Nhà xuất bản phải chịu trách nhiệm
Chia sẻ với Phụ nữ Việt Nam về điều này, TS Nguyễn Tùng Lâm – Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội cho rằng, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) cần xem lại trách nhiệm của mình khi để xảy ra tình trạng thiếu sách giáo khoa (SGK) hi hữu như năm nay.
Theo ông, lý do học sinh lớp một tăng đột biến là không thuyết phục hoàn toàn bởi trước năm học mới, các tỉnh đều đã có khảo sát về dân số và biết được lượng học sinh tăng giảm.
“Các phòng GD&ĐT phải thống kê tính toán trường lớp số lượng cụ thể, vì vậy qua đây cho thấy đây chính là sơ hở của nhà xuất bản khi không quan tâm lắm đến trách nhiệm phục vụ của mình mà lại đặt nặng vấn đề lời lỗ trong kinh doanh lên đầu. Bây giờ thấy thiếu mới cuống lên như vậy!” – ông Tùng Lâm nêu quan điểm.
Trước thông tin về việc chính NXBGDVN khẳng định họ in đủ nhưng đại lý phân phối sách các tỉnh không nhận đủ sách vì sợ “ế”, TS Nguyễn Tùng Lâm cho rằng, nếu đúng là Nhà xuất bản khẳng định đã xuất bản đủ mà các tỉnh vẫn thiếu thì đó là lỗi của các đại lý phân phối các tỉnh và tỉnh nào để thiếu thì phải chịu trách nhiệm.
“Tuy nhiên việc này tôi cho rằng Nhà xuất bản phải chịu trách nhiệm và rút kinh nghiệm sâu sắc, cần đặt việc phục vụ lên trên hết thậm chí xác định có thể phải chấp nhận việc thừa sách vào những thời điểm nhất định. Không thể vì lý do sợ Bộ GD&ĐT thay sách, sợ ế sách và sách bị biến thành giấy vụn mà không in đủ để phục vụ người học được” – ông Lâm nói.
Theo ông Lâm, tình trạng thiếu sách hiện tại chắc chắn sẽ có cách khắc phục được nhanh chóng bởi công nghệ in hiện đại cũng nhanh nên việc in sách không phải quá mất nhiều thời gian. Nhưng đây là lời cảnh tỉnh về việc NXBGDVN không có ý thức phục vụ mà lại vì mục tiêu kinh doanh nhiều hơn, do đó không thể “đổ” cho ai được.
“SGK là mặt hàng đặc biệt nên không thể dùng bài toán kinh tế thông thường được, đây là nhu cầu của xã hội và nó là hình ảnh của giáo dục. Giáo dục không thể thiếu SGK và việc này NXBGDVN cần chịu trách nhiệm và rút kinh nghiệm” – ông Lâm nhấn mạnh.
Nhà xuất bản nói gì?
Thông tin với báo chí về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Tùng – Phó Tổng biên tập NXBGDVN cho hay, để phục vụ tốt năm học mới 2018 - 2019, NXBGDVN đã xây dựng kế hoạch in và phát hành SGK dựa vào số lượng đặt mua SGK của các Công ty Sách – Thiết bị trường học địa phương, cũng như căn cứ vào thực tiễn phát hành SGK các năm học trước, đặc biệt là năm học 2017 - 2018.
Tính đến ngày 20/8/2018, NXBGDVN đã phát hành 108,8 triệu bản SGK, đạt 105% kế hoạch, vượt 3% so với cùng kì năm 2017. Đến thời điểm này về cơ bản việc phục vụ SGK cho học sinh trên cả nước đón năm học mới 2018 - 2019 đã tương đối đầy đủ, đồng bộ, kịp thời.
Tuy nhiên, năm nay do có sự đột biến về số lượng học sinh các lớp đầu cấp ở một số thành phố lớn, trong đó có Hà Nội, nên đã dẫn đến hiện tượng thiếu sách tạm thời ở một vài điểm nhỏ.
Việc thiếu SGK phần lớn là thiếu một vài đầu sách trong bộ SGK. Những cửa hàng có hiện tượng thiếu SGK phần lớn là những cửa hàng nhỏ lẻ, hầu hết không thuộc hệ thống cửa hàng, siêu thị sách của NXBGDVN.
Nguyên nhân thứ hai, trước thông tin sắp thay SGK mới, một vài công ty Sách - Thiết bị trường học địa phương năm nay đã đặt kế hoạch thấp để tránh tồn kho, nên đã ảnh hưởng đến kế hoạch in ấn phát hành của NXBGDVN.
“Để khắc phục, chúng tôi đã thực hiện đồng bộ việc nhanh chóng, chủ động cung ứng bổ sung các đầu SGK còn thiếu, đặc biệt là các sách lớp 1, lớp 6, lớp 10 để phục vụ nhu cầu khách hàng. Hiện tại, các đầu SGK lớp 1 đã có đầy đủ tại hệ thống các cửa hàng của NXBGDVN tại Hà Nội và một số địa phương. Các đầu sách còn thiếu ở lớp 6, lớp 10 cũng đã và đang tiếp tục được nhanh chóng chuyển tới các cửa hàng để phục vụ nhu cầu của phụ huynh và học sinh” – ông Tùng nhấn mạnh.
Cũng theo ông Tùng, đơn vị này cũng tiến hành dự trữ một số lượng SGK nhất định tại các cửa hàng, siêu thị thuộc đơn vị thành viên của NXBGDVN để sẵn sàng đáp ứng nhu cầu phát sinh về SGK.
Bên cạnh đó, NXBGDVN tăng cường thêm nhiều đoàn giám sát việc phát hành SGK tại các địa phương trong cả nước, đảm bảo không để xảy ra thiếu sách, sốt sách. Nhanh chóng nắm bắt những khu vực thiếu sách cục bộ, ngay lập tức cung ứng bổ sung SGK. Nếu cần thiết, đơn vị này đã chuẩn bị các phương án triển khai in gấp vận chuyển nhanh SGK đến các đại lí, nhà sách khi cần thiết.