Tại Hà Nội, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) phối hợp với Ngân hàng tiết kiệm nhà ở Bausparkasse Schwabisch Hall AG (BSH), Cộng hòa Liên bang (CHLB) Đức vừa tổ chức Hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm tiết kiệm nhà ở”.
Chia sẻ tại hội thảo, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng cho biết: Hội thảo này sẽ tập trung phân tích, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nhằm giúp các cơ quan Bộ, ngành, các Hiệp hội bất động sản và công chúng hiểu thêm về các quy định pháp lý về tiết kiệm nhà ở theo Luật Nhà ở 65/2014/QH13 và Nghị định số 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ, qua đó giúp cho NHCSXH đưa ra các giải pháp hữu hiệu về tiết kiệm cho vay nhà ở tại Việt Nam.
4 chương trình cho vay nhà ở đang được thực thi
Ông Thắng cho biết thêm, hiện nay, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách của NHCSXH đạt 185.038 tỷ đồng, với 6,7 triệu khách hàng đang vay của 20 chương trình tín dụng ưu đãi. Trong đó có 04 chương trình cho vay về nhà ở là hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở; hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt khu vực Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung; cho vay nhà ở vùng thường xuyên ngập lũ ĐBSCL và chương trình nhà ở xã hội (NƠXH) theo Nghị định 100 của Chính phủ. Riêng các chương trình tín dụng về NƠXH đã có tổng doanh số cho vay 7.611 tỷ đồng, trên 682 ngàn hộ được vay vốn, dư nợ đạt 6.397 tỷ đồng. Thông qua nguồn vốn ưu đãi đã xây dựng được 568 nghìn căn nhà cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách; 105 nghìn căn nhà cho hộ gia đình vượt lũ vùng ĐBSCL, trên 13 nghìn căn nhà phòng, tránh bão, lụt khu vực miền Trung; có gần 2.000 hộ vay mua, xây nhà xã hội.
Ông Bùi Sĩ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, khẳng định, phát triển nhà ở xã hội là một chủ trương hết sức đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta, tạo cơ hội cho hàng triệu người thuộc nhóm đối tượng chính sách xã hội có cơ hội được “an cư lạc nghiệp”. Ông Bùi Sĩ Lợi hy vọng, qua Hội thảo lần này những vấn đề đặt ra từ thực tiễn triển khai cho vay NƠXH và kinh nghiệm cho vay tiết kiệm nhà ở tại CHLB Đức sẽ được các đại biểu nghiên cứu, tìm hiểu để hoàn thiện dự thảo chính sách phát triển NƠXH tại Việt Nam, đóng góp tích cực vào thực hiện thắng lợi các mục tiêu Chiến lược phát triển nhà ở Quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Trong thời gian tới, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam cũng sẽ quan tâm, ưu tiên nguồn vốn để NHCSXH triển khai hiệu quả Chương trình cho vay NƠXH.
Bí thư thứ nhất Đại sứ quán CHLB Đức Jörg Rüger cho biết, thành công trong thực hiện cho vay NƠXH và mô hình tiết kiệm nhà ở tại CHLB Đức sẽ là nhưng kinh nghiệm quý giá giúp NHCSXH Việt Nam xây dựng dự thảo tiết kiệm nhà ở và nắm bắt được những thông tin về tiết kiệm nhà ở từ BSH để vận dụng hợp lý vào điều kiện tại Việt Nam. Ông Jörg Rüger đánh giá cao mô hình và hoạt động của NHCSXH Việt Nam và xem đây bài học thành công và sáng kiến của Chính phủ Việt Nam về cho vay giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội và NƠXH.
"Tiết kiệm nhà ở", mô hình huy động vốn khả thi đối với người thu nhập thấp
Tại Hội thảo, ông Michael Dorner - Giám đốc các dự án Hợp tác quốc tế của BSH đã chia sẻ kinh nghiệm của BSH về cho vay tiết kiệm nhà ở và những khuyến nghị cho NHCSXH Việt Nam. Theo ông Michael Dorner, nguồn vốn huy động của BSH là từ đóng góp của người lao động thông qua hợp đồng tiết kiệm. Khách hàng có nhu cầu nhà ở trong tương lai thỏa thuận với BSH về mức tiền tiết kiệm và thực hiện tiết kiệm hàng tháng với lãi suất cố định. Khi đã tiết kiệm được tối thiểu 50% giá trị nhà ở cần mua, khách hàng được vay 50% còn lại với lãi suất thấp, cố định đã thỏa thuận khi ký hợp đồng tiết kiệm.
Ngân hàng tiết kiệm nhà ở CHLB Đức (BSH) dẫn đầu thị trường Đức trong lĩnh vực tiết kiệm nhà ở và là Ngân hàng tiết kiệm nhà ở lớn nhất thế giới. Hiện nay, BSH đã có các chi nhánh tại Slovakia, Cộng hòa Séc, Hungari, Rumani và một số vùng của Trung Quốc...
Được biết, mô hình tiết kiệm nhà ở của Đức được hậu thuẫn với hệ thống ngân hàng 3 trụ cột gồm: Ngân hàng tư nhân, Ngân hàng hợp tác và Ngân hàng tiết kiệm công với nhiều thương hiệu nhà băng lớn như Commerzbank, Deutsche Bank, Postbank, HVB, Real-estate credit institutions và các ngân hàng tư nhân khác. Hiện có 12 ngân hàng tư nhân và 9 ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước tham gia với 21 chương trình nhà ở tiết kiệm được thực thi. Tiết kiệm nhà ở có thị phần lớn trong dịch vụ cho vay nhà ở, trong đó thị phần giải ngân quỹ tiết kiệm xây dựng hiện đang ở mức 201 tỷ euro.
Chia sẻ thêm kinh nghiệm về cho vay NƠXH tại CHLB Đức, ông Rolf Stadel - Giám đốc Dự án Việt Nam của BSH cho biết để có thể thực thi thì chính sách và các khung pháp lý về tiết kiệm nhà ở, quy chế hoạt động của BSH, hỗ trợ bù lãi suất, thưởng trực tiếp cho người tham gia tiết kiệm... cần được nhà nước nghiên cứu và ban hành cụ thể.
Theo thông tin từ ông Đào Anh Tuấn - Giám đốc Ban Tín dụng HSSV&CĐTCSK NHCSXH, đến thời điểm hiện tại đã có 55 tỉnh, thành phố triển khai cho 2.000 hộ vay, dư nợ đạt gần 500 tỷ đồng. Theo kế hoạch được Chính phủ giao năm 2018 NHCSXH cũng sẽ hoàn thành cho vay 1.000 tỷ đồng. Ông Tuấn cho rằng, việc nghiên cứu về đối tượng cho vay, điều kiện cho vay, mức cho vay, lãi suất, thời hạn, quy trình cho vay... và những kinh nghiệm chia sẻ từ Đức sẽ giúp chương trình cho vay NƠXH tại NHCSXH ngày càng hoàn thiện và phát triển.
Ông Vũ Văn Phấn - Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản Bộ Xây dựng khẳng định: Nhu cầu về NƠXH tại Việt Nam là rất lớn, đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh có đô thị, khu công nghiệp phát triển. Theo tính toán của Bộ Xây dựng, từ nay đến năm 2020, tại các khu vực đô thị cả nước có hơn 1,7 triệu người khó khăn về nhà ở và khoảng 1,7 triệu công nhân có nhu cầu ổn định chỗ ở. Đến năm 2020 cần xây dựng được 12,5 triệu m2 nhà ở để đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho người thu nhập thấp ở các đô thị và công nhân khu công nghiệp.
Ông Vũ Văn Phấn kiến nghị các Bộ, ngành có liên quan cần báo cáo Quốc hội, Chính phủ xem xét bổ sung thêm nguồn vốn cho NHCSXH để có đủ nguồn vốn cho vay NƠXH trong thời gian tới, có như vậy thì mới tăng được nguồn cung về NƠXH cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp mới có điều kiện cải thiện chỗ ở, góp phần thực hiện tốt chương trình an sinh xã hội.
Chia sẻ kinh nghiệm triển khai NƠXH tại Đà Nẵng, ông Trần Văn Miên - Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng hy vọng chính sách tín dụng cho vay NƠXH theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP trong việc phát triển nhà ở cho người có thu nhập thấp, chương trình tín dụng ưu đãi này sẽ giúp cho hàng ngàn các hộ gia đình trên địa bàn thành phố có cơ hội được tiếp cận vốn vay để có thể tự mua cho mình một chỗ ở ổn định hoặc sửa chữa, cải tạo lại nhà cửa giúp cho cuộc sống được nâng cao, góp phần diện mạo của TP Đà Nẵng ngày càng khang trang, sạch đẹp.
Được biết, sau hơn 6 tháng triển khai, hiện nay NHCSXH TP Đà Nẵng đã giải ngân cho 98 khách hàng vay vốn NƠXH, với tổng số tiền phê duyệt cho vay là 35,7 tỷ đồng; trong đó có 50 khách hàng vay vốn để xây mới, sửa chữa nhà ở với tổng số tiền phê duyệt cho vay là 18,3 tỷ đồng; 48 khách hàng vay vốn để mua NƠXH với tổng số tiền phê duyệt cho vay là 17,4 tỷ đồng”. Hiện nay, UBND TP Đà Nẵng đã quyết định ủy thác số tiền 50 tỷ đồng sang NHCSXH để thực hiện chương trình tín dụng chính sách này, giúp người dân trên địa bàn thành phố có nhiều cơ hội tiếp cận vốn ưu đãi hơn, ổn định cuộc sống.
Phó Tổng Giám đốc NHCSXH Nguyễn Văn Lý cho biết Hội thảo đã làm rõ nét hơn bức tranh mô hình tiết kiệm nhà ở - kinh nghiệm của CHLB Đức và các nước trên thế giới, hệ thống pháp luật bảo vệ người gửi tiền tiết kiệm nhà ở cũng như các nguyên lý hoạt động của hệ thống tiết kiệm nhà ở và kinh nghiệm phát triển Ngân hàng tiết kiệm nhà ở của CHLB Đức tại các nước Đông Âu và Trung Quốc. Chương trình cho vay NƠXH theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP của Việt Nam là chương trình cho vay mới, NHCSXH đã và đang từng bước hoàn chỉnh các biện pháp, thể chế tạo thuận lợi quản lý nguồn vốn...