Hỏi: "Trước khi kết hôn, bạn tôi bị gia đình chồng yêu cầu ở nhà chăm sóc gia đình, con cái vì thu nhập của người chồng rất cao và gia đình chồng cũng thuộc diện giàu có. Nếu bạn tôi không chấp nhận thì nhà anh ta sẽ không đồng ý cho kết hôn. Vì yêu chồng nên bạn tôi đồng ý ở nhà quán xuyến việc gia đình. Không có thu nhập của bản thân, tất cả các chi tiêu đều phụ thuộc vào chồng nên về lâu dài, bạn tôi bị chồng và nhà chồng coi thường. Đến bây giờ, bạn tôi phát hiện chồng ngoại tình nên muốn ly hôn thì bị bên nhà chồng dọa sẽ phải ra đi bàn tay trắng. Thưa Luật sư, nếu ly hôn thì bạn tôi có được chia tài sản không?", Tú Linh (Thừa Thiên - Huế)
Trả lời:
Tại Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn như sau:
“Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:
a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
e) Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình”.
Căn cứ theo quy định trên thì pháp luật xác định công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung khi xem xét chia tài sản chung. Trong đó lao động của vợ trong gia đình được coi như lao động có thu nhập. Quy định này cũng được giải thích cụ thể hơn tại khoản 4 Điều 7 Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật hôn nhân và gia đình như sau:
“Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung là sự đóng góp về tài sản riêng, thu nhập, công việc gia đình và lao động của vợ, chồng trong việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Người vợ hoặc chồng ở nhà chăm sóc con, gia đình mà không đi làm được tính là lao động có thu nhập tương đương với thu nhập của chồng hoặc vợ đi làm. Bên có công sức đóng góp nhiều hơn sẽ được chia nhiều hơn”.
Như vậy, việc người vợ chỉ ở nhà chăm sóc gia đình, con cái mà không đi làm cũng được tính là lao động có thu nhập tương đương với thu nhập của người chồng đi làm. Nên nếu ly hôn, người bạn của bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu Tòa án chia tài sản chung. Tuy nhiên, việc được chia bao nhiêu trong khối tài sản chung thì phải dựa vào việc Tòa án xem xét các yếu tố như hoàn cảnh gia đình; công sức đóng góp của bên nào nhiều hơn; quyền lợi chính đáng trong sản xuất kinh doanh; lỗi của mỗi bên nhằm đảm bảo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người vợ.