Sự thay đổi của phân và dấu hiệu cảnh báo ung thư ruột kết qua các giai đoạn

Ruột kết nằm ở phần đầu của ruột già đảm nhận vai trò hấp thụ nước và các chất dinh dưỡng cũng như góp phần vào việc hình thành cũng như vận chuyển phân tới trực tràng để chuẩn bị cho quá trình đại tiện.

Ung thư ruột kết thường bắt đầu từ một (hoặc vài) polyp u nhú trên lớp niêm mạc ruột và sau đó có thể phát triển thành các khối u ác tính, nếu di căn sẽ lan rộng tới các cơ quan khác.

Dưới đây là một thay đổi kết cấu của phân khi đại tiện và ung thư ruột kết mà bạn cần lưu ý

Ung thư ruột kết có thể gây ra những thay đổi trong phân chẳng hạn như có máu trong phân, phân lỏng hơn và đại tiện thường xuyên hơn. Ngoài ra, người bị ung thư ruột kết cũng có thể bị đau bụng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các bệnh đường tiêu hóa khác cũng có thể gây ra triệu chứng tương tự nên điều quan trọng là bạn nhận ra bất thường trong phân và thăm khám sớm.

1. Dấu hiệu ở phân cảnh báo ung thư ruột kết giai đoạn sớm

Một trong những dấu hiệu sớm của ung thư ruột kết là sự thay đổi kết cấu phân và thói quen đại tiện. Phân của bệnh nhân ung thư ruột kết có thể mỏng dẹt hơn, độ đặc và màu sắc khác với phân thông thường, điều này đúng nếu tình trạng kéo dài hoặc trầm trọng hơn. Cụ thể:

- Phân dẹt, khuôn phân nhỏ tựa bút chì do đường ruột bị thu hẹp khi khối u bắt đầu phát triển

- Đau khi đại tiện hay còn gọi là táo bón, thường liên quan tới bệnh ung thư trực tràng

- Cảm giác bị mót rặn, dấu hiệu thường thấy của ung thư trực tràng giai đoạn đầu

- Chảy máu trực tràng phổ biến hơn ở ung thư trực tràng hoặc ung thư ruột già và ruột kết (lower bowel)

- Đau bụng xảy ra khi tình trạng viêm cục bộ kích hoạt các thụ thể đau ở nội tạng

- Mệt mỏi do chảy máu đường ruột, mất hồng cầu và bệnh thiếu máu tiến triển.

2. Dấu hiệu ở phân và ung thư ruột kết giai đoạn khu trú

Với ung thư ruột kết giai đoạn 3, các khối u ác tính đã lan tới các hạch bạch huyết xung quanh và những thay đổi trong thói quen đại tiện có xu hướng trở nên rõ ràng hơn khi đường ruột ngày càng thu hẹp và khối u phát triển vào các lớp sâu hơn của ruột kết.

Sự tiến triển của ung thư ruột kết thường có thể được nhận biết dựa trên các dấu hiệu bổ sung sau:

- Táo bón do tình trạng ruột hẹp và tắc ngày càng tăng

- Tiêu chảy do dịch ruột tràn ra xung quanh vùng ruột có khối u

- Táo bón và tiêu chảy đôi khi xen kẽ nhau và là dấu hiệu rõ ràng hơn của ung thư ruột kết

- Phân lẫn máu hay còn gọi là đại tiện lẫn máu, máu có thể là màu đỏ tươi nếu khối u phát triển gần trực tràng; hoặc màu đỏ sẫm/nâu hạt dẻ nếu khối u ở vị trí cao hơn trong ruột kết

- Đau trực tràng do chuột rút (tenesmus) gây ra co thắt trong và gần trực tràng, cảm thấy cần phải đi tiêu, ngay cả khi bạn đã đi tiêu,.. xảy ra khi ung thư ruột kết tiến triển và tình trạng viêm dai dẳng kéo dài

- Thiếu máu do thiếu sắt xảy ra ở khoảng 48% người mắc ung thư ruột kết.

Sự phát triển của mô sẹo và hẹp hơn (strictures) của ruột cuối cùng có thể gây ra tắc ruột một phần hoặc toàn bộ. Chảy máu trong ung thư ruột kết ở giai đoạn này có xu hướng thường gặp hơn, mặc dù không phải lúc nào người bệnh cũng phát hiện ra sự tồn tại của máu trong phân.

3. Dấu hiệu của phân và ung thư ruột kết giai đoạn tiến triển

Ung thư ruột kết giai đoạn 4 đặc trưng bởi sự lây lan của các tế bào ung thư tới các cơ quan ở xa và tiến tới thành ung thư di căn xa. Đây là giai đoạn khối u ung thư phát triển nhất và có những triệu chứng rõ ràng hơn khi mà tình trạng tắc nghẽn và chảy máu trầm trọng hơn.

Lúc này phân có thể có màu đen tựa như hắc ín (còn gọi là melena)- điều này thường gặp hơn ở bệnh nhân bị ung thư ruột kết bên phải- do huyết sắc tố trong máu phản ứng với oxy trong quá trình di chuyển tới trực tràng gây ra.

Các triệu chứng ung thư ruột kết giai đoạn này còn có thể bao gồm:

- Buồn nôn và nôn mửa do tình trạng tắc nghẽn tại ruột nghiêm trọng hơn

- Giảm cân không rõ nguyên nhân là một hệ quả thường gặp ở những bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn, trong đó có tình trạng viêm toàn thân khiến sụt cân và giảm cơ cũng như chán ăn tăng lên.

Trong một số trường hợp, thủng ruột cũng có thể xảy ra ở bệnh nhân giai đoạn này. Bên cạnh đó, khi tế bào ung thư di căn tới gan, ngực, xương và các vị trí khác sẽ gây ra đau cùng các triệu chứng tại cơ quan mà tế bào ung thư di căn tới.

Khi nào cần thăm khám bác sĩ?

Nếu phát hiện những bất thường trong kết cấu phân và thói quen đại tiện, tốt nhất bạn nên thăm khám bác sĩ sớm để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra là gì. Đôi khi ung thư ruột kết không có những triệu chứng rõ ràng, thậm chí là cả ở giai đoạn khối u tiến triển nếu không thực sự chú ý và rất dễ nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa khác.

Dưới đây là bảng so sánh một số triệu chứng tiêu hóa thường gặp và tình trạng bệnh lý gợi ý mà bạn cần chú ý, theo Very Well Health:

Ngoài ra, bạn cần tìm kiếm chăm sóc y tế khẩn cấp nếu phát triển các triệu chứng sau:

- Chảy máu trực tràng nghiêm trọng

- Đau bụng dữ dội kèm theo co thắt và chuột rút

- Bụng cứng

- Sốt và ớn lạnh

- Nôn mửa

- Da lạnh, ẩm

- Rối loạn nhịp tim.

Các triệu chứng trên có thể cảnh báo dấu hiệu của viêm phúc mạc, một tình trạng đe dọa tới tính mạng liên quan tới thủng ruột.