Ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó chủ tịch UBND TPHCM cho biết, việc tổ chức sắp xếp, sử dụng một phần cho các hoạt động khác gắn với trách nhiệm của người được sử dụng vỉa hè. Cho rằng, đây là “đất vàng”, sơ hở là có người chiếm sử dụng, nên cần thiết phải có cách quản lý theo hướng tự quản.
Theo Ban an toàn giao thông TPHCM, tại 1.445 tuyến đường trên địa bàn thành phố có 788 tuyến đường chuyển biến tốt, 609 tuyến đường có chuyển biến và có 48 tuyến đường ít chuyển biến, còn tình trạng mua bán kinh doanh phức tạp.
Đặc biệt, các tuyến đường thuộc quận 1, 2, Phú Nhuận, Thủ Đức... vẫn còn khá phổ biến tình trạng lấn chiếm vỉa hè để buôn bán, kinh doanh. Nhiều nơi ở ngay trung tâm thành phố còn tổ chức buôn bán, giữ xe trông rất bát nháo, làm xấu mỹ quan đô thị và ảnh hưởng tiêu cực đến vệ sinh môi trường.
Ở nhiều nơi, dư luận vẫn “râm ran” về nghi vấn có những “đầu nậu” bảo kê để một số cá nhân chiếm dụng vỉa hè buôn bán, đặc biệt là lập các điểm trông giữ xe máy, ô tô ngay trên vỉa hè và lòng đường, thu những khoản tiền rất lớn. Chính vì thế mà mặc dù hầu hết các địa phương đều khẳng định đã và đang duy trì công tác kiểm tra, xử lý trật tự lòng lề đường, nhưng hiệu quả thể hiện trên thực tế là rất hạn chế.
Với chủ trương mới, tạm thời vẫn cho phép sử dụng vỉa hè với nhiều mục đích khác nhau, lãnh đạo TPHCM khẳng định: Khi giao cho ai sử dụng vỉa hè thì người đó phải tuân thủ hai điều kiện, đó là đảm bảo vấn đề giao thông và phải quản lý phần vỉa hè được sử dụng cùng phần vỉa hè còn lại. UBND thành phố yêu cầu các quận huyện phải có kế hoạch cụ thể để triển khai việc này.
“Thành phố kiên quyết xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu lơ là không thực hiện tốt công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông, đồng thời xem đây là một tiêu chí đánh giá cán bộ cuối năm”, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TPHCM khẳng định quan điểm.
Đồng tình với quan điểm này, ông Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia - còn cho rằng phải thu phí sử dụng vỉa hè theo nguyên tắc thị trường, nơi nào tập trung đông, nhu cầu lớn thì giá sử dụng vỉa hè phải cao. Tuy nhiên, ông Hùng lưu ý việc sử dụng vỉa hè phải được cơ quan nhà nước thiết kế đo vẽ và thực hiện bằng một cam kết hay hợp đồng giữa cơ quan quản lý nhà nước và người dân.
Chủ trương cho khai thác vỉa hè để sử dụng vào một số mục đích khác – thay vì quan điểm chỉ để dành cho người đi bộ trước đây, được nhiều người dân ủng hộ, trong khi phần lớn chuyên gia về đô thị cho rằng, đó là quan điểm cởi mở, cơ bản phù hợp với nguyên lý phát triển đô thị hiện đại. Theo đó, ngoài chức năng giao thông (dành cho người đi bộ), vỉa hè còn đảm trách một số chức năng khác, bao gồm cả kết nối hạ tầng với các ngôi nhà dọc phố, không gian công cộng đô thị và không gian hoạt động của nền kinh tế không chính thức.
Vấn đề quan trọng là phải tổ chức và quản lý như thế nào để đảm bảo các yếu tố vệ sinh môi trường, mỹ quan đô thị và trật tự xã hội.