khi bị viêm họng hay không phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh viêm họng của bạn là do virus, vi khuẩn hay chỉ là phản ứng dị ứng thông thường.

Hiện nay có các thuốc điều trị viêm họng như sau:

- Nhóm thuốc giúp giảm đau và hạ sốt

Bao gồm paracetamol và aspirin, Thuốc này thường chỉ định để giảm những triệu chứng khó chịu như sốt, đau họng hay khó nuốt do viêm họng gây ra.

>> Những lưu ý khi dùng thuốc hạ sốt paracetamol cho trẻ

- Nhóm thuốc thuốc kháng viêm NSAID

Bao gồm ibuprofene, diclophenac…. Nhóm này chỉ định dùng khi viêm gặp có thêm biểu hiện như bị đau, sưng hay đỏ vùng niêm mạc họng.

- Nhóm thuốc kháng viêm corticosteroid

Bao gồm: prednisolon, dexamthason, betamethason…. Chỉ định dùng cho người bị viêm họng mức độ nặng.

- Nhóm thuốc kháng sinh bao gồm: Nhóm thuốc beta-lactamin: amoxicillin kết hợp với axít clavulanic, cephalexin, ceftriaxone… và nhóm thuốc macrolid: clarithromycin, erythromycin, azithromycin…

Nhóm này chỉ định trong trường hợp bị viêm họng do nhiễm khuẩn. Tùy vào tình trạng mà sẽ dùng ở dạng tiêm hay dạng thuốc uống.

Lưu ý

- Đối với trường hợp bị viêm họng do virus thì thuốc kháng sinh sẽ không có tác dụng trong điều trị. Bạn cần điều trị viêm họng bằng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm phổi, viêm phế quản và sốt thấp khớp . Thuốc kháng sinh có thể giảm đau họng khoảng một ngày và giảm hơn 2/3 nguy cơ sốt thấp khớp.

- Không sử dụng aspirin trong điều trị viêm họng ở trẻ em vì có thể dẫn tới hội chứng Reye.

- Không dùng thuốc giảm đau aspirin, nhóm thuốc kháng viêm non-steroid và nhóm thuốc corticosteroid cho người có tiền sử viêm loét dạ dày - tá tràng.

- Tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, không tự ý mua thuốc điều trị viêm họng về uống vì có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

- Có thể áp dụng thêm một số biện pháp giúp tăng cường và hỗ trợ điều trị như:

Giữ ấm họng, để cơ thể thư giãn

Súc miệng, làm sạch họng bằng nước muối sinh lý

Không hút thuốc lá, uống rượu bia, các chất kích thích niêm mạc họng

Không tiếp xúc, không ăn chung, không uống chung cốc với người đang bị viêm họng khác

Rửa tay, vệ sinh sạch sẽ khi tiếp xúc với những đồ vật có nguy cơ nhiễm khuẩn cao.

Nguồn tham khảo:

1. https://www.webmd.com/allergies/allergies-medications

2. https://www.healthline.com/health/sore-throat#antibiotics