Uống rượu bị tiêu chảy: Cách điều trị và phòng ngừa

Rượu có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn có thể dẫn đến tiêu chảy. Rượu là thức uống gây kích động trong ruột và làm tăng tốc độ tiêu hóa. Kích ứng và thay đổi khả năng hấp thụ nước khi uống rượu có thể dẫn đến tiêu chảy.

1. Tại sao uống rượu lại gây tiêu chảy?

Ngay khi đi vào cơ thể, rượu bắt đầu hấp thu vào máu và một số sự hấp thụ xảy ra trong dạ dày. Nếu lúc đó có thức ăn trong dạ dày thì tốc độ hấp thu sẽ chậm lại. Đây là lý do tại sao mọi người cảm nhận được tác dụng của rượu nhanh hơn khi bụng đói.

Khi rượu đã đi qua dạ dày, ruột non bắt đầu hấp thụ nó. Phần lớn rượu được hấp thụ ở đây, nhưng phần còn lại sẽ đi vào ruột già và thải ra ngoài theo phân và nước tiểu. Rượu có thể ảnh hưởng đến chức năng bình thường của hệ tiêu hóa ở mọi giai đoạn.

Những thay đổi trong hệ tiêu hoá khi uống rượu có thể gây tiêu chảy theo một số cách:

- Viêm: Tiếp xúc với rượu có thể khiến đường tiêu hóa bị viêm. Rượu cũng có thể dẫn đến sản xuất nhiều axit hơn trong dạ dày, có thể làm tăng kích ứng và viêm. Sự kích thích này có thể dẫn đến tiêu chảy.

- Hấp thụ nước: Nước thường được hấp thụ từ thức ăn và chất lỏng đến ruột. Ruột già sẽ kéo chất lỏng ra khỏi phân trước khi đưa nó ra khỏi cơ thể. Khi có rượu, ruột già sẽ không hoạt động. Điều này có thể dẫn đến tình trạng phân lỏng.

- Tiêu hóa nhanh hơn: Rượu kích thích ruột và khiến chúng phản ứng bằng cách tăng tốc độ tiêu hóa. Các cơ ở đại tràng co bóp thường xuyên hơn, đẩy phân ra ngoài nhanh hơn bình thường. Quá trình này diễn ra nhanh chóng có thể dẫn đến tiêu chảy vì ruột không có thời gian để tiêu hóa thức ăn đi qua đúng cách.

- Mất cân bằng vi khuẩn: Nhiều loại vi khuẩn trong ruột có tác dụng giữ cân bằng cho cơ thể bằng cách tấn công các mầm bệnh có hại. Rượu có thể tạm thời tiêu diệt một số loài vi khuẩn có lợi này hoặc cho phép những loài vi khuẩn có hại phát triển nhanh chóng, khiến đường ruột bị rối loạn và gây tiêu chảy.

2. Các yếu tố làm tăng nguy cơ tiêu chảy do uống rượu

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của bệnh tiêu chảy sau khi uống rượu như:

- Uống nhiều đồ uống có cồn liên tục

- Cơ thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn khi rượu đi qua các mô ruột và rượu có thể làm giảm các enzym tiêu hóa cần thiết để phân hủy thức ăn.

- Bị rối loạn sử dụng rượu, có thể ảnh hưởng đến toàn bộ đường ruột và có thể dẫn đến tiêu chảy

- Một số bệnh tiêu hoá như hội chứng ruột kích thích (IBS), bệnh celiac, bệnh Crohn.

- Một số nghiên cứu còn cho rằng việc thiếu ngủ thường xuyên có thể khiến hệ tiêu hóa nhạy cảm hơn với tác động của rượu. Những người có lịch ngủ không đều - kể cả những người làm ca đêm hoặc thường xuyên thức thâu đêm có thể dễ bị tiêu chảy hơn sau khi uống rượu.

3. Bị tiêu chảy do rượu thì nên làm gì?

Nhìn chung hầu hết các trường hợp tiêu chảy do rượu sẽ khỏi sau vài ngày mà không cần điều trị. Nhưng có một số điều bạn có thể làm để giảm bớt các triệu chứng của mình cũng như ngăn ngừa tình trạng mất nước:

- Hạn chế hoặc tránh caffeine: Cà phê, soda và các đồ uống có chứa caffeine hoặc có ga khác có thể khiến bệnh tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn. Do đó, lựa chọn tốt nhất cho bạn đó là uống nước lọc.

- Bổ sung đủ nước: Uống rượu đã gây mất nước, cộng thêm việc bạn bị tiêu chảy thì tình trạng cơ thể mất nước có thể tăng lên. Do vậy, bạn nên uống nhiều nước và các chất lỏng khác để giúp phục hồi chất điện giải và ngăn ngừa tình trạng mất nước.

- Chế độ ăn uống dễ tiêu hoá: Khi bị tiêu chảy do uống rượu thì hệ tiêu hoá của bạn đang bị rối loạn. Vì vậy, ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hoá và không gây kích ứng thêm, chẳng hạn như cơm, chuối, bánh quy giòn,...

Tránh các sản phẩm từ sữa và thực phẩm giàu chất béo hoặc chất xơ ngay sau khi tiêu chảy để giúp giảm căng thẳng cho hệ tiêu hóa trong quá trình đang phục hồi.

- Tránh đồ uống có đường: Vì loại đồ uống này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy ở một số người. Lượng đường dư thừa khiến cơ thể đẩy chất chứa trong ruột ra ngoài nhanh hơn.

- Dùng thuốc chống tiêu chảy theo chỉ dẫn: Nếu tình trạng tiêu chảy nặng và khiến bạn đi tiêu quá nhiều trong ngày thì nên sử dụng men tiêu hoá hoặc các loại thuốc được chỉ dẫn.

4. Khi nào nên gặp bác sĩ?

Nếu tiêu chảy kéo dài hơn 2-3 ngày hoặc trầm trọng hơn theo thời gian, bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám. Bác sĩ sẽ xác định xem các triệu chứng của bạn có phải do nguyên nhân khác ngoài rượu hay không. Trong một số trường hợp, tiêu chảy cũng có thể là triệu chứng của ngộ độc thực phẩm, không ngoại trừ khả năng bạn bị ngộ độc do ăn phải một loại thực phẩm hỏng nào đó.

Ngoài ra, nếu gặp các triệu chứng sau, bạn cũng cần đến bệnh viện ngay lập tức:

- Sốt cao 39°C

- Đau bụng hoặc trực tràng dữ dội

- Phân màu đen (không phải do thuốc chống tiêu chảy)

- Phân có máu

- Có dấu hiệu mất nước, chẳng hạn như chóng mặt, nước tiểu sẫm màu hoặc không thể đi tiểu trong một thời gian.

5. Cách phòng ngừa tiêu chảy do uống rượu

Đôi khi không thể phòng ngừa tiêu chảy do uống rượu nhưng bằng một số cách sau, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ gặp tình trạng này:

- Hãy chú ý đến thói quen uống rượu, bao gồm cả lượng rượu bạn uống và tần suất uống.

- Uống từ từ để giảm bớt căng thẳng cho đường tiêu hóa.

- Uống đồ uống không cồn, chẳng hạn như nước khi uống đồ uống có cồn. Ví dụ, khi uống một chén rượu bạn có thể uống xen kẽ một vài chén nước.

- Thay thế đồ uống gây ra các triệu chứng về đường tiêu hóa bằng một loại rượu khác.

- Ăn trước khi uống rượu để làm chậm quá trình hấp thụ rượu vào cơ thể và giảm nguy cơ tiêu chảy.

- Tránh đồ uống có cồn pha với caffeine, vì caffeine có thể làm tăng chuyển động trong ruột và tốc độ tiêu hóa.

- Không nên uống rượu với bia. Bia có nhiều carbohydrate hơn so với các loại rượu khác. Cơ thể có thể gặp khó khăn trong việc phân hủy lượng carbs dư thừa này khi uống rượu. Điều này có thể dẫn đến tiêu chảy.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị nữ giới không nên uống quá 1 ly mỗi ngày và nam giới không nên uống quá 2 ly mỗi ngày.

Tóm lại, tiêu chảy sau khi uống rượu thường kéo dài vài ngày, nhưng tình trạng này có thể quay trở lại nếu bạn uống nhiều rượu hơn. Những người thường xuyên uống nhiều rượu có thể bị tiêu chảy kéo dài do tổn thương ở đường tiêu hóa. Do vậy, tránh hoặc hạn chế uống rượu là điều tốt nhất. Điều này không chỉ bảo vệ được đường tiêu hoá mà còn có thể phòng ngừa được nhiều bệnh tật khác.