Tây Ban Nha hướng đến quy định: Quan hệ tình dục không đồng thuận là cưỡng hiếp

Chống bạo lực giới được coi trọng hơn trong chương trình nghị sự của Chính phủ Tây Ban Nha kể từ khi xuất hiện vụ án Wolf Pack (bầy sói), trong đó 5 người đàn ông bị bỏ tù vì hành vi xâm hại tình dục một cô gái tại Lễ hội Pamplona năm 2016. Nhóm đàn ông này bị kết tội lạm dụng tình dục, thay vì tội nặng hơn là tấn công tình dục (bao gồm cưỡng hiếp) vì tòa án không tìm thấy bằng chứng cho thấy họ đã có hành vi bạo lực cơ thể của cô gái. Hai người đàn ông trong số này đã quay phim vụ việc, cho thấy cô gái im lặng và thụ động. Tòa án diễn giải việc này là đồng thuận. Phán quyết của tòa gây phản ứng mạnh trong dư luận, dẫn đến một làn sóng biểu tình rầm rộ trên cả nước để đòi thay đổi luật.

Vụ việc trên là một trong những nguyên nhân thúc đẩy Tây Ban Nha cải cách luật hình sự liên quan đến nạn tấn công tình dục. Theo điều 178 của Bộ luật hình sự Tây Ban Nha hiện hành, bất cứ ai xâm phạm quyền tự do tình dục của người khác, bằng bạo lực hoặc đe dọa, sẽ bị trừng phạt theo tội tấn công tình dục với mức án tù từ 1 tới 5 năm. Còn Điều 179 của bộ luật này quy định cụ thể hơn rằng nếu hành vi tấn công tình dục có bao gồm hành vi giao cấu, thủ phạm sẽ bị kết tội cưỡng dâm với mức án tù từ 6 tới 12 năm.

Tháng 5 vừa qua, Hạ viện Tây Ban Nha đã thông qua dự luật mới. Dự luật do Chính phủ Tây Ban Nha đề xuất có tên là "Only yes means yes" (Chỉ khi nói đồng ý mới là đồng ý) với việc định nghĩa lại tội phạm tấn công tình dục. Trong dự luật, Tây Ban Nha sẽ gộp chung các tội danh tấn công tình dục và lạm dụng tình dục là hành vi cưỡng hiếp. Nạn nhân sẽ không cần phải chứng minh mình đã bị bạo lực hay bị cưỡng ép trong hành vi tình dục mới phân loại là bị hiếp dâm.

Dự luật mới định nghĩa đồng thuận là sự thể hiện rõ ràng ý chí của một người. Im lặng hoặc thụ động không có nghĩa là đồng ý. Quan hệ tình dục không đồng thuận có thể bị coi là tấn công tình dục và phải chịu án tù từ 6 đến 12 năm.

Nếu bị xác định hiếp dâm, tòa án sẽ xem xét tiếp đến các tình tiết tăng nặng. Cụ thể, phạt tù từ 12 đến 15 năm nếu xuất hiện các tình tiết bổ sung sau:

- Thực hiện các hành vi bạo lực hoặc đe dọa có tính chất hạ thấp, sỉ nhục đối phương.

- Có sự tham gia từ 2 người trở lên.

- Khi nạn nhân là đối tượng dễ bị tổn thương do tuổi tác, bệnh tật, tật nguyền hoặc hoàn cảnh đặc biệt.

- Có sử dụng vũ khí hoặc các phương tiện nguy hiểm có khả năng gây chết người hoặc thương tích để uy hiếp.

Dự luật mới cũng quy định hành vi quấy rối tình dục nơi làm việc và quấy rối tình dục người lạ trên phố là tội hình sự.

Dự luật còn bao gồm các biện pháp khác như bắt buộc trẻ vị thành niên phạm tội tình dục phải được giáo dục giới tính, đào tạo về bình đẳng giới và tạo ra mạng lưới các trung tâm chống khủng hoảng 24/24 cho những người sống sót sau vụ tấn công tình dục và các thành viên trong gia đình của họ.

Hiện dự luật đang chờ Thượng viên Tây Ban Nha xem xét. Nếu được thông qua, dự luật sẽ trở thành luật và được áp dụng ngay.