Tiền cứu trợ bị “ngâm” và trách nhiệm của nghệ sĩ

Lá lành đùm lá rách, hàng xóm tối lửa tắt đèn có nhau, tinh thần tương thân tương ái đã là một nét tính cách của người Việt. Với đặc thù của xã hội xa xưa, tinh thần nhân đạo nhường cơm sẻ áo hầu hết chỉ phát huy trong một phạm vi nhỏ hẹp trong ngôi làng hoặc cùng lắm là làng trên xóm dưới của cùng một xã. Khái niệm từ thiện chỉ bó hẹp ở những hành động của những người sống gần gũi nhau về địa lý và những hạn chế về trình độ kinh tế xã hội, của cải vật chất chưa thể tích lũy nhiều nên cũng chỉ giới hạn ở chuyện cơm áo...

Với sự phát triển vũ bão của công nghệ, giới nghệ sĩ và những người làm trong lĩnh vực giải trí đã có cơ hội để quảng bá hình ảnh của mình đến đông đảo công chúng, nhiều người được ái mộ, sùng bái như một thần tượng. Và đương nhiên bất cứ lời nói việc làm nào của thần tượng sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến một bộ phận những người hâm mộ.

Sự kết hợp giữa những ngôi sao giải trí với những hoạt động vận động, quyên góp và phong trào làm từ thiện thực sự phát triển mạnh mẽ.

Chỉ cần một lời hiệu triệu trên mạng xã hội lập tức có đến hàng trăm nghìn, hàng triệu người hâm mộ có thể nhận được thông điệp và không ít người trong số họ sẵn sàng ủng hộ thông qua thần tượng của mình.

Cũng từ đây xuất hiện khái niệm những người đi "làm từ thiện". Bên cạnh một số nghệ sĩ bỏ tiền túi của mình thì cũng có rất nhiều ngôi sao giải trí đứng ra vận động kêu gọi quyên góp từ cộng đồng rồi tổ chức những chuyến đi trao quà ủng hộ những người khó khăn.

Thông qua các hoạt động đó, họ xuất hiện nhiều hơn trước công chúng, trên các phương tiện truyền thông, nói cách khác họ được biết đến nhiều hơn và điều đó cũng giúp họ thuận lợi hơn trong nghề nghiệp, kinh doanh... Ở một mức độ nào đó họ cũng được nhận lại những lợi ích nhất định.

Xét đến cùng, xã hội cũng cần những hoạt động kêu gọi quyên góp như thế để hỗ trợ chia sẻ với những người đang gặp khó khăn vì thiên tai, dịch bệnh, tai nạn...

Nhưng trong một số trường hợp, thiếu những quy định chặt chẽ vì vậy đang có những lấn cấn nhất định trong các hoạt động từ thiện này. Phan Anh, Thủy Tiên... cũng đã từng phải đối mặt với những nghi vấn từ cộng đồng về sự minh bạch giữa số tiền họ nhận từ người ủng hộ để chuyển đến tay người cần giúp đỡ.

Cũng đã từ lâu, nhu cầu xã hội cần những quy định pháp luật một cách rõ ràng, cụ thể về những vấn đề liên quan đến hoạt động từ thiện. Nhưng đáng tiếc, đến tận thời điểm này vẫn chỉ là những quy định còn khá chung chung. Văn bản sửa đổi thì vẫn chỉ đang tồn tại dưới dạng dự thảo.

Trở lại với câu chuyện của Hoài Linh, ở thời điểm hiện tại cũng không dễ để khẳng định nghệ sĩ này có "ý định" gì với số tiền hơn 13 tỷ đồng. Luật pháp chỉ điều chỉnh hành vi, đồng nghĩa với việc những ý nghĩ những dự định đã được hiện thực hóa bằng những hành động cụ thể và đó cũng là cơ sở để đánh giá nhận định đúng, sai vi phạm hay không. Khẳng định nghệ sĩ này "làm gì" số tiền đó đều là vội vàng.

Tuy nhiên dưới góc độ xã hội, khoảng thời gian 6 tháng cũng là quá dài và chí ít nghệ sĩ này cũng đã có những thiếu sót nhất định, đó cũng là lý do mà mới nhất anh đã lên tiếng xin lỗi cộng đồng.  

Ý nghĩa của việc cứu trợ, giúp đỡ là bằng những cách nhanh nhất có thể chia sẻ những khó khăn với những người trong hoàn cảnh đặc biệt. Những ngôi nhà bị lũ cuốn, người dân sống trong cảnh màn trời chiếu đất, những vật dụng bị ngâm nước hay thất lạc, những đứa trẻ cần mua sách vở, những khoản tiền viện phí cần phải chi trả... Thiên tai đã gây ra những "vết thương" cho cộng đồng và những khoản cứu trợ giống như những liều thuốc để góp phần hàn gắn, xoa dịu phần nào. Ngay cả khi bị ngăn trở bởi dịch bệnh, những nghệ sĩ đang nắm giữ những khoản tiền quyên góp được, thay vì phải gặp gỡ trực tiếp trao quà ủng hộ có thể gửi đến với những người khó khăn bằng những cách khác.

Trong câu chuyện làm từ thiện đã hình thành 3 chủ thể: người ủng hộ, người vận động, tiếp nhận và những người nhận ủng hộ. Nguyên tắc tối thượng trong khi làm từ thiện là đối tượng cần cứu trợ phải được đặt lên hàng đầu.