Vơi bớt nhọc nhằn, nụ cười trở lại với phụ nữ nghèo vùng biên giới Lào Cai

Ưu tiên hỗ trợ những phụ nữ khó khăn nhất

Gia đình chị Háng Seo Mỷ (SN 1979) ở thôn Lùng Sán Chồ, xã Dìn Chin, huyện Mường Khương (tỉnh Lào Cai), là một trong số hàng chục hoàn cảnh khó khăn nhất ở địa phương được bộ đội biên phòng Tả Gia Khâu hỗ trợ trong gần 2 năm qua với 200 cây xoài giống đang phát triển xanh tốt.

Vừa chỉ lên phía triền đồi có vườn xoài nhà chị Mỷ, Đại uý Tẩn Sành Nhàn - Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu - đã thoăn thoắt bám vào vạt cây, vách đá leo lên con dốc trơn trượt sau mưa cùng cháu Sùng Seo Minh (14 tuổi) - con trai chị Mỷ - để kiểm tra, hướng dẫn tỉ mỉ cho cháu Minh cách làm cỏ, chăm sóc từng gốc cây xoài đang độ lớn.

Là hộ gia đình phụ nữ đơn thân, căn nhà chị Mỷ nằm ven đường liên xã, lợp mái proximăng được che chắn bằng nhiều tấm bạt cũ. Trong nhà trống hoác, những tia nắng yếu ớt rọi xuống góc nhà. Khắp nhà không có đồ vật gì đáng giá ngoài mấy bộ quần áo cũ, cùng vài thùng đựng hạt bắp đang chờ trời nắng để phơi khô. Chị Mỷ để dành nấu mèn mén cho các con ăn khỏi bị đói.

Trời vừa hửng lên sau cơn mưa vùng biên ào ạt, bà Sùng Seo Khoa (67 tuổi, mẹ chị Mỷ) ở thôn Lùng Sán Chồ cùng cháu trai mang mấy túi hạt bắp ra sân phơi. Thấy Đại uý Tẩn Sành Nhàn tới thăm, bà Khoa cười tươi nói tiếng Kinh lơ lớ: “Hôm nay con cái Mỷ đi làm cỏ rẫy thuê, tôi sang trông con giúp nó, không phơi hạt bắp ra cho khô thì hỏng hết, mai mẹ con nó lấy gì ăn?”.

Mấy năm nay bà bị đau chân, đau lưng do tuổi già nhưng vì thương con gái, thương các cháu côi cút, nên hầu như ngày nào bà cũng sang nhà chị Mỷ hỗ trợ trông cháu ngoại để chị yên tâm đi làm. “Cái Mỷ nó khổ lắm, chồng chết lâu rồi, nó đẻ nhiều con nên không đủ ăn, đứa nào cũng còi cọc không lớn được, tôi thương con cháu mà không giúp được gì” - bà Khoa nói.

Trưởng thôn Lùng Sán Chồ - Vàng Seo Pao - cho biết: Chị Háng Seo Mỷ là hộ nghèo đói nhiều năm của thôn. Chồng chị Mỷ mất cách đây 9 năm do bạo bệnh, để lại 4 đứa con, đứa nhỏ nhất khi đó còn đang trong bụng mẹ. Năm 2013, vùng này bị trận mưa đá lớn, nhiều nhà bị đổ sập, nhà chị Mỷ cũng không tránh khỏi tai hoạ. Địa phương và bộ đội biên phòng đã giúp mẹ con chị dựng lại nhà, lợp mái proximăng để có chỗ ở. Cũng từ đó đến nay, mình chị nuôi 4 miệng ăn đang tuổi lớn quá chật vật. Cậu con trai lớn là Sùng Seo Minh phải nghỉ học khi đang học lớp 7, để đi làm thuê cùng mẹ nuôi các em”.

Khi hỏi đến việc học cái chữ, Minh ngượng ngùng bảo: “Cháu muốn đi học nhưng không có ai ở nhà giúp mẹ, bố chết rồi, cháu là anh lớn nhất phải nghỉ học thôi. Hàng ngày cháu giúp mẹ lên nương rẫy làm cỏ, chăm vườn cây. Có ngày 2 mẹ con đi làm thuê phát nương, phát cây, làm cỏ cho nhiều nhà, cũng được 200 - 300 nghìn đồng/ngày”.

Mái nhà nghèo ở biên cương đang ấm dần

Khi Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” do Hội LHPN Việt Nam phát động được Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh Lào Cai triển khai, từ cuối năm 2018, Đồn biên phòng Tả Gia Khâu đã nhanh chóng cùng địa phương khảo sát, đưa 10 gia đình phụ nữ khó khăn nhất xã Dìn Chin vào diện được ưu tiên hỗ trợ trước, trong đó, 5 gia đình chị em được hỗ trợ téc nước sạch.

Đây là vùng biên có khí hậu khắc nghiệt nhất tỉnh Lào Cai, năm nào bà con cũng trải qua vài tháng thiếu nước do hạn hán kéo dài. Vì vậy, những téc nước do bộ đội biên phòng hỗ trợ có thể giúp bà con dự trữ được lượng nước mưa tối thiểu, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt gia đình lúc khó khăn. Bên cạnh đó, bộ đội biên phòng còn giúp 5 hộ phụ nữ nghèo khó khác trồng cây xoài ăn quả như gia đình chị Háng Seo Mỷ; gia đình chị Giàng Seo Dí (SN 1995), chị Giàng Seo Sửu (SN 1988); chị Ma Seo Sính (SN 1985) đều được hỗ trợ cây trồng, ngày công lao động sản xuất, vật dụng sinh hoạt thiết yếu trong gia đình; đồng thời thường xuyên tư vấn cách làm ăn kinh tế, kết hợp chăn nuôi, trồng trọt để sớm ổn định cuộc sống cho bà con.

“Trước kia người dân ở đây chỉ quen trồng ngô, lúa trên nương nhưng mất mùa liên miên do thời tiết khắc nghiệt, hạn hán kéo dài. Nay Đồn biên phòng và chính quyền địa phương đã khảo sát, nghiên cứu trồng cây ăn quả thử nghiệm. Cách ủ phân chuồng, cách bón phân, chăm sóc cây trái…, các chị em đều được bộ đội biên phòng đến tận nhà hướng dẫn cụ thể” - Trung uý Tẩn Sành Nhàn cho biết.

Cũng theo Trung uý Nhàn: “Ngoài việc hỗ trợ, giám sát các hộ chăm sóc vườn cây ăn quả đạt hiệu quả cao, đúng kỹ thuật, chúng tôi đã tính đến việc tìm đối tác, đầu ra cho sản phẩm. Bên cạnh đó sẽ phát triển thêm một số loại cây trái khác phù hợp với điều kiện khí hậu khắc nghiệt ở vùng này, để tiếp tục hỗ trợ bà con nhân rộng mô hình canh tác, yên tâm làm ăn, ổn định cuộc sống”.

Ngoài nhiệm vụ trọng yếu giữ vững biên cương, bộ đội biên phòng Tả Gia Khâu còn kiêm thêm những việc làm tỉ mỉ, đầy tâm huyết, trách nhiệm không kể ngày tháng dành cho bà con nơi dân tộc nơi này. Như Trưởng thôn Vàng Seo Pao nói: Thôn Lùng Sán Chồ là địa phương đặc biệt khó khăn nhất xã Dìn Chin. Thôn có 70 hộ dân, thì hộ đồng bào nghèo chiếm 29 hộ. Cả thôn chỉ có 3 căn nhà có tường xây là khang trang nhất. Vì gia đình đó có người đi làm thuê ở nơi khác về mới có tiền xây nhà, còn lại chỉ có nhà cấp 4 vách nứa, hoặc lắp ghép che chắn bằng các tấm gỗ cũ.

Trước kia, hầu hết các trẻ em ở thôn đều không đi học, mấy năm nay được chính quyền vận động, các cháu cũng đi học đúng tuổi, nhưng cha mẹ hầu như không quan tâm đến việc con học con chữ ra sao, mà phó mặc con cái cho cô giáo, cho nhà trường và chính quyền.

Không chỉ riêng thôn Lùng Sán Chồ, mà nói rộng hơn là “cả xã Dìn Chin với 681 hộ, 3.567 nhân khẩu, tỉ lệ hộ nghèo chiếm 70%. Ở đây dân tộc Mông chiếm đa số (gần 60%), dân Nùng 20%, còn lại là người Mường, Khi, Tày, Bố Y. Người Mông chiếm dân số đông nhất nhưng nhận thức lại thấp nhất, nghèo khó nhiều nhất”, ông Lù Sử Khanh, Phó Chủ tịch UBND xã Dìn Chin, chia sẻ.

Phó Chủ tịch UBND xã cho biết thêm: Vùng cao Dìn Chin là địa phương đặc biệt khó khăn. Địa phương và bộ đội biên phòng Tả Gia Khâu nhiều lần bàn và tính đến việc chuyển hướng canh tác cho bà con, không để đất đồi núi trọc, hướng dẫn bà con cải thiện trồng hoa màu, trồng cỏ voi để nuôi gia súc ở vùng thấp. Những thôn ở vùng cao hơn năm nào cũng hạn hán kéo dài vài tháng, nước sinh hoạt còn thiếu, nên vô cùng khó khăn để bà con canh tác và đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tối thiếu".

“Để giúp các hộ nghèo khó vươn lên, các cháu lớn lên được học hành đến nơi đến chốn, có việc làm ổn định là bài toán còn nhiều thách thức với địa phương”, Phó Chủ tịch UBND xã Dìn Chin trăn trở.

Vẫn biết, miền biên cương xa xôi này còn vô vàn khó khăn về điều kiện đi lại, trình độ dân trí thấp, còn khoảng cách khá xa với miền xuôi nhưng trên gương mặt những phụ nữ nghèo ở đây đã vơi bớt nỗi lo, bớt đi những ánh mắt mỏi mệt vì thiếu đói, thay vào đó là nụ cười tươi sau mỗi ngày đi nương rẫy trở về. Những mái ấm nghèo vùng biên đang ấm dần nhờ có những người lính áo xanh hỗ trợ, giúp đỡ bằng nhiều cách để bà con có cuộc sống no ấm hơn.