pnvnonline@phunuvietnam.vn
Vượt qua ung thư, nhà thơ Trần Hà Yên được xoa dịu tâm hồn khi bước vào thế giới trẻ thơ
Nhà thơ Trần Hà Yên
+ Cảm hứng nào khiến một nhà thơ sau nhiều cuốn sách viết cho người lớn lại liên tiếp in 2 tập thơ thiếu nhi trong thời gian ngắn?
Khi viết cho thiếu nhi, tôi nhận ra tâm hồn mình bỗng trở nên nhẹ nhàng, yêu đời hơn hẳn. Những đau đớn do căn bệnh hiểm nghèo từng đi qua vẫn còn để lại di chứng, những khó khăn của cuộc sống cũng thêm phần áp lực như được giải tỏa đáng kể nhờ những cảm xúc tích cực khi viết những vần thơ trong trẻo.
Đó là cảm xúc tích cực mãnh liệt mà giờ tôi mới nhận ra. Những dòng thơ về nhiều đề tài khác nhau của thế giới trẻ thơ thực ra là những lát cắt nhỏ trong cuộc sống, nhưng khi viết ra, được trải bày, được độc giả - đặc biệt là độc giả nhí - đón nhận là niềm hứng khởi đặc biệt với người cầm bút.
Có những bài thơ khi đã dừng bút rồi, tôi vẫn còn nuối tiếc cứ muốn viết nữa, vì cảm xúc còn đầy. Nhưng đặc thù thơ viết cho thiếu nhi cần sự ngắn gọn nên phải "nén" chữ.
+ "Từ vườn hoa nhà em" cho thấy sự quan sát tỉ mỉ, tinh tế đời sống thiếu nhi. Chị tìm đề tài ở đâu và làm sao để có những trải nghiệm cùng tuổi thơ để viết?
Vốn là một giáo viên ngữ văn dạy THPT nhưng do yêu cầu giảng dạy của nhà trường, có lúc tôi được phân công dạy cả lớp cấp 2 khi làm việc ở một trường liên cấp. Nhờ đó, tôi có cơ hội gần gũi lứa tuổi thiếu niên, hiểu được tâm lý của các con trong học và chơi, cả trong cuộc sống gia đình qua lời trò chuyện cùng các con những lúc giải lao.
Thêm vào đó, tôi đã là bà ngoại của 3 cháu nhỏ, tận tay chăm sóc các cháu của mình nên cũng hiểu tâm lý của cháu - cũng là tâm lý của lứa tuổi nhi đồng nói chung hiện nay: Rất ngây thơ, hồn nhiên, tinh nghịch, có khi lém lỉnh nhưng cũng có khi bất chợt nội tâm kiểu "cụ non".
Đây chính là nguồn cảm hứng để tôi mạnh dạn bước vào thế giới trẻ thơ, để viết về các con và yêu các con.
+ Sau nhiều tập thơ, tập truyện cho người lớn, chuyển sang viết cho thiếu nhi khó hay dễ đối với chị?
Với tôi, đây là một thử thách không đơn giản chút nào. Đề tài dù ở quanh tôi, tình yêu con trẻ cũng sẵn trong lòng nhưng cách thức thể hiện thật đúng và thật hay, thật mới mẻ những suy nghĩ, những câu chuyện, những cách cảm nhận của trẻ thơ đối với gia đình, trường lớp, bạn bè và thiên nhiên, vạn vật mới là khó.
Thơ thiếu nhi đòi hỏi ngôn ngữ đặc thù, những nét duyên mà chắc chắn một người đã quen viết cho người lớn khi viết cho thiếu nhi sẽ có những bỡ ngỡ. Làm thế nào để hóa thân hay nhập tâm vào thế giới nội tâm phong phú ấy của các con để viết là điều không dễ.
Và tôi vẫn đang cố gắng tìm tòi, học hỏi để tác phẩm của mình đến gần hơn nữa với bạn đọc nhỏ tuổi.
+ Chị sẽ tiếp tục theo đuổi đề tài văn học thiếu nhi hay chỉ coi là thử nghiệm?
Tôi vẫn tiếp tục theo đuổi, dù không dễ viết. Dẫu nhiều thử thách, đây vẫn là "mảnh đất" sáng tạo phì nhiêu với tôi.
+ Văn chương có ý nghĩa như thế nào đối với chị - người từng cầm bút để đi qua bạo bệnh?
Lao động nghệ thuật giúp tôi tiếp tục sống và tận hiến. Nhờ có văn chương mà tôi được tiếp thêm nghị lực sống, có thể quên đi những đau đớn của căn bệnh hiểm nghèo và như một cái nạng vững chắc giúp tôi đứng dậy, vượt lên tất cả để viết và để sống, để cảm nhận tình yêu thương của gia đình và bạn bè.
Văn chương đã giúp tôi thấy được cuộc đời này tuy vẫn còn những vất vả, khó khăn nhưng vẫn rất đáng yêu và đáng sống…
+ Từng gắn bó với bục giảng hàng chục năm, theo chị, thơ văn có vai trò như thế nào đối với con trẻ?
Tôi nghĩ, thơ văn bồi dưỡng và làm đẹp tâm hồn con trẻ. Thông qua những tác phẩm dành cho lứa tuổi thiếu niên và nhi đồng, người viết phát hiện những ngõ ngách tâm hồn của các con, kịp thời "chữa lành" những vết thương tâm hồn bị những bi kịch gia đình hay cuộc sống làm tổn thương; nhân lên ở các con tình yêu thương đối với con người, thiên nhiên, vạn vật, nhắc nhở các con sống phải có tình yêu thương và trách nhiệm đối với gia đình và xã hội, giúp các con trở thành người công dân tốt của đất nước.
+ Cảm ơn chị đã chia sẻ!
Nhà thơ Trần Hà Yên tên thật Trần Thị Minh Hạnh, sinh ra tại Hà Nội và hiện sinh sống tại TPHCM. Tác phẩm đã in: Mùa nắng hanh vàng (thơ, 2015), Hát cho tình đã xa (thơ, 2017), Em và nỗi nhớ (thơ, 2018), Giọt thời gian (thơ, 2022), Đi qua miền khát (thơ, 2023), Tia nắng mồ côi (truyện ngắn, 2023), Bác sĩ Chim Sâu (thơ, 2023), Từ vườn hoa nhà em (thơ, 2024).