TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa - nữ tiến sĩ trẻ đầy tâm huyết và ước muốn nâng cao vị thế ngành giải phẫu bệnh nước nhà

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa tốt nghiệp Thạc sĩ Đại học Y Hà Nội và hoàn thành chương trình Nghiên cứu sinh Tiến sĩ - Ph.D., chuyên về giải phẫu bệnh kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo (AI) tại Đại học Nagasaki, Nhật Bản. Chị hiện là Giám đốc Trung tâm Giải phẫu bệnh MEDLATEC. Nữ tiến sĩ trẻ tuổi luôn trăn trở với việc phát triển ngành Y đặc thù này tại Việt Nam.

Mối "lương duyên" với ngành giải phẫu bệnh

Được biết, chị nhận học bổng toàn phần cho khóa nghiên cứu sinh chuyên ngành tại Nhật Bản ngay khi vừa tốt nghiệp Thạc sĩ ở Việt Nam. Những kinh nghiệm công tác ở nước ngoài đã giúp chị áp dụng tại Trung tâm Giải phẫu bệnh MEDLATEC ra sao?

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa: Năm 2015, tôi tốt nghiệp Thạc sĩ ở trường Đại học Y Hà Nội. Trước khi tốt nghiệp, tôi đã tìm kiếm cơ hội và đỗ học bổng toàn phần của Chính phủ Nhật.

Ở đây tôi may mắn được Giáo sư Fukuoka - Trưởng khoa Giải phẫu bệnh của Trường Đại học Nagasaki - chuyên gia hàng đầu và tiên phong về lĩnh vực Giải phẫu bệnh kỹ thuật số (KTS) ở xứ sở hoa anh đào dẫn dắt, đặt nền móng đầu tiên về con đường nghiên cứu và áp dụng chuyển đổi số trong Giải phẫu bệnh. Thầy đã giúp tôi có được niềm đam mê vô cùng lớn với chuyên ngành mới mang tính thời đại "nóng hổi" này. 

Dấu ấn sâu đậm nhất của tôi trong quãng thời gian học tập tại Nhật Bản là được sang nước Mỹ 2 lần. Lần thứ nhất là được học tập và nghiên cứu tại Trung tâm Ung thư MD Anderson - trung tâm ung thư lớn nhất và là một trong ba Trung tâm Ung thư toàn diện đầu tiên của nước Mỹ, nơi tôi được tham gia cùng các nhóm nghiên cứu hàng đầu và kết quả nghiên cứu được đăng trên các tạp chí nổi tiếng trên thế giới. Lần thứ 2, tôi tham gia báo cáo trong Hội thảo giải phẫu bệnh KTS của Mỹ và vinh dự giành giải "Poster xuất sắc nhất dành cho hạng mục phân tích hình ảnh năm 2018".

Những trải nghiệm ở Nhật Bản thực sự là bước ngoặt cuộc đời, giúp tôi rẽ hướng và kiên định theo đuổi niềm đam mê.

Vì sao TS.BS Ngọc Hoa lựa chọn trở về nước? 

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa: Thật ra tôi trở về với hai lý do là gia đình và công việc. Nhật Bản có môi trường rất tốt dành cho nghiên cứu, học tập và sinh sống. Tuy nhiên, chỉ có trở về Việt Nam tôi mới có thể vận dụng những hiểu biết mới để góp phần xây dựng cho ngành Giải phẫu bệnh ở nước ta phát triển hơn, đặc biệt là với mảng giải phẫu bệnh kỹ thuật số vẫn còn rất non trẻ. Thêm nữa, Việt Nam là quê hương, nơi tôi có gia đình và những người thân yêu, không dễ gì mà rời xa được.

Chẩn đoán Giải phẫu bệnh - tiêu chuẩn "vàng" trong chẩn đoán bệnh lý ung thư 

Rẽ hướng vì đam mê với ngành còn mới lạ ở Việt Nam. Sau hơn 1 thập kỷ theo đuổi ước mơ giải phẫu bệnh, đến nay, có lúc nào chị cảm thấy nuối tiếc về sự lựa chọn này? 

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa: Tôi nghĩ với ai cũng vậy, nếu nói chưa từng nản lòng trong suốt quá trình làm việc thì không thực tế, với tôi có lẽ là "nghề chọn người" hơn "người chọn nghề". Tuy nhiên, tôi may mắn được nhân tình yêu lên với công việc qua từng năm tháng.

Chuyên gia đánh giá thế nào về vị thế của giải phẫu bệnh ngay trong ngành Y của nước ta hiện nay? 

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa: Giải phẫu bệnh là chẩn đoán bệnh dựa trên hình ảnh vi thể lấy từ tiêu bản tế bào, mô... Những hình ảnh đó được nhuộm màu và phóng đại qua lăng kính hiển vi giúp chúng ta hiểu sâu về bản chất của bệnh tật, từ đó bác sĩ lâm sàng chẩn đoán đúng bệnh, định hướng điều trị chính xác và sẽ cứu sống được rất nhiều bệnh nhân.

Tuy nhiên, ở nước ta, tôi đánh giá vị thế của giải phẫu bệnh trong ngành Y vẫn chưa tương xứng với giá trị thật - tiêu chuẩn "vàng" trong chẩn đoán bệnh, đặc biệt là các bệnh lý ung thư.

Theo chuyên gia, Việt Nam đang ở đâu trong tiến trình phát triển ngành giải phẫu bệnh?

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa: Giải phẫu bệnh là ngành khá thiếu nhân sự, không chỉ ở Việt Nam mà toàn thế giới. 

Tại Việt Nam, tôi nhận thấy các bác sĩ tuyến đầu rất giỏi, không thua kém bất kỳ bác sĩ nước ngoài nào, nhưng chủ yếu làm việc ở tuyến Trung ương, còn ở tuyến huyện, tuyến tỉnh, nhân sự khá mỏng và thiếu thốn cơ sở vật chất. Nguyên nhân do vị thế giải phẫu bệnh chưa được hiểu đúng mức. Với xu hướng số lượng bệnh nhân ung thư ngày càng tăng lên, tôi tin là giải phẫu bệnh sẽ ngày càng được quan tâm và được nhìn nhận lại đúng với bản chất thật của nó.

Chúng tôi hiểu những trăn trở và khát khao thay đổi vị thế trong ngành Giải phẫu bệnh nơi chị. Bằng chứng là chị tích cực trong công tác đào tạo chuyên môn tại Trung tâm và khắp các tỉnh thành, chị có mong muốn gì ở mỗi buổi đào tạo như thế?

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa: Trung tâm Giải phẫu bệnh MEDLATEC hội tụ rất nhiều chuyên gia từ các bệnh viện hàng đầu như Bạch Mai, Việt Đức, Viện 103, Học viện Quân y. Tôi được làm việc và học hỏi rất nhiều từ các Thầy/Cô là những cây đại thụ về lâm sàng, cận lâm sàng. Ngoài ra, chúng tôi có sinh hoạt chuyên môn, đào tạo hàng tuần, có hội chẩn liên chuyên khoa, hội chẩn từ xa với các bác sĩ. Trung tâm Giải phẫu bệnh MEDLATEC là trung tâm đầu tiên trong cả nước đạt tiêu chuẩn chất lượng của CAP (Hoa Kỳ). 

Với những thế mạnh đó, việc tôi thường xuyên tham gia công tác đào tạo về giải phẫu bệnh liên tỉnh để mang những công nghệ hiện đại tới đồng nghiệp. Thực tế, nhiều tỉnh thành tôi qua đào tạo, giải phẫu bệnh vẫn còn sơ khai và không được đầu tư đúng mực. Vì lý do này, tôi quyết tâm đi tới các bệnh viện trong cả nước để trao đổi, chuẩn hóa kiến thức và nêu lên giá trị thật của giải phẫu bệnh cho cộng đồng ngành Y. Tôi xem đây cũng là một phần sứ mệnh của mình!

Một câu nói hay trích dẫn mà TS.BS Ngọc Hoa tâm đắc nhất và là "kim chỉ nam" cho cuộc sống của TS? 

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa: Tôi rất thích câu nói của nhà khoa học Stephen Hawking: "Thông minh là khả năng thích nghi với sự thay đổi". Đó cũng chính là nền tảng cho thuyết tiến hóa của con người. Thông minh không nhất thiết phải có IQ cao, mà con người thông minh cũng cần như dòng nước, có thể uyển chuyển biến hóa không ngừng trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Ở cương vị là "thuyền trưởng" của Trung tâm Giải phẫu bệnh, chuyên gia đã cân bằng cuộc sống và công việc thế nào?

TS.BS Phạm Hoàng Ngọc Hoa: Cân bằng giữa công việc, gia đình là bài toán chung của tất cả mọi người, nhất là đối với nữ làm quản lý.

Tôi là người khá cầu toàn, làm gì đều mong hoàn hảo nhất. Tôi may mắn có sự hỗ trợ của gia đình và người thân. Tôi quan niệm, thời gian ít thì phải cố gắng làm sao cho hiệu quả nhất, có nghĩa mình ở đâu thì tâm phải ở đó. Thời gian dành cho con, dù chỉ có 1 hay 2 tiếng đồng hồ, ít nhưng phải chất lượng.

Trân trọng cảm ơn chuyên gia!