Trải nghiệm: Đan đát - Nghề truyền thống độc đáo của phụ nữ Khmer ở Sóc Trăng

Ấp Phước Quới (xã Phú Tân) từ lâu đã nổi tiếng với nghề đan đát mây tre, một nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Khmer. Những sản phẩm như rổ, rá, nia... mộc mạc, bền chắc từng là vật dụng không thể thiếu trong mỗi gia đình. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của xã hội và sự xuất hiện của các sản phẩm công nghiệp giá rẻ, nghề đan đát truyền thống dần mất đi vị thế. Lớp trẻ không còn mặn mà, những người thợ lớn tuổi cũng thưa vắng dần, làng nghề đứng trước nguy cơ thất truyền.

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống làm nghề, chị Trương Thị Bạch Thuỷ đã sớm có một tình yêu sâu đậm với cây tre, cây trúc và những giá trị văn hóa mà chúng mang lại. Chứng kiến làng nghề ngày một mai một, trong lòng chị luôn canh cánh một nỗi niềm. "Ngay từ nhỏ, tôi đã gắn bó với cây tre, cây trúc. Nhìn thấy nghề của cha ông dần mất đi, tôi thấy xót xa lắm. Tôi nghĩ mình phải làm gì đó để giữ lại nét đẹp này, để thế hệ sau còn biết đến", chị Thuỷ chia sẻ.

Với suy nghĩ đó, chị Thuỷ không chỉ kế thừa những kỹ thuật đan lát tinh xảo của thế hệ đi trước mà còn không ngừng tìm tòi, sáng tạo để làm mới sản phẩm. Chị nhận ra rằng, để tồn tại và phát triển, sản phẩm truyền thống cần phải có một "hơi thở mới", phù hợp với thị hiếu hiện đại.

Tận dụng nguồn tài nguyên bản địa sẵn có, chị đã khéo léo kết hợp kỹ thuật đan truyền thống với các mẫu mã thiết kế đa dạng, tinh tế hơn. Dưới bàn tay tài hoa của chị và những người phụ nữ trong xóm, những cây tre, cây trúc vô tri đã hóa thành các sản phẩm mỹ nghệ độc đáo, có giá trị kinh tế cao như giỏ xách thời trang, hộp đựng, khay trà, đèn trang trí... Mỗi sản phẩm không chỉ bền, đẹp mà còn mang trong đó câu chuyện về văn hóa và tâm huyết của người thợ.

Sự đổi mới của chị Thuỷ đã nhanh chóng được thị trường đón nhận. Các sản phẩm không chỉ được tiêu thụ trong tỉnh mà còn vươn ra nhiều thị trường lớn trên cả nước, được khách hàng đánh giá cao về tính thẩm mỹ và sự thân thiện với môi trường.

Quan trọng hơn, mô hình của chị đã tạo ra công ăn việc làm ổn định cho nhiều phụ nữ Khmer tại ấp Phước Quới. Chị mở các lớp dạy nghề, tận tình hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm, giúp chị em có thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống và cùng nhau gìn giữ nghề truyền thống của dân tộc. Cơ sở của chị đã trở thành một điểm tựa, nơi những người phụ nữ Khmer có thể phát huy tay nghề, tự chủ kinh tế và tự hào về bản sắc văn hóa của mình.