pnvnonline@phunuvietnam.vn
Tăng mỡ máu ở người cao tuổi là gì?
1. Mỡ máu là gì?
Mỡ máu hay còn có tên gọi là lipid máu. Mỡ máu có hai loại là cholesterol và triglycerit. Trong đó, cholesterol là một chất béo có mảng tế bào của tất cả các mô tổ chức trong cơ thể và được vận chuyển trong huyết tương của con người giúp nuôi dưỡng cơ thể.
Phần lớn cholesterol được gan tổng hợp từ các chất béo bão hòa và có một phần nhỏ sẽ được cơ thể con người hấp thu qua các loại thực phẩm được đưa vào từ mỡ, lòng, phủ tạng động vật, trứng, sữa và thịt đỏ, tôm hay các loại thực phẩm khác.
Ngay cả cholesterol cũng gồm: Cholessterol toàn phần, cholesterol tốt (HDL-C) và cholesterol xấu (Cholesterol thấp: LDL-C và rất thấp: VLDL-C).
Trong đó, cholesterol tốt đóng vai trò khiến thành động mạch mềm mại, giúp lưu thông máu tốt hơn và có thể bảo vệ thành mạch máu chống lại xơ vữa. Trong trường hợp này, cholesterol xấu hoặc rất xấu sẽ có tỉ trọng thấp hoặc rất thấp lại có thể làm xơ vữa thành động mạch, gây hạn chế lưu thông máu, thậm chí còn tạo điều kiện cho việc hình thành cục máu đông hoặc mảng xơ vữa bị bong ra, gây tình trạng tắc mạch nguy hiểm cho người bệnh vì có thể dẫn tới nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ não.
Trong khi đó triglycerit là gì? Thực chất sau khi các acid béo loại tự do hấp thu qua gan và chuyển hóa thành cholesterol, nếu lượng acid béo dư thừa thì chúng sẽ trở thành triglycerit. Tại gan, triglycerit có thể kết hợp với chất apoprotein sau đó được đưa ra khỏi gan dưới dạng lipoprotein có tỉ trọng thấp.
Nếu tình trạng mất cân bằng giữa lipid vào gan và lipid ra khỏi gan, mỡ máu sẽ tích lại trong gan gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ, hậu quả có thể khiến gan bị xơ khi không nhận được điều trị và thực hiện chế độ ăn uống hợp lý.
2. Tăng mỡ máu được thể hiện khi nào?
Thông thường, đối với cholesterol toàn phần trong máu nhỏ hơn 5,2mmol/l, trong đó cholesterol xấu sẽ có tỷ trọng rất thấp và nhỏ hơn 3,4mmol/l.
Tăng mỡ máu được thể hiện rõ ràng khi thực hiện xét nghiệm máu lúc đói có các chỉ số cholesterol lớn hơn 5,2mmol/l hoặc cholesterol xấu (LDL-C) có kết quả lớn hơn 3,4mmol/l hoặc cả hai đều tăng so với chỉ số bình thường.
Đối với chỉ số tryglicerid, chỉ số bình thường trong máu là 2,26mmol/l, nếu có thay đổi chỉ số này cao hơn, chứng tỏ mỡ máu tăng cao.
Có thể hiểu một cách đơn giản rằng, các loại cholesterol toàn phần, cholesterol xấu và tryglicerit hoặc 2 trong 3 loại này có chỉ số tăng hơn so với bình thường thì đây được thể hiện tăng mỡ máu ở người cao tuổi.
3. Nguyên nhân gây ra tình trạng tăng mỡ máu
Thường tình trạng tăng mỡ máu ở người cao tuổi xảy ra do thói quen ăn uống, sinh hoạt, vệ sinh không hợp lý của mỗi người. Ngoài ra, người cao tuổi còn gặp phải tình trạng suy giảm chức năng của cơ thể, đặc biệt là các cơ quan với vai trò điều tiết mỡ máu trong gan, mật.
Do đó, tình trạng tăng mỡ máu sẽ có liên quan mật thiết đối với chế độ dinh dưỡng, chế độ sinh hoạt, vận động của cơ thể.
Loại bỏ các loại thức ăn có thể làm tăng nguy cơ tăng mỡ máu ở người cao tuổi như hạn chế ăn các thức ăn nhiều mỡ, lòng, thịt đỏ, tôm, lòng đỏ trứng,...
Nên vận động để làm giảm các nguy cơ tăng mỡ máu.
Các nguyên nhân khác có thể gây ra tình trạng tăng mỡ máu như mắc bệnh đái tháo đường làm rối loạn chuyển hóa hoặc di truyền cũng có thể làm tăng mỡ máu.
4. Các biến chứng nguy hiểm do tăng mỡ máu có thể xảy ra đối với người cao tuổi
Cholesterol cần cho hoạt động của các màng tế bào trong cơ thể, cần cho hoạt động của cơ thể giúp sản xuất ra nội tiết tố và là thành phần quan trọng của muối mật. Tuy nhiên, nếu cholesterol tăng cao thì lại gây ra hiện tượng tăng huyết áp, dẫn đến nhiều hệ lụy xấu ảnh hưởng đến sức khỏe của người cao tuổi như:
- Tăng huyết áp ở người cao tuổi.
- Gây tình trạng rối loạn tuần hoàn não.
- Có thể bị xuất huyết não.
- Thậm chí có thể gây tình trạng nhồi máu cơ tim.
- Đối với người cao tuổi, tình trạng xơ vữa động mạch là một nguy cơ xấu cho hệ tim mạch và gây nhồi máu cơ tim hoặc tắc mạch não làm nhũn não gây đột quỵ, nếu người bệnh không nhận được cấp cứu kịp thời có thể gây tử vong.
Tăng mỡ máu có gây ra những biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe người cao tuổi. Để bảo vệ sức khỏe, người cao tuổi cần lựa chọn các loại rau xanh, trái cây để bổ sung trong dinh dưỡng hàng ngày. Nên thường xuyên tập luyện thể dục thể thao và thực hiện thăm khám định kỳ.