Tết Việt ở năm châu: Nơi trái tim luôn hướng về quê nhà

Chị Trần Hồng Điệp (từ Paris, Pháp): "Người Việt ở nước ngoài luôn mang theo những kỷ niệm đẹp về Tết"

"Đối với những người sống xa quê hương, trong đó có tôi, cảm xúc về Tết thường gắn liền với những kỷ niệm, những hương vị và âm thanh quen thuộc của quê nhà.

Tôi nhớ những ngày cuối năm bên gia đình, cùng nhau dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị mâm cỗ, gói bánh chưng, bánh tét. Những hình ảnh giản dị và rất bình thường đối với những người sống tại Việt Nam lại chỉ còn là những hồi ức ấm áp, là mơ ước của những người sống xa quê hương như tôi.

Tôi sống tại Pháp đã được hơn 14 năm và có 2 cô con gái. Con gái lớn của tôi từng biết thế nào là Tết ở Việt Nam nhưng con út thì chưa được dịp trải nghiệm. Vì vậy, dù bận công việc và nhiều khi Tết không trùng với ngày nghỉ, tôi vẫn cố gắng sắm sửa, nấu nướng để đem một chút không khí Tết quê hương vào trong gia đình.

Tết năm nào cũng vậy, gia đình tôi không thể thiếu cành đào, nồi bánh chưng gói bằng lá dong, mâm cơm cúng Tất niên với đầy đủ các món như canh măng, giò, xôi gấc, nem. Chúng tôi cũng thức đến 12h đêm để cúng Giao thừa. 

Sang ngày hôm sau, tôi lì xì cho các con, mong chúng trưởng thành ngoan ngoãn và học giỏi. Tôi không quên nhắc các con gọi điện thoại về chúc Tết ông bà ở Việt Nam.

Dù sống ở quốc gia phương Tây, nơi mà Tết không phải là một lễ hội chính thức nhưng người Việt chúng tôi vẫn cố gắng gìn giữ những phong tục, tập quán truyền thống. Chúng tôi thường tổ chức những buổi tiệc nhỏ với bạn bè, cộng đồng người Việt, cùng xúng xính trong những bộ áo dài đủ màu sắc. 

Những buổi gặp gỡ này không chỉ giúp chúng tôi vơi nỗi nhớ quê nhà mà còn tạo ra một bầu không khí đầm ấm, gắn kết cộng đồng.

Dù ở đâu, Tết vẫn là một dịp để tôn vinh những giá trị gia đình và hy vọng vào một năm mới tốt đẹp hơn. Người Việt ở nước ngoài luôn mang theo trong mình những kỷ niệm đẹp về Tết. Dẫu có xa quê hương, trái tim của những người con xa xứ vẫn luôn hướng về gia đình và quê hương".

Chị Yến Cuypers (từ Vương quốc Bỉ): Ăn Tết "linh hoạt"

"Tết năm nay rơi vào mùng mấy, tháng mấy nhỉ, để xem lịch" là câu mà người xa xứ hay hỏi nhau. Tết âm lịch như một đốm lửa âm ỉ, có khi bị "lấn át" bởi sự tưng bừng của mùa lễ hội cuối năm, nào lễ Thánh Nicolas cho trẻ con, nhất là Noel và năm mới ở châu Âu. 

Song, bóng dáng Tết chưa bao giờ mất. Nhen nhóm bắt đầu bằng những thông báo "lá dong, dây lạt, gạo nếp đã về", những đơn hàng bánh chưng, bánh cuốn, mứt gừng, mứt bí. Tết, đối với những người Việt xa xứ, với những đứa trẻ mỗi năm, thậm chí vài năm, mới được về Việt Nam một lần, chính là những món ăn của mẹ. 

Là nem rán, là canh măng, là giò chả mà mẹ kỳ cạch xay, hấp, ăn hơi giống giăm-bông nhưng mùi vị khác hẳn.

Tết, là một ngày lễ mà những người Việt xa xứ vẫn phải đi làm, cố thu xếp một ngày phù hợp để tụ họp 2-3 gia đình cùng đến ăn cho đông vui. Mỗi nhà đăng cai một vài món. Người làm gà luộc, dưa góp, hành muối. 

Người có giò gà, chả quế. Bánh chưng thì đặt mua trên Chợ Việt, vườn Việt, bếp Việt ở Bỉ - một cái chợ nhỏ trên mạng có đủ thứ mắm muối tương cà, từ bánh cuốn đến bánh tằm, bánh rễ tre, từ cái lạt tre đến áo dài, từ giao hàng tại nhà đến giao hàng quốc tế...

Giao thừa Tết Ất Tỵ 2025 rơi vào thứ Tư, là một ngày bình thường, sáng đi làm, tối mới được ăn Tết. Nên mấy gia đình thân nhau đã hò hẹn cùng rời cái Tết lại cho đến tối thứ Sáu hay thứ Bảy, tức là mùng 3 hay mùng 4 Tết. Tết xa xứ là một cái "Tết linh hoạt", có thể ăn Tết muộn vài ngày là chuyện bình thường.

Tết xa xứ còn là cái "Tết hóng". Hóng từ xa trên mạng, xem ở nhà bố mẹ, anh chị em bạn bè đã mua sắm gì, đào, quất, hoa mai năm nay trúng mùa mất giá hay mất mùa được giá? Năm nay nhà nhà ưa trưng loại hoa gì? 

Còn mấy chị em bên này âm thầm làm hoa đào bằng giấy, gắn lên cành cây khô trụi lá vì mùa đông ngoài vườn, quấn lên một vòng đèn nhấp nháy. Thế là có chỗ để mặc áo dài chụp ảnh.

Tết Nguyên đán cũng là dịp để các siêu thị châu Âu quảng cáo bán ẩm thực châu Á, mà ngày càng nhiều người bản xứ ưa thích. Siêu thị bán đầy nem đông lạnh, mỳ xào cơm rang, sushi, cùng đu đủ, hồng, chuối, xoài, vải, thanh long, khế, dừa... 

Tất nhiên là không ngon ngọt, đậm hương vị của nắng gió châu Á và đắt đỏ nữa. Những ai sành ăn thì phải cất công đến các cửa hàng Trung Quốc, Việt Nam sẽ không thiếu bất cứ món gì, từ chai dầu gió đến bìa đậu phụ, từ mớ rau muống, bó mùi già đến hộp mứt Tết, cây quất.

Tết của người Việt xa xứ là những cuộc gọi nhắc nhở, lên kế hoạch sớm trong nhà và giữa các gia đình. Là câu hỏi năm nay giá vé máy bay dịp Tết thế nào, có về Việt Nam ăn Tết không?

Tết đơn giản, với nhiều người, là nấu một nồi cơm nếp với đậu xanh, đơm một đĩa xôi đỗ để trước di ảnh cha mẹ rồi vội đi làm. Thật là may mắn khi còn có gia đình, bạn bè đông vui để chạy hơn tiếng đồng hồ từ thành phố này đến thành phố khác cùng ăn bữa cơm Tất niên.

Không có cái rộn ràng đi sắm Tết, không có đêm Giao thừa, không có xông đất đầu năm mới, 3 ngày Tết sẽ gói gọn trong 1 ngày quây quần tụ họp. Trẻ con trong nhà dù nói tiếng Tây sõi hơn tiếng Việt, vẫn biết Tết rất rõ. 

Tết là năm mới tính theo lịch Mặt trăng của những nước có truyền thống nông nghiệp như Việt Nam. Tết là khi mẹ sẽ làm rất nhiều món ngon như nem rán, giò chả, canh măng, bóng xào... 

Tết, mẹ sẽ bảo cả nhà mặc áo dài chụp ảnh, sẽ lì xì cho mỗi đứa 1 phong bao đỏ chói có tờ 10 Euro. Tết chính là không có họ hàng thì ta đi thăm bạn bè thân thiết, cùng ăn một bữa cơm thật nhiều món ngon".

Chị Ngô My Nga ở Đức: "Tết càng nhắc tôi nhớ mình là một cô gái Hà thành"

Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, 17 tuổi sang học nghề ở Đông Đức và cách đây 30 năm, chị Ngô My Nga đã quyết định bỏ lại tất cả để đi làm dâu ở một đất nước cách Việt Nam hơn 9.000km. Những cái Tết xa nhà đầu tiên không hề dễ dàng.

"Ở Đức, người dân đón lễ Noel và Tết Dương lịch. Những năm đầu tiên làm dâu ở đất nước này, biết tôi buồn và nhớ Tết Việt Nam nên chồng và bố mẹ chồng còn chủ động rủ tôi đi chợ châu Á để mua những món ăn truyền thống ngày tết", chị Nga nhớ lại.

Cuộc sống hạnh phúc của chị Nga cùng gia đình tại Đức

Anh Tilo, chồng chị Nga, thì không cần phải nói thêm, bởi 30 năm nay, anh đều rất hào hứng, háo hức khi vợ gói bánh chưng vào dịp Tết Nguyên đán ở Việt Nam, bởi anh không thể cưỡng lại hương vị của loại bánh đặc biệt này.

"Bố mẹ và tôi rất thích các món ăn Việt Nam ngày Tết, đặc biệt là bánh chưng, xôi gấc, nem chua và phở Hà Nội. Giờ đây, chúng tôi cũng yêu Việt Nam như quê hương của mình. Cảm ơn Việt Nam đã cho tôi một người vợ dịu dàng, chu toàn, bao năm qua luôn chăm sóc, vun vén gia đình. Nhờ vợ mà tôi biết thêm được nhiều văn hóa tốt đẹp của quê hương", anh Tilo chia sẻ.

Chị Nga cho biết, ở Đức, không khó để mua những nguyên liệu gói bánh chưng ở các chợ châu Á gần nhà. Tất nhiên, không thể nào mua được hoàn toàn những nguyên liệu ưng ý, chẳng hạn như ống giang để làm dây lạt buộc bánh, mà thay vào đó, chị phải dùng dây nylon thay thế. Lá chuối, lá dong cũng không phải là lá tươi mà là đông lạnh.

"Lý do năm nào cũng gói bánh chưng khi không thể về quê đón Tết cùng gia đình là vì tôi muốn giữ truyền thống của người Việt Nam mình, dù ở bất cứ nơi đâu. Tôi nhớ bố mẹ, nhớ về một thời thiếu thốn vật chất nhưng đầy ắp tình cảm gia đình ấm áp và dù có khó khăn cỡ nào anh em tôi cũng được bố mẹ gói cho một cặp bánh chưng nhỏ. Những ký ức ấy có xa bao lâu vẫn hằn in trong trái tim", chị Nga tâm sự.

Tết năm nào cả nhà chị cũng giữ thói quen phải lau dọn nhà cửa cho thật sạch. Người lau tủ, giường, bàn, ghế, người rửa sân, người lau cửa sổ, người quét vôi... cho mọi ngóc ngách đều như mới. Chị Nga nhớ nhất những ngày Tết còn ông bà ngoại, vì lúc nào cũng được ông bà ưu ái tặng cho phong bao lì xì đẹp nhất kèm theo một cái ôm ấm áp đầu năm. Vì vậy, mỗi lần đi chợ mua đồ Tết, chị đều nhớ mua thêm mấy bao lì xì màu đỏ, đón Giao thừa xong sẽ nhắc chồng bỏ tiền mới vào để trao cho mọi người trong gia đình, cầu sự may mắn, mạnh khỏe vào năm mới.

"Tôi có 2 con trai, một cháu đã lập gia đình và có con. Đến ngày Tết cổ truyền của Việt Nam, dù có bận thế nào, chúng nó vẫn dành thời gian về để đón Giao thừa cùng gia đình. Ngoài gói bánh chưng, Tết năm nào tôi cũng đồ xôi gấc, nấu ít canh măng khô với sườn, làm thịt quay, thêm hai bát chè trôi nước, đặc biệt là nấu phở Hà Nội. Bởi tôi chưa bao giờ quên mình là cô gái Hà thành. Bây giờ các con tôi cũng yêu Hà Nội như tôi đã rất yêu Hà Nội vậy", chị Nga cho hay.