Tái hiện vẻ đẹp vùng cao bằng tranh lụa

Đến với hội họa từ niềm tò mò và yêu thích, Diệp tìm thấy ở lụa một chất liệu vừa mềm mại vừa kiên định, phù hợp với tính cách của cô. "Lụa mềm mại, mỏng manh như cánh vẽ sầu nhưng lại chứa sức sống mạnh mẽ của thiên nhiên", cô chia sẻ.

Tốt nghiệp Thạc sĩ tranh lụa tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam, cô gái sinh năm 2000 theo đuổi sáng tác trên chất liệu truyền thống. Trong quá trình nghiên cứu, cô từng thử nghiệm lụa Nhật Bản và Trung Quốc - những loại dày, mịn, ổn định - rồi quyết định gắn bó với lụa Việt, chất liệu cô gọi là "mong manh nhưng giàu khả năng biểu đạt".

Diệp lý giải: "Lụa Việt Nam có độ "thở" rất riêng, giữ được tính nguyên bản của sợi. Sự mộc mạc ấy giúp mình cảm nhận được tinh thần dân tộc trong từng bức tranh". Mỗi tác phẩm với cô là một lần thử nghiệm mới, có thể thất bại, nhưng luôn mở ra cánh cửa mới trên con đường sáng tạo hội họa lụa Việt đương đại.

Tìm vẻ đẹp riêng của miền núi

Trong triển lãm "Thiên đường mây Tà Xùa" gần đây tại Hà Nội, Diệp xuất hiện cùng các họa sĩ trẻ sau chuyến đi thực tế lên Tà Xùa, nơi lần đầu tiên cô tiếp cận sâu với đời sống vùng cao. Trước đó, đề tài chính của Diệp là phụ nữ đô thị. Lời mời của họa sĩ Kiên Nông Dân và chuyến đi đã khiến cô đặt câu hỏi: Làm sao tái hiện chân thực con người miền núi nhưng vẫn giữ được cá tính sáng tạo của một họa sĩ trẻ nơi phố thị?

Tại Tà Xùa, Diệp nhận thấy rào cản lớn đối với trẻ em, đặc biệt là bé gái, nằm ở nghèo đói, thiếu sự quan tâm và hạn chế trong tiếp cận giáo dục. Chính những quan sát ấy trở thành chất liệu cho 3 tác phẩm lụa cô mang về sau chuyến đi. Trong đó, 2 bức "Dìu tay" và "Chân em vững" tạo được ấn tượng mạnh với người xem.

"Dìu tay" khắc họa hình ảnh một bé gái dân tộc thiểu số được anh trai cõng trên vai. Quần áo xộc xệch, cũ kỹ nhưng em có mái tóc bồng bềnh như cỏ cây, có ánh mắt trong veo cần được nâng đỡ… Trong suốt 1 tuần làm việc liên tục, Diệp kết hợp cảm xúc cá nhân và kỹ thuật để tạo nên bức tranh chân thực, tinh tế và giàu hơi thở tình người.

Ở tác phẩm "Chân em vững", Diệp chọn vẽ một bé gái người Mông với đôi mắt lém lỉnh nhưng sâu sắc, đôi mắt mà theo cô là "mạnh mẽ và già dặn hơn tuổi". Đặt tên tranh, Diệp mong rồi đây từ vùng rẻo cao ấy, em nhỏ sẽ có một tương lai vững vàng và tươi sáng hơn.

Khi được hỏi về nguy cơ "định kiến tạo hình" hay "lãng mạn hóa nghèo khó" trong việc đưa hình ảnh các bé gái dân tộc thiểu số vào tác phẩm, Diệp cho biết cô không muốn người xem tiếp cận vùng cao bằng sự thương hại hay lý tưởng hóa thiếu thốn. "Nghệ thuật không bị giới hạn bởi tạo hình, quan trọng là cách cảm của họa sĩ. Tôi muốn thể hiện chân thật và tự nhiên nhất. Với tôi, đây không phải câu chuyện của nghèo khó mà là sức sống và vẻ đẹp riêng của người vùng cao", cô nói.

Mong khắc họa phụ nữ vùng cao bằng "sợi tơ lụa mềm"

Tại triển lãm "Thiên đường mây Tà Xùa", Diệp không chỉ tham gia sáng tác mà còn đồng hành cùng hoạt động gây quỹ hỗ trợ xây trường, sửa nhà, bảo trợ trẻ em vùng cao. Một nửa doanh thu triển lãm được trao cho Quỹ "Chân chạm đất". Diệp tin rằng nghệ thuật có thể góp phần thay đổi nhận thức cộng đồng về bình đẳng giới: "Triển lãm chạm vào người xem một cách tự nhiên, khơi gợi sự đồng cảm. Từ đó, nhận thức về bình đẳng có thể thay đổi, để ai cũng được sống, học tập, yêu thương và mơ ước".

Hiện tại Diệp làm thiết kế nhân vật 2D để "nuôi đam mê hội họa", đồng thời tiếp tục tham gia các dự án phát triển cộng đồng. Trong thời gian tới, cô mong muốn mở rộng các hoạt động thiện nguyện hướng về trẻ em vùng cao.

Trên con đường nghệ thuật, Diệp đang ấp ủ một tác phẩm mới về phụ nữ vùng cao với hình ảnh tích cực, tràn hy vọng. Cô muốn dùng chất liệu lụa mềm mại để kể về một cô dâu trẻ trong ngày cưới với ánh mắt hạnh phúc thay cho những nỗi lo vì tục "bắt vợ" hay những bé gái phải bỏ học giữa chừng vì hủ tục, rơi vào vòng luẩn quẩn của đói nghèo. Với Diệp, đó sẽ là hình ảnh tượng trưng cho ước mơ về một cuộc sống tươi sáng hơn của phụ nữ nơi rẻo cao.