“Cỗ máy in tiền” từ con trẻ
Theo tập đoàn nghiên cứu thị trường Euromonitor (Anh), mảng trang phục dành cho trẻ em đang tăng trưởng mạnh ở Trung Quốc. Trong năm 2018, thị trường này đạt giá trị đến 40,5 tỷ USD. Với con số béo bở này, nhiều ông lớn trong ngành thời trang và truyền thông đã có nhu cầu tìm kiếm người mẫu nhí. Trường đào tạo người mẫu nhí đầu tiên được thành lập mang tên Le Show Stars tại Bắc Kinh ra đời từ năm 2016 nhận được nhiều sự quan tâm của phụ huynh nước này. Muốn cho con theo học trường này, phụ huynh phải trả khoảng 820 nhân dân tệ (hơn 2,6 triệu đồng) cho một tuần học.
Leo Ku - người sáng lập trường - cho biết: "Đây là lớp học mà phụ huynh quan tâm hơn cả con cái. Nếu em nào không nghe lời, phụ huynh sẽ sẵn sàng ra tay đánh đập để ép các bé làm theo". Có lẽ các phụ huynh định hướng con theo ngành nghề này với “cơn khát tiền”.
Những đứa trẻ được trang điểm, vận quần áo lộng lẫy, sải bước trên sàn diễn thời trang để lại một ấn tượng tuyệt vời trong mắt người xem nhưng mấy ai biết được sự thật đằng sau là sự bóc lột lao động và nhiều em nhỏ phải chịu cảnh áp lực khi phải làm việc cật lực 12 tiếng/ngày.
Một cậu bé tên Tiểu Phàm (10 tuổi) sống ở Quảng Châu đã trở thành "gà đẻ trứng vàng" khi trở thành người mẫu chuyên nghiệp và được mẹ hộ tống đi khắp nơi để biểu diễn. Như những bà mẹ khác, mẹ Tiểu Phàm nói rằng việc đưa con ra đời kiếm tiền sớm là để xây dựng sự tự tin và học được nhiều bài học bổ ích trong xã hội.
Được biết, mỗi ngày Tiểu Phàm đều làm việc từ 7 giờ sáng đến 10 giờ tối, mẹ cậu bé đã quyết định nghỉ việc và hộ tống con đi khắp nơi từ buổi thử giọng, ghi hình, quay phim trong các sự kiện. Cô khẳng định, việc làm của mình không phải phát triển con theo hướng ngôi sao hay dựa vào buổi chụp ảnh để kiếm tiền. Tất cả những bài tập catwalk mà con học đều có ích cho việc mở rộng chân trời mới, rèn luyện ý chí và nghị lực cho con trẻ.
Cũng như nhiều cha mẹ khác, anh Xiao Liang (40 tuổi, Bắc Kinh) ban đầu đăng ký cho hai con tham dự cuộc thi người mẫu nhằm giúp con tự tin hơn trước đám đông và thể hiện được bản thân. Khi thấy hai con thể kiếm tiền được từ đó, anh Lương bắt đầu đầu tư nhiều hơn và ôm mộng xây dựng sự nghiệp cho con cái.
"Cặp song sinh trai - gái nhà chúng tôi khiến những ông bầu đặc biệt chú ý. Tôi muốn tập trung phát triển sự nghiệp cho con mình vì rõ ràng chúng có lợi thế hơn những đứa trẻ khác", anh Liang chia sẻ.
Cặp song sinh Yumi và Yuki (4 tuổi), con của anh Liang, suốt 2 năm nay được cha mẹ liên tục đưa đến các khóa học làm người mẫu và các sàn diễn thời trang ở khắp nơi. Ở những cuộc thi tuyển chọn người mẫu, hai em phải đến phòng thay đồ từ trước 6 giờ sáng dù màn thể hiện được bắt đầu sau 2 giờ chiều. Trong thời gian đó, 2 bé sẽ được cho thử quần áo và trang điểm rồi tập dượt để kiểm tra dáng đi và thần thái.
Sau khi được ban giám khảo đánh giá, Yumi và Yuki phải tẩy trang hoặc thay đổi trang điểm, trang phục để đến một nơi khác. Mỗi cô bé cậu bé như vậy có thể kiếm được 10.000 tệ (khoảng 33 triệu đồng) sau mỗi show diễn.
Một công ty đào tạo ngôi sao nhí ở Quảng Châu nói rằng, một số người mẫu nhí có thể kiếm được 200 ngàn nhân dân tệ (hơn 650 triệu đồng) mỗi năm nhờ và việc chạy show trình diễn thời trang. Trước tình trạng này nhiều người cho rằng, bố mẹ đang vô tình lạm dụng con cái để biến chúng thành "cỗ máy in tiền" cho gia đình.
Mặc dù có quy định giới hạn thời gian làm việc 10 tiếng/ngày, không cho phép trẻ em phát ngôn quan điểm nghề nghiệp nhưng nền công nghiệp catwalk nhí ở đất nước tỷ dân vẫn đang hoạt động như một cách bóc lột trẻ em nghiêm trọng.
Gần đây, một video gây sốt ghi lại cảnh người mẹ thẳng chân đá và đạp cô con gái 3 tuổi Niu Niu của mình chỉ vì em không làm theo lời của người hướng dẫn tại lớp học. Hành động của bà mẹ chịu sự chỉ trích từ cộng đồng mạng. Nhiều người cho rằng bố mẹ Niu Niu đã biến con gái thành “cần câu cơm” cho cả nhà.
Đầu tháng 8 vừa qua, một clip khác ghi lại cảnh em bé người mẫu phải khoác trên người rất nhiều lớp quần áo dày của mùa đông trong khi nhiệt độ bên ngoài là 37 độ C. Video này cũng nhận về hàng loạt lời chỉ trích nặng nề.
Hướng con theo nghề người mẫu nhí là một dạng bạo hành
Về ngành công nghiệp người mẫu nhí, Tân Hoa Xã từng đưa ra một nhận định: "Đánh đập là một dạng bạo hành. Hướng người mẫu nhí đến thế giới người lớn cũng là một dạng bạo hành nhưng bị ẩn sau vỏ bọc". Nhiều phụ huynh đã bị đồng tiền làm mờ mắt và quên đi rằng con trẻ cũng cần có sự phát triển toàn diện như những đứa trẻ khác cùng trang lứa.
Chuyên gia tâm lý trẻ em Gong Xueping cho biết, trẻ em từ 0 đến 6 tuổi đang trong thời gian phát triển về mặt tinh thần, cần được tự do khám phá. Tuy vậy, làm việc tại sàn diễn khiến các em phải thể hiện nhiều cảm xúc khác nhau trên khuôn mặt trong một thời gian ngắn hay thậm chí là trái ngược với tâm trạng thật của trẻ.
"Điều này hạn chế khả năng biểu lộ cảm xúc, mà nhìn xa hơn tâm lý của các em sẽ bị rối loạn, các bé đôi khi thậm chí sẽ không biết mình muốn gì. Tôi thấy đây thật sự là một công việc rất tồi tệ đối với trẻ em trong độ tuổi này", ông Gong chia sẻ.
Việc bố mẹ định hướng tầm nhìn và đưa con cái vào nghề người mẫu quá sớm sẽ khiến tinh thần chúng bị ảnh hưởng đáng kể. Khi những đứa trẻ bị bắt phải làm theo dáng đi, cách thể hiện trên khuôn mặt như người lớn sẽ không có lợi cho sự phát triển của chúng.
Về cách thích ứng với nhu cầu phát triển sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ, Trung tâm nghiên cứu đào tạo đạo đức của Đại học sư phạm Quảng Đông cho hay, sự phát triển của đứa trẻ phải song hành với sự giáo dục của gia đình. Không thể nói rằng muốn giúp con tự tin và đẩy chúng vào đám đông, bắt chúng tự lập ở lứa tuổi như thế. Điều quan trọng trong việc nuôi dưỡng tính cách đứa trẻ chính là tạo một môi trường lành mạnh thì chúng mới thật sự tự tin.
Có một tình hình chung đang diễn ra ở Trung Quốc những năm gần đây, khi sự bùng nổ của thương mại điện tử đã kéo theo nghề mẫu nhí cất cánh, thật khó tin nhưng hàng nghìn trẻ em Trung Quốc đang được bố mẹ dẫn dắt với hy vọng đổi đời nhờ làm người mẫu nhí. Sự tàn khốc trên thương trường đã đẩy những đứa trẻ "ăn chưa no, lo chưa tới" phải tranh giành suất diễn khốc liệt.
Cũng như nhiều ngành nghề khác, song hành với sự hấp dẫn khó cưỡng, nghề người mẫu nhí bị bủa vây bởi nhiều mặt trái như nguy cơ các bé bị bóc lột sức lao động. Căng sức làm việc khi còn quá nhỏ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống và quá trình trưởng thành của các bé sau này.