Sơn La: Đổi thay mạnh mẽ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Sơn La được phân bổ hơn 5.650 tỷ đồng từ Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình 1719) để triển khai các dự án phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi DTTS&MN. Từ nguồn vốn này, tỉnh Sơn La tập trung vào giải quyết việc thiếu đất, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; sắp xếp, ổn định dân cư; bảo vệ rừng đặc dụng; phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị; đầu tư điện, hạ tầng thiết yếu; nâng cao giáo dục, y tế; bảo tồn văn hóa; thúc đẩy bình đẳng giới và hỗ trợ nhóm dân tộc thiểu số (DTTS) rất ít người.

Với vai trò là cơ quan thường trực Chương trình 1719, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La đã tham mưu UBND tỉnh phân bổ vốn, ban hành hướng dẫn, kiểm tra và phối hợp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ các dự án. Đến tháng 8/2025, toàn tỉnh giải ngân đạt trên 75% kế hoạch, cao hơn mức trung bình cả nước. Sau gần 5 năm triển khai, toàn tỉnh đã giải quyết đất ở và đất sản xuất cho 640 hộ; xây 85 công trình cấp nước cho hơn 8.200 hộ; bố trí dân cư ổn định tại 17 điểm cho gần 1.000 hộ; nâng cấp, xây mới hơn 160 công trình giao thông, 190 nhà sinh hoạt cộng đồng và trên 140 công trình hạ tầng khác.

Nhờ đó, Chương trình không chỉ cải thiện đời sống mà còn thay đổi tư duy, nếp nghĩ và cách làm của nhân dân. Nhờ hỗ trợ sản xuất, mô hình sinh kế, nhiều hộ mạnh dạn đầu tư kinh tế hàng hóa, ứng dụng kỹ thuật, liên kết chuỗi giá trị. Đồng bào DTTS dần chủ động mưu sinh, thoát nghèo bền vững, không còn trông chờ trợ cấp. Từ năm 2021 đến nay, tỉnh Sơn La đã kết nối việc làm, chuyển đổi nghề cho hơn 70.600 lao động và đào tạo nghề cho trên 7.800 người nghèo, cận nghèo.

Các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn, nhiều lễ hội dân tộc được khôi phục; gần 200 thiết chế văn hóa, thể thao thôn bản được xây dựng; hàng trăm đội văn nghệ dân gian được duy trì. Chương trình góp phần thúc đẩy bình đẳng giới, bảo vệ phụ nữ và trẻ em qua truyền thông, tập huấn, xây dựng hơn 300 mô hình "Tổ truyền thông cộng đồng" và "Địa chỉ tin cậy cộng đồng", giúp đồng bào DTTS tiếp cận pháp luật, bảo vệ quyền lợi và nâng cao vai trò trong cộng đồng.

Bà Đinh Thị Bắc, ở thôn Bản Chiếu, xã Mường Cơi cho biết: "Nhờ có Chương trình MTQG, bản làng tôi ở trong vùng heo hút, đến nay đã có đường ô tô vào tận bản, giúp cho người dân phát triển du lịch cộng đồng, tạo việc làm và thu nhập ngay trên chính mảnh đất quê mình, với nhiều loại hình dịch vụ từ biểu diễn văn nghệ, sản xuất nghề thủ công truyền thống, làm dịch vụ homestay rất hiệu quả".

Nhờ triển khai hiệu quả Chương trình 1719, thu nhập bình quân của đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Sơn La tính đến hết năm 2024 đạt 39,2 triệu đồng/người/năm, gấp đôi năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 14,2%. Hạ tầng giao thông, điện, nước, trường học, trạm y tế được đầu tư, giúp phát triển kinh tế và nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ thiết yếu. Hiện 98% xã, 78,3% bản có đường ô tô đến trung tâm; 100% trường học, trạm y tế kiên cố; 98% hộ DTTS có điện lưới và nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Chương trình 1719 không chỉ đầu tư hạ tầng mà còn thay đổi tư duy, nâng cao nhận thức nhân dân về phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới. Từ đó củng cố niềm tin của đồng bào DTTS đối với Đảng, Nhà nước vì đã luôn quan tâm đến việc chăm sóc các vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, với phương châm "không ai bị bỏ lại phía sau". Điều này thể hiện qua nhiều chính sách và chương trình hành động nhằm phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, và đảm bảo an sinh xã hội cho người dân ở các khu vực này.