Vì sao liên tiếp xảy ra mưa đá ở một số tỉnh miền núi phía Bắc?

2 ngày qua, các tỉnh miền Bắc đã xảy ra mưa đá, dông lốc, mưa to gây thiệt hại tại nhiều địa phương.

Lý giải về hiện tượng trên, ngày 29/3, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Nguyễn Văn Hưởng cho biết hiện nay, các tỉnh vùng núi phía Bắc nói riêng và Bắc Bộ nói chung đang trải qua thời kỳ chuyển mùa, từ trạng thái mùa Xuân sang mùa Hè.

Trong quá trình chuyển mùa đó, các tỉnh miền Bắc sẽ xảy ra hiện tượng dông, lốc, mưa đá thường xuyên hơn, tập trung từ tháng 3-5, cao điểm vào tháng 4/2024.

Nguyên nhân trực tiếp của hiện tượng này là do không khí lạnh yếu từ phía Bắc tràn xuống trên nền nhiệt độ tương đối cao ở Bắc Bộ, tạo điều kiện cho các khối khí xáo trộn mạnh, từ đó những đám mây đối lưu phát triển, gây ra những trận mưa dông kèm theo sấm sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Ông Nguyễn Văn Hưởng lưu ý thời gian tới, hầu khắp cả nước sẽ có sự chuyển pha về thời tiết. Bắc Bộ và Trung Bộ sẽ chuyển từ thời tiết giá lạnh sang ấm hơn. Khu vực Nam Bộ chuyển sang thời kỳ từ khô sang ẩm. Do đó, xác suất xảy ra dông lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh sẽ nhiều hơn, tập trung cao điểm vào khoảng tháng 4-5 sắp tới.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đã chủ động cảnh báo thông tin này trong các dự báo mùa, dự báo tháng, dự báo ngày.

Ông Nguyễn Văn Hưởng cũng khuyến cáo trước các hình thái thời tiết trên, người dân cần phải thường xuyên theo dõi thông tin dự báo, cảnh báo trên website của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia tại địa chỉ nchmf.gov.vn, các Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh, thành phố và khu vực và cập nhật thường xuyên thông tin dự báo khí tượng thủy văn mới nhất trên các phương tiện truyền thông đại chúng chính thống của Trung ương và địa phương để chủ động ứng phó.

Chính quyền và các đơn vị chức năng cần cung cấp nhanh, kịp thời thông tin dự báo thiên tai cho người dân; tuyên truyền cũng như thực hiện lệnh cấm tuyệt đối người dân hoạt động tại các khu vực có nguy cơ rủi ro cao dễ xảy ra dông, lốc, sét, mưa đá... đồng thời, tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn công tác ứng phó, phòng tránh thiên tai của chính quyền địa phương.

Trước đó, ngày 28/3, mưa đá, dông lốc gây thiệt hại nhiều nhà ở và cây cối hoa màu ở các huyện Mù Cang Chải, Trấn Yên và Văn Chấn, tỉnh Yên Bái; làm gần 160 ngôi nhà bị tốc mái; một số ngôi nhà đổ sập, bị phá hủy hoàn toàn; nhiều tài sản của người dân bị hư hỏng.

Tại tỉnh Lào Cai, mưa đá cục bộ gây thiệt hại về lúa, cây ăn quả và hoa màu của người dân trên địa bàn các thôn Sả Thồ, Chúng Chải B, xã Lao Chải, thị trấn Mường Khương huyện Mường Khương. Dông lốc cục bộ tại xã Thào Chư Phìn (huyện Simacai) đã làm tốc mái nhà của 2 hộ dân ở thôn Cẩu Pì Chải và thôn Thào Chư Phìn.

Mưa lớn gây lũ cuốn trôi, làm gãy đổ gần 1ha ngô của các hộ dân tại tổ dân phố Hoàng Thu Phố và làm sạt lở 30m đường đi vào tổ dân phố Hang Rồng, thị trấn Si Ma Cai, gây khó khăn cho người tham giao thông... Tổng thiệt hại ước tính khoảng gần 100 triệu đồng.

Tại huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La xảy ra hai đợt mưa đá kèm theo gió mạnh, gây ảnh hưởng tới nhiều diện tích hoa màu của nhân dân. Mưa đá xảy ra tại thị trấn Mộc Châu, thị trấn Nông trường Mộc Châu và một số xã lân cận. Mưa đá xảy ra trong 2 đợt: Đợt 1 từ 13-13 giờ 15 phút, đợt 2 từ 16-16 giờ 20 phút, các viên đá có đường kính từ 1-2cm. Mưa đá kèm mưa to, gió mạnh làm ảnh hưởng nhiều diện tích mận, dâu tây đang ra quả, hoa màu khác của nhân dân.

Theo thông tin từ Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn huyện Hạ Hòa (Phú Thọ), một trận mưa to, gió lớn kéo dài kèm theo mưa đá và giông bão vào sáng nay (28/3) đã làm thiệt hại nhiều diện tích hoa màu và cơ sở vật chất trên địa bàn huyện.

Mưa to kéo dài hơn 1 giờ kèm theo mưa đá và giông bão xảy trên địa bàn các xã, thị trấn ở Hạ Hòa đã làm hơn 400 nhà dân, trường học, nhà văn hóa bị tốc mái; hư hỏng 9 nhà xưởng. Nhiều xã trên địa bàn huyện bị thiệt hại nặng nề về hoa màu.

Theo thống kê của Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn huyện Hạ Hòa, mưa to kèm theo mưa đá và giông bão đã làm 180ha diện tích hoa màu (ngô, rau và cây chuối) bị gãy đổ; 143 ha diện tích cây lâm nghiệp của huyện bị đổ; hàng trăm mét tường rào, cột điện dân sinh bị đổ gãy.

Trên địa bàn huyện Bảo Lạc, Bảo Lâm (tỉnh Cao Bằng) đã xảy ra mưa to, gió lốc nhiều giờ liên tục, làm tốc mái nhiều nhà ở của nhân dân. Mưa to, gió lốc đã làm 160 ngôi nhà ở các xã Hồng Trị, Cô Ba, Khánh Xuân, Bảo Toàn, Thượng Hà và Cốc Pàng (huyện Bảo Lạc) bị tốc mái. Bốn điểm trường và một trung tâm y tế tại xã Cốc Pàng và Thượng Hà bị ảnh hưởng; ước tỉnh thiệt hại khoảng 200 triệu đồng.

Tại huyện Bảo Lâm, mưa to, gió đã làm 17 ngôi nhà và điểm trường Tiểu học xóm Phia Liểng, Nhà văn hóa xóm Nà Nhuồm (xã Nam Cao) bị tốc mái. Điểm trường Mầm non xóm Nà Nhuồm (xã Nam Cao) bị đổ tường sau, chiều dài khoảng 12 mét.

Ngay sau thiên tai xảy ra, chính quyền các địa phương đã khẩn trương kiểm tra, thống kê thiệt hại và huy động các lực lượng tại chỗ khắc phục thiệt hại, bố trí chỗ ăn nghỉ tạm cho những gia đình bị tốc mái, rà soát những hộ nằm trong vùng có nguy cơ bị sạt lở để có phương án di chuyển, sửa chữa nhà ở, khắc phục khẩn cấp về lương thực, nước uống... để đảm bảo ổn định đời sống cho nhân dân.