Tiêm phòng cúm, phế cầu khuẩn tăng khả năng bảo vệ phổi trước Covid-19 và các bệnh hô hấp

Trong khi đó, cúm, viêm phổi và các bệnh đường hô hấp khác đang diễn biến phức tạp trong thời điểm giao mùa, đe dọa nguy cơ "dịch chồng dịch", tăng biến chứng viêm phổi cấp, suy hô hấp nghiêm trọng khi đồng nhiễm Covid-19 cùng các bệnh hô hấp do virus, vi khuẩn.

Covid-19 đồng nhiễm với phế cầu khuẩn và cúm

Covid-19, cúm, phế cầu khuẩn (1 loại vi khuẩn dễ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe) và nhiều loại virus, vi khuẩn đã chứng minh cho toàn nhân loại thấy sự yếu đuối, dễ tổn thương và dễ bị huỷ hoại của phổi, hệ hô hấp của cả người lớn, đặc biệt nhóm có bệnh nền, nguy cơ cao, chứ không chỉ riêng trẻ em. Nguy cơ nhiễm các bệnh hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản nghiêm trọng là của cả cộng đồng.

Những ngày qua, thế giới chứng kiến số ca nhiễm Covid-19 tăng trở lại cùng sự xuất hiện của nhiều biến chủng mới. Tại Việt Nam, theo Cục Y tế dự phòng, từ đầu tháng 4/2023 đến nay, số ca mắc mới và nặng phải nhập viện dù vẫn ở trong tầm kiểm soát nhưng cũng có chiều hướng gia tăng, chủ yếu ở nhóm nguy cơ cao như: người cao tuổi, người mắc bệnh nền, người bị suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai… Hà Nội và TP.HCM đã phát khuyến cáo về việc đeo khẩu trang nơi công cộng. Trong đó, TP.HCM vừa yêu cầu học sinh và giáo viên đeo khẩu trang trong trường học.

Do đó, theo các chuyên gia, cần tập trung ưu tiên bảo vệ các nhóm đối tượng này trong bối cảnh các dịch bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp khác như cúm, viêm phổi do phế cầu khuẩn, ho gà... cũng có diễn biến phức tạp, đặc biệt nguy hiểm khi đồng nhiễm cùng Covid-19 dẫn đến nguy cơ "dịch chồng dịch".

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh - Phó chủ tịch Liên chi Hội truyền nhiễm TP.HCM, phế cầu khuẩn gây đồng nhiễm, bội nhiễm ở bệnh nhân Covid-19 khiến việc điều trị trở nên khó khăn và kéo dài, nguy cơ để lại nhiều di chứng ở hệ thần kinh, hệ hô hấp (xẹp phổi, áp xe phổi, phù phổi, suy hô hấp), hệ vận động. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Viêm phổi do phế cầu khuẩn cực kỳ nguy hiểm, với tỷ lệ tử vong lên tới 50% ở nhóm đối tượng nguy cơ cao như trẻ nhỏ và người già.

Ngoài ra, phế cầu khuẩn còn gây ra tình trạng nhiễm trùng nặng khác như viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm tai giữa, viêm xoang… "Nếu đồng nhiễm cùng tác nhân khác nguy cơ biến chứng nặng như viêm màng ngoài tim, phù thũng, xẹp phổi… ở nhóm này rất cao", bác sĩ Khanh cho biết.

Tương tự, cúm mùa cũng tàn phá phổi và gây nguy hiểm tính mạng không kém Covid-19. Đây là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua đường hô hấp và gây ra bởi phân tuýp virus cúm A/H1N1, A/H3N2 và dòng vi-rút cúm B/Yamagata, B/Victoria. Virus cúm gây gia tăng từ 6 đến 10 lần nguy cơ nhồi máu cơ tim, tăng 100 lần nguy cơ viêm phổi, thúc đẩy những cơn kịch phát ở bệnh nhân COPD, hen suyễn... Hiện nay, dịch Covid-19 đang gia tăng trở lại, nếu đồng nhiễm cùng lúc cúm và Covid-19 có thể gây khó khăn trong công tác điều trị, nguy cơ tử vong tăng cao- bác sĩ Trương Hữu Khanh nhấn mạnh.

Các nghiên cứu từ các tổ chức y tế quốc tế như WHO, CDC của Mỹ, cũng như của Anh và các nước châu Âu, việc tiêm chủng sớm vắc xin phòng các bệnh hô hấp như vắc xin cúm, vắc xin phế cầu, vắc xin ho gà ở giai đoạn hậu Covid-19 góp phần quan trọng bảo vệ lá phổi, đường hô hấp, cũng như cải thiện mức độ lây lan cũng như các biến chứng nặng của Covid-19, đặc biệt là với nhóm nguy cơ cao.

Với vắc xin phòng vi khuẩn phế cầu, BS.CKI Bạch Thị Chính – Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết nhiều nghiên cứu cho thấy người lớn tuổi được tiêm vắc xin phế cầu có nguy cơ nhiễm Covid-19 thấp hơn 35% so với người lớn không được tiêm chủng. Thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng khác với trẻ em và người lớn cho thấy vắc xin phế cầu có khả năng bảo vệ từ 23 đến 49% chống lại các virus hô hấp liên quan đến viêm phổi, bao gồm cả virus SARS-CoV-2 ở người. Đặc biệt người trên 65 tuổi đã tiêm vắc xin Prevenar 13 giảm 32% nguy cơ nhập viện và tử vong do Covid-19.

"Đặc biệt, vắc xin có thành phần phòng bệnh ho gà (như bạch hầu - ho gà - uốn ván) được chứng minh có khả năng tạo "miễn dịch chéo" với Covid-19 nhờ thành phần epitope giống nhau tạo ra các phản ứng chéo, phòng biến chứng nguy hiểm của Covid-19", bác sĩ Chính khẳng định.