Một trong số những yếu tố góp phần làm nên giá trị, quyết định một phần giá cả của hải sản khô cũng như thu hút người tiêu dùng đó là nguồn gốc xuất xứ. Phần lớn người bán khi được hỏi đều cho rằng sản phẩm này được lấy từ các làng chài ở Nam Định, Thanh Hóa, Cửa Lò (Nghệ An), Nha Trang, Phan Thiết, Vũng Tàu...
Bên cạnh đó, mỗi mặt hàng hải sản khô cũng chia làm rất nhiều loại, nhiều mức giá nhằm đáp ứng nhu cầu và túi tiền của người tiêu dùng. Như mực tẩm có giá 500.000 - 750.000đ/kg, mực xé Nha Trang giá 500.000đ/kg, mực nguyên con được bán với giá hơn 600.000đ/kg. Tôm đất loại khô nhỏ xỉn màu giá 300.000đ/kg, loại sáng màu đỏ tươi giá từ 400.000đ đến hơn 1 triệu đồng/kg. Giá bán mỗi loại hải sản khô tại các sạp có thể chênh nhau từ 20.000 đến hơn 50.000đ/kg, tùy loại.
Mực khô ngon có mình dày, màu hòng nhạt, có lớp phấn trắng. Ảnh minh họa
Mua và bảo quản
Hải sản khô nếu chế biến và bảo quản trong điều kiện sơ sài sẽ tạo ra những chất độc nguy hiểm cho người sử dụng. Độc chất này có thể không phát tác ngay nhưng vài năm sau sẽ gây hại đến sức khỏe con người. Bạn nên tránh mua hải sản khô với giá quá rẻ. Khi mua cần lưu ý:
- Mực khô: chọn con to vừa, không nên chọn loại nhỏ quá hoặc lớn quá, thường thì chọn mực khô từ 100 đến 150g/con là vừa. Mực ngon có mình dày, màu hồng nhạt, thân mực phẳng đều, có lớp phấn trắng trên bề mặt, sờ tay thấy khô cứng, có mùi thơm, không tanh. Mực khô được phơi khi còn tươi sẽ có bụng màu trắng, lưng màu hồng nhạt tự nhiên và những chấm đen mờ thể hiện đúng với da của mực, mùi không tanh hay bị dính ướt tay. Mực khô ngon khi nướng lên, xé ra thịt bên trong cũng hồng nhạt và dẻo, dai, không vụn. Nếu màu trắng bệch thì dễ là mực ươn đem phơi khô. Khi mua mực về, nếu không ăn, nên bọc kín, cho vào túi nylon và bỏ vào ngăn đá tủ lạnh ở nhiệt độ tốt nhất là -18 độ C. Nên sử dụng trong vòng 4 tháng sau khi mua, khoảng 3- 4 tuần lấy ra phơi nắng trong 10-15 phút. Không để chung mực khô với các sản phẩm tươi.
- Tôm khô loại ngon có màu đỏ tự nhiên, sạch chân và mang. Thân cứng, no tròn và săn chắc. Khi bóp vào mình tôm không bị gãy vụn hay mềm. Tôm biển khi sờ vào có thể còn lợn cợn cát và nghe mùi tanh rất đặc trưng. Trung bình, thời gian sử dụng của tôm khô sau khi xuất xưởng từ 1 đến 2 năm. Tôm càng mới, vị càng ngon và ngọt, để lâu sau 1 năm sẽ dần bị mất mùi.
- Các loại khô được làm từ cá tươi khi bóp vào sẽ thấy cứng, nếu mềm nghĩa là cá không được tươi, sớ cá đã bị chảy ra nên dù có ướp muối bao nhiêu vẫn bị mềm. Nên chọn những con khô có phần vây còn nguyên vẹn. Các loại khô nếu bảo quản ở nhiệt độ bình thường thì cũng chỉ được từ 1 đến 2 tháng. Càng để lâu, mình cá càng lên dầu, chuyển vàng, mốc meo và thâm xỉn. Không nên chọn những con khô bị ẩm mốc, có màu trắng quá hoặc vàng quá vì nhiều khả năng bị tẩy, vàng do bị lên dầu, làm từ cá không tươi. Loại có ít muối bám sẽ ít mặn và tốt cho sức khỏe hơn, đồng thời còn loại trừ được khả năng cá không tươi nên người sản xuất cho nhiều muối để ướp. Màu mốc của khô dễ bị nhầm lẫn với màu trắng do muối bám. Để phân biệt, nên sờ vào khô, nếu có cảm giác sạn ở tay thì đa phần đó là muối.
Trước khi chế biến khô, nên rửa sạch, ngâm nước gạo khoảng 1 giờ để giảm bớt độ mặn, rửa lại bằng nước sạch và để ráo. Những loại khô mỏng thịt, khô có nhiều mỡ (như cá tra, cá dứa...) chỉ nên ngâm khoảng 5-10 phút.