VNVC triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết của Nhật Bản

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết vắc xin sốt xuất huyết do hãng dược phẩm Takeda, Nhật Bản sản xuất, được đưa vào sử dụng lần đầu tiên trên thế giới từ năm 2018. Hiện vắc xin được phê duyệt sử dụng rộng rãi tại hơn 40 quốc gia, ưu tiên các nước thường xuyên có diễn biến dịch phức tạp. Vắc xin được Bộ Y tế phê duyệt sử dụng vào tháng 5/2024 và VNVC là đơn vị đầu tiên triển khai tiêm vắc xin này tại Việt Nam.

Với công nghệ sản xuất hiện đại, vắc xin phòng đủ 4 tuýp virus sốt xuất huyết gây bệnh (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4), hiệu quả hơn 80%, ngăn ngừa nguy cơ nhập viện 90%. Đặc biệt, vắc xin có hiệu quả phòng tái nhiễm cho người từng mắc sốt xuất huyết bởi nguy cơ mắc bệnh lần sau thường nặng hơn lần trước.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, nước ta hiện lưu hành cả 4 tuýp virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết, trong đó chủ yếu là DEN-1, DEN-2. Tuýp DEN-2 thường liên quan đến các lần bùng dịch với những trường hợp mắc sốt xuất huyết nghiêm trọng, nguyên nhân dẫn đến các ca tử vong liên quan sốt xuất huyết.

"Vắc xin Takeda đặc biệt có tác dụng phòng tái nhiễm cho người từng mắc sốt xuất huyết. Điều này rất có ý nghĩa đối với Việt Nam bởi số người từng mắc sốt xuất huyết ít nhất một lần khá cao, với tình trạng lần mắc bệnh sau thường nặng hơn lần trước", PGS.TS Trần Đắc Phu cho biết.

Các chuyên gia đánh giá vắc xin sốt xuất huyết là "vũ khí mới" phòng bệnh hiệu quả bên cạnh các biện pháp kiểm soát muỗi và ngăn ngừa muỗi đốt còn gặp nhiều khó khăn.

Theo ThS.BS Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC), những năm gần đây dịch tễ sốt xuất huyết đã thay đổi, không còn phát triển theo chu kỳ mà tăng đều hàng năm, đặc biệt vào thời điểm cuối năm. Đây hậu quả của sự đô thị hóa và nóng lên toàn cầu, tạo điều kiện cho muỗi gây bệnh sinh sôi phát triển mạnh. Việt Nam ghi nhận mỗi năm có khoảng 200.000 ca mắc và hàng chục ca tử vong do sốt xuất huyết.

TS.BS Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Sốt xuất huyết, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP. HCM, cho biết bệnh có thể gặp ở trẻ em và người lớn, nhưng có nguy cơ diễn tiến nặng và tỷ lệ tử vong cao ở trẻ em do dễ nhầm lẫn các dấu hiệu ban đầu với nhiều bệnh lý khác.

Phần lớn trẻ em không biết miêu tả triệu chứng, do đó bệnh thường phát hiện muộn gây khó khăn cho điều trị. Hiện sốt xuất huyết chưa có thuốc chữa đặc hiệu, chủ yếu điều trị triệu chứng như lọc máu, thay huyết tương, chống sốc…

"Nhiều trẻ sốt xuất huyết nhập viện khi bị biến chứng nặng, rơi vào tình trạng sốc, trụy tim mạch, xuất huyết ồ ạt, giảm thể tích tuần hoàn, nguy cơ tử vong rất cao", bác sĩ Tuấn nói. Trường hợp nặng có thể dẫn đến suy các cơ quan nội tạng, tổn thương gan nặng, phải điều trị hồi sức tích cực, thở máy, lọc máu, thay huyết tương rất phức tạp. Chi phí điều trị một ca nặng có thể lên đến hàng trăm triệu đồng.

Chia sẻ thêm, bác sĩ Chính cho biết sau khi nhiễm sốt xuất huyết nặng có biến chứng, gần 70% bệnh nhân giảm khả năng lao động, hơn 50% người sống chung với triệu chứng bệnh như đau khớp, đau cơ, suy nhược, yếu tay chân, rụng tóc… trong 2 năm.

Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu. Người mẹ có thể bị chảy máu khó cầm, tiền sản giật, tổn thương chức năng gan, thận, chảy máu kéo dài khi chuyển dạ gây nguy hiểm tính mạng.

"Tiêm vắc xin là cách hiệu quả góp phần phòng chống dịch sốt xuất huyết. Việc sử dụng vắc xin sẽ giảm số ca mắc bệnh, các trường hợp nặng và tử vong, tránh tình trạng quá tải giúp các bệnh viện tập trung nguồn lực điều trị những bệnh không lây nhiễm", PGS Trần Đắc Phu nhận định.

Các chuyên gia nhấn mạnh, việc triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết giúp ngành Y tế dự phòng và người dân có thêm vũ khí phòng bệnh, đối phó với dịch sốt xuất huyết. Đồng thời lưu ý người dân cần duy trì các biện pháp phòng chống dịch khác như thường xuyên vệ sinh môi trường sống, ngủ màn… bên cạnh tiêm vắc xin để kiểm soát dịch bệnh hiệu quả và bền vững.

Theo bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng Hệ thống tiêm chủng VNVC, là đối tác chiến lược toàn diện với Takeda, VNVC đã triển khai đặt hàng từ rất sớm và nỗ lực cùng nhà sản xuất để đưa về Việt Nam số lượng lớn vắc xin sốt xuất huyết. Thời điểm này cũng là lúc xuất hiện nhiều dịch bệnh, trong đó số ca sốt xuất huyết gia tăng khi mưa bão, lũ lụt xảy ra liên tiếp.