Lạng Sơn: Xin rút khỏi danh sách hộ nghèo sau khi được hỗ trợ "xóa nhà tạm"

Mùa hè ở vùng biên xứ Lạng chìm trong cái nắng rát mặt, căn nhà bà Ngô Thị Bạch, 58 tuổi, dân tộc Nùng ở thôn Bó Luông, xã Quốc Khánh, nằm ở rìa thôn. Khi chúng tôi đến, chồng bà Bạch đi chăn bò, mình bà ngồi đơn côi trước cửa căn nhà mới xây. Bà Bạch luýnh quýnh lấy ghế, lấy nước mời khách. Mùa hè nắng nóng nhưng nhà bà chỉ có 1 cây quạt cũ đã hỏng, bà phải ra cửa ngồi cho bớt ngột ngạt.

Trong nhà bà Bạch không có đồ đạc gì đáng giá, nhưng nụ cười tươi luôn ẩn hiện trên gương mặt bà. Vợ chồng bà Bạch đều ở tuổi U60, 70, bệnh tuổi già đến thường xuyên. Cô con gái duy nhất 20 tuổi đang làm công nhân ở tỉnh Bắc Giang, hiện chưa xây dựng gia đình.

Theo Thiếu tá Vũ Trọng Tuấn, Chính trị viên phó - Đồn biên phòng Pò Mã, trước đây, căn nhà của bà Bạch chỉ rộng 12m2, các tấm lợp mái proximăng đã cũ mục, lúc trời mưa về đêm cả nhà đều không thể ngủ. Ngoài mảnh đất để dựng nhà từ lúc ông bà mới lấy nhau, vợ chồng bà Bạch không có ruộng đất canh tác, cuộc sống đi làm thuê gần như cả đời người đến giờ vẫn khó khăn. Vợ chồng bà Bạch được UBND xã hỗ trợ 1 con trâu từ Dự án hỗ trợ sinh kế cho người nghèo (năm 2015), sau đó bà bán đi mua bò giống về chăn nuôi ổn định cuộc sống.

Nhà của Bạch được khởi công xây mới từ tháng 4/2024, và khánh thành ngày 3/3/2025 - Ngày truyền thống của lực lượng Bộ đội biên phòng. Số tiền 50 triệu đồng hỗ trợ nhà bà Bạch do cán bộ, chiến sĩ Đồn biên phòng Pò Mã đóng góp mỗi người 1 ngày lương để chung tay "xoá nhà tạm, nhà dột nát". UBND xã Quốc Khánh cũng hỗ trợ thêm 10 triệu đồng cùng bàn ghế, giường, tủ. Tổng giá trị xây mới căn nhà của bà Bạch là gần 76 triệu đồng.

Hỏi về những khó khăn gần như cả một đời người với vợ chồng bà nhưng bà Bạch chỉ lắc đầu: "Ngày ấy qua rồi. Vì hồi đó tôi và ông ấy còn sức khoẻ, có thể đi làm thuê đủ việc kiếm sống, nuôi con…". "Cả đời tôi chưa bao giờ dám nghĩ sẽ có căn nhà vững chắc, to đẹp thế này để ở. Có nhà rồi, không sợ mưa to gió lớn. Dù cuộc sống còn nhiều khó khăn của tuổi già, nhưng vợ chồng tôi vừa làm đơn rút khỏi danh sách hộ nghèo của xã năm 2025, nhường cơ hội cho những hộ khó khăn khác" - bà Bạch hồ hởi khoe.

Chỉ mong không còn là hộ nghèo

Căn nhà của người mẹ đơn thân Trần Thị Thảo (SN 1988) và 2 con gái học lớp 4 và lớp 6 nằm gần cuối thôn Nà Don, xã Đội Cấn, huyện Tràng Định. Căn nhà đã khánh thành dịp 3/3/2025 - Ngày truyền thống của Bộ đội biên phòng, vẫn còn nguyên tường trát vữa.

Lúc ấy vừa đổ xong móng nhà, cả nhà chị Thảo đang ở tạm tấm lều che tạm bên góc vườn, thì anh Nguyễn Văn Luân, dân tộc Nùng, đột ngột mất (tháng 10/2024). Chia sẻ với nỗi đau mất đi người chồng trụ cột gia đình của chị Thảo và 2 đứa trẻ mồ côi cha khi còn quá nhỏ, Đồn Biên phòng Pò Mã đã trao tặng 50 triệu đồng từ Quỹ "Xoá nhà tạm, nhà dột nát" của Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Lạng Sơn để chị Thảo có thêm động lực xây dựng căn nhà hoàn chỉnh như mong ước của chồng chị khi còn sống.

Bỗng chốc goá chồng ở tuổi đời còn trẻ, chị Thảo cố chống đỡ nỗi tủi hờn bủa vây. Mắt chị ầng ậng nước: "Nếu anh Luân không bỏ mẹ con tôi đi đột ngột, căn nhà này vợ chồng tôi cũng túc tắc xây xong khi bán đi lứa bạch đàn của gia đình dịp đầu năm 2025. Anh ấy ra đi, để lại cho tôi 2 con gái nhỏ và bà nội của chồng hơn 90 tuổi, nhà thì xây dang dở… Nhà tôi trước là hộ cận nghèo, vợ chồng đã bàn tính sẽ cố gắng làm ăn vươn lên. Không ngờ, chưa vươn lên được, thì lại xuống là hộ nghèo…".

Hơn 6 tháng anh Luân đi xa, thời gian chưa đủ để chị nguôi ngoai nỗi trống vắng do người chồng để lại. Chị Thảo kể trong nước mắt: "Tôi chẳng biết mong ước gì, chỉ cố thay chồng chăm chỉ đi làm thuê hàng ngày nuôi con. Tôi trồng keo thuê, thu hoạch bạch đàn thuê, mỗi ngày cũng kiếm được 180 - 200 nghìn đồng. Ai thuê gì gần nhà, tôi đều cố gắng đi làm kiếm tiền nuôi các con và bà nội, mong một ngày kia, tôi không còn tên trong danh sách hộ nghèo nữa…".

Người dân sẵn sàng vượt lên hoàn cảnh

Đội Cấn là 1 trong 2 xã biên giới do Đồn Biên phòng Pò Mã quản lý, có đường biên giới dài 8,64 km với 24 cột mốc. Thực hiện kế hoạch của Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Lạng Sơn về việc hỗ trợ "xóa nhà tạm, nhà dột nát" trên địa bàn tỉnh, Đảng ủy, Ban Chỉ huy Đồn Biên phòng Pò Mã phối hợp cùng chính quyền địa phương triển khai xây mới 13 nhà, sửa chữa 3 nhà. Trong đó, cán bộ, chiến sĩ đơn vị tự nguyện đóng góp tiền lương để xây dựng 2 nhà, trị giá 50 triệu đồng/nhà. Ngoài ra, cán bộ, chiến sĩ đơn vị còn tham gia hàng trăm ngày công giúp bà con vận chuyển đồ đạc, tháo dỡ nhà cũ và xây dựng nhà mới…

Thiếu tá Hoàng Anh Dũng, Bí thư Đảng uỷ, Chính trị viên Đồn Biên phòng Pò Mã, cho biết: "Để thực hiện kế hoạch, Đảng ủy, Ban Chỉ huy Đồn phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương 2 xã rà soát những gia đình khó khăn về nhà ở (nhà cũ, nhà dột nát); gia đình thuộc hộ nghèo, cận nghèo; gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, neo đơn…để ưu tiên hỗ trợ. Đơn vị cũng đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các nguồn lực xã hội hóa chung tay cùng Bộ đội biên phòng "xóa nhà tạm, nhà dột nát" cho người dân trên địa bàn biên giới. Đến thời điểm này đã hoàn thành đạt và vượt chỉ tiêu đề ra".

Theo thiếu tá Hoàng Anh Dũng, điều đáng mừng là đời sống kinh tế, xã hội của đa số người dân trên địa bàn được cải thiện và dần ổn định, phát triển. "Vì vậy, để nâng cao hiệu quả phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới trong tình hình mới, tôi cho rằng, cần tích cực tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, trình độ của người dân trong phát triển kinh tế - xã hội. Vận động bà con dân tộc thiểu số xóa bỏ phong tục, tập quán hủ tục, lạc hậu. Đồng thời, tạo điều kiện để bà con phát huy thế mạnh vùng, miền về hàng nông sản của địa phương, từ đó bà con yên tâm cùng bộ đội biên phòng tham gia bảo vệ bình yên biên giới", Chính trị viên Đồn Biên phòng Pò Mã đề nghị.

Trên con đường vành đai biên giới đến thăm bà con thôn bản, vẫn lác đác những căn nhà sơ sài của đồng bào dân tộc chênh vênh bên sườn núi. Nhưng điều khác biệt là ở ngay trung tâm xã biên giới này có cả dãy, gần chục cột máy xạc xe ô tô điện của hãng Vinfast, được lắp đặt từ hơn 1 năm trước phục vụ nhu cầu đi lại người dân. Là những hàng quán ăn sáng tấp nập khách ra vào, cùng nhiều cửa hàng tiêu dùng sầm uất chẳng khác gì ở phố huyện. 2 bên đường đi đều trải một màu xanh mướt của ruộng lúa, nương ngô đang kỳ trổ bắp, những cánh đồng hoa màu xanh tốt, những cánh rừng bạch đàn, keo, thạch đen… đợi mùa thu hoạch. Thấp thoáng ở đó là những người dân bất chấp nắng hè vẫn cần mẫn lên nương trồng cấy hoa màu. 

Điều đó, minh chứng cho lời chị Nguyễn Thị Diễm, Phó Chủ tịch UBND xã Đội Cấn, rằng: Xã Đội Cấn có 310 hộ gia đình, với 1.333 nhân khẩu, được phân bố trên 6 thôn bản, gồm 7 dân tộc chung sống là Nùng, Tày, Kinh, Dao, Mông, Thái, Mường nhưng tỷ lệ hộ nghèo ở xã Đội Cấn chỉ còn 8 hộ (chiếm 2,16%) và 17 hộ hộ cận nghèo (chiếm 4,58%).

Ấn tượng đọng lại ở người dân tộc thiểu số vùng biên xứ Lạng là những nụ cười tự tin, ánh mắt kiên cường, là câu chuyện bà con dân tộc nơi đây đua nhau vượt lên hoàn cảnh. Chỉ cần Nhà nước, Bộ đội Biên phòng hay cấp uỷ địa phương giúp những hộ dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn một điểm tựa, họ sẽ không cam chịu đói nghèo, không ỷ lại, trông chờ vào Nhà nước. Như vợ chồng bà Bạch đều đã ở tuổi xế chiều không thể đi làm thuê, 1 ngày không xa con gái duy nhất đi lấy chồng sẽ khó lo đủ đầy cho bố mẹ già, hay như lời bộc bạch đầy tủi hờn của người mẹ đơn thân không muốn thành hộ nghèo... Lại không là bất cứ "cái cớ" nào trong suy nghĩ và cuộc sống của họ.

Biết rằng trước mắt còn nhiều khó khăn nhưng người dân tộc thiểu số nơi này vẫn kiên cường bám đất, bám biên giới xây dựng kinh tế gia đình, quyết tâm cùng Bộ đội biên phòng gìn giữ từng tấc đất biên cương xứ Lạng.