Xóa bỏ định kiến giới trong giáo dục hướng nghiệp

Bài cuối: Hãy chọn nghề bằng sở trường, đam mê

Góc nhìn của thế hệ Z

Chia sẻ quan điểm của mình về bình đẳng giới trong lựa chọn nghề nghiệp, Nguyễn Ngọc Anh, học sinh trường THCS Lê Quý Đôn (Hà Nội), cho rằng, ranh giới về giới tính trong hướng nghiệp ngày càng xóa mờ khi cả nam và nữ đều khẳng định sự thành công trong nhiều lĩnh vực. "Em rất đam mê công nghệ thông tin và đang theo học một lớp lập trình để phấn đấu trở thành một lập trình viên thành công trong tương lai. Nghề lập trình đâu chỉ có nam giới", Ngọc Anh cho biết.

Còn với Dương Minh Nguyệt, học sinh lớp 10 trường THPT Phan Bội Châu (TP Vinh, Nghệ An), vẽ là sở thích của em. "Thật tuyệt vời nếu trở thành một kiến trúc sư nhưng cũng thú vị nếu em có thể tham gia ngành thiết kế thi công công trình - nghề mà nhiều người nghĩ là vất vả với nữ giới. Càng những công việc chưa có nhiều nữ giới thành công càng khiến em có động lực để theo đuổi", Nguyệt chia sẻ.

Đừng chạy theo tâm lý số đông

Cô Võ Thị Xuân Dung, Phó Hiệu trưởng trường THPT Phạm Hồng Thái (Hà Nội), cho rằng, sống trong thế giới phẳng, mỗi người, mỗi giới có năng lực, thế mạnh riêng. Cốt lõi ở chỗ, việc lựa chọn nghề vẫn dựa theo nguyện vọng của học sinh, cùng với đó là sự tư vấn từ thầy cô, gia đình, bạn bè.

Theo cô Xuân Dung, nhiều học sinh khi đã có đam mê với nghề nào đó thì tự thân các em sẽ tìm hiểu thông tin. "Ở trường tôi, học sinh được tự do lựa chọn nghề mà mình mong muốn. Chúng tôi khuyến khích học sinh lựa chọn ngành nghề theo nguyện vọng, không tạo cho các em cảm giác phân biệt giới tính trong định hướng nghề", cô Xuân Dung chia sẻ. Theo cô, lựa chọn nghề cần có đam mê và chút năng khiếu. Cùng với đó là những người tư vấn, trên cơ sở tôn trọng sự lựa chọn của các em để hướng dẫn, giúp các em thành công.

Thạc sĩ Hà Thị Vân Khánh, chuyên gia về giới, Điều phối viên dự án quốc gia, Văn phòng UN-ACT Việt Nam, nhận định, từ trước đến nay, nhiều thí sinh có xu hướng chọn ngành nghề theo số đông và theo thời cuộc thay vì quan tâm đến sở trường, đam mê của mình. "Các em không nên chạy theo số đông mà hãy chọn ngành nghề phù hợp với sự yêu thích, sở trường - sở đoản của mình. Vì nếu có đam mê, dù việc nhỏ hay việc to chúng ta đều có thể làm được và vượt qua mọi khó khăn. Không phải theo trào lưu hay số đông mà sau này chúng ta có thể thành công ở ngoài đời. Không phải con gái thì nên làm giáo viên, con trai nên làm bác sĩ hay học kỹ thuật. Định kiến đó đã ăn sâu quá lâu nhưng chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi được", Th.S Vân Khánh cho hay.

GS.TS Vương Tiến Hòa, Ủy viên Ban Chấp hành Hội phụ sản Việt Nam, nhìn nhận, những suy nghĩ phân biệt nam giới nên làm nghề này, nữ giới chỉ làm nghề kia không xuất phát từ cơ sở khoa học mà từ định kiến. Giữa nam giới và nữ giới có sự khác biệt về mặt y - sinh học, sự khác biệt giới tính này từ cấu tạo hormone, nhiễm sắc thể, bộ phân sinh dục... Đa số các nghề đều phù hợp với cả nam và nữ. Yếu tố quyết định sự thành công trong nghề nghiệp của một người gồm khả năng, đam mê và kỹ năng. "Nhiều phụ nữ chia sẻ với tôi rằng, họ được khuyên học ít thôi, đừng "vượt mặt" chồng nếu muốn giữ hạnh phúc. Điều này kìm hãm cơ hội phát triển của phụ nữ, trong đó có cơ hội được lựa chọn ngành nghề theo sở thích, đam mê của họ", GS.TS Vương Tiến Hòa nhìn nhận.