Y tế thôn bản góp phần nâng cao sức khỏe cho bà mẹ, trẻ em dân tộc Thái

Với sự đồng hành của Hội LHPN xã Châu Cường, y tế cơ sở và các ban ngành, những hủ tục dần bị đẩy lùi, nhường chỗ cho kiến thức, y học hiện đại và niềm tin vào một tương lai khỏe mạnh, đủ đầy hơn.

Y tế thôn bản đồng hành cùng mẹ và bé

Châu Cường là một xã miền núi thuộc huyện Quỳ Hợp, Nghệ An, với địa hình phức tạp, nhiều khe suối và dân cư phân bố rải rác. Kinh tế nơi đây chủ yếu dựa vào nông - lâm nghiệp, cùng với khai thác khoáng sản và dịch vụ - thương mại.

Với tỷ lệ hộ nghèo còn 16% vào năm 2025, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là dân tộc Thái, vẫn còn nhiều thách thức. Tuy nhiên, những nỗ lực trong công tác y tế, giáo dục đang mang lại những tín hiệu đáng mừng.

Trước đây, việc phụ nữ dân tộc thiểu số, đặc biệt là đồng bào Thái ở xã Châu Cường – tự ý sinh con tại nhà không phải là hiếm. Ngại đi xa, đường sá đi lại khó khăn, điều kiện kinh tế eo hẹp và hạn chế trong nhận thức về chăm sóc sức khỏe thai sản đã khiến nhiều sản phụ không thể tiếp cận các dịch vụ y tế an toàn.

Không ít trường hợp mẹ tròn con không vuông đã để lại nỗi ám ảnh cho cả cộng đồng. Thế nhưng, bức tranh ấy đã và đang thay đổi nhờ sự vào cuộc của các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là Hội Phụ nữ cơ sở, cùng mạng lưới y tế thôn bản.

Theo bác sĩ Vi Văn Miên, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Châu Cường, từ năm 2023 đến tháng 3/2025, trạm không ghi nhận trường hợp sinh con tại nhà. Thay vào đó, hầu hết các sản phụ đều lựa chọn sinh tại Bệnh viện Đa khoa huyện Quỳ Hợp hoặc các cơ sở y tế tuyến trên. Đây là một minh chứng rõ nét cho sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành vi tiếp cận dịch vụ y tế của người dân.

Để có được những chuyển biến tích cực như hôm nay, y tế cơ sở – đặc biệt là đội ngũ y tế thôn bản – giữ vai trò then chốt. "Tại xã Châu Cường, 9 cán bộ y tế thôn bản thường xuyên theo dõi sát sao các trường hợp phụ nữ mang thai hoặc nuôi con nhỏ để kịp thời tư vấn và hỗ trợ. Họ nắm rõ hoàn cảnh từng hộ gia đình, định kỳ cung cấp thông tin y tế, đồng thời phối hợp triển khai hiệu quả các chiến dịch tiêm chủng và khám sức khỏe định kỳ cho người dân", bác sĩ Vi Văn Miên cho hay.

Chị Sầm Thị Lĩnh (33 tuổi, dân tộc Thái, trú tại xóm Bản Nhạ) là một minh chứng rõ nét cho sự thay đổi trong nhận thức và hành vi chăm sóc sức khỏe sinh sản của phụ nữ vùng cao. Là mẹ của ba người con, chị từng trải qua hành trình khám thai và sinh nở tại các cơ sở y tế.

Chị kể, trong suốt thai kỳ, luôn có các y tá, bác sĩ hướng dẫn tận tình về chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi và những điều cần tránh để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

"Phụ nữ bây giờ sướng hơn rất nhiều so với thời trước. Tôi biết ơn vì được sinh con trong điều kiện y tế an toàn, có đầy đủ thiết bị và đội ngũ bác sĩ, y tá luôn tận tình hỗ trợ", chị Lĩnh chia sẻ.

Không chỉ chú trọng sinh con an toàn, xã Châu Cường còn đặc biệt quan tâm đến công tác khám thai định kỳ và tiêm phòng cho mẹ và bé. 100% phụ nữ mang thai trên địa bàn đều đến khám ít nhất 4 lần trong suốt thai kỳ. Các sản phụ cũng được tiêm đầy đủ 2 mũi vắc xin phòng uốn ván theo quy định.

Ngay từ đầu thai kỳ, chị em được hướng dẫn đến trạm y tế để đăng ký, nhận sổ khám và được tư vấn cụ thể về chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và chăm sóc sức khỏe. Tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ em cũng đạt mức cao, với khoảng 98% trong quý I/2025; những trường hợp chưa tiêm đều có chỉ định chống tiêm sau khi được khám sàng lọc kỹ lưỡng.

Các loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng được cấp miễn phí từ Trung tâm Y tế huyện và triển khai đầy đủ, đúng quy trình tại trạm y tế xã. Việc thông báo và vận động người dân đưa trẻ đi tiêm chủng được thực hiện bài bản, từ việc lập danh sách theo từng trẻ, thông báo qua loa truyền thanh bản, nhắn tin cho phụ huynh, đến việc đến tận từng hộ gia đình để nhắc nhở khi cần thiết.

Nhiều hình thức tuyên truyền linh họat

Trong thành công chung ấy, không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của Hội LHPN xã Châu Cường. Theo bà Vi Thị Hằng, Chủ tịch Hội LHPN xã, thời gian qua, Hội đã triển khai nhiều hình thức tuyên truyền linh hoạt nhằm vận động phụ nữ dân tộc thiểu số tiếp cận các dịch vụ y tế.

Các hoạt động truyền thông được lồng ghép hiệu quả thông qua sinh hoạt chi hội định kỳ, kết hợp với việc sử dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Trạm Y tế xã trong các buổi khám thai và truyền thông chuyên đề.

Đặc biệt, việc ứng dụng điện thoại thông minh và mạng xã hội không chỉ giúp lan tỏa thông tin nhanh chóng mà còn nâng cao hiệu quả giám sát và nhắc lịch tái khám cho phụ nữ mang thai. Hội cũng thường xuyên cập nhật, theo dõi tình hình hội viên trong độ tuổi sinh đẻ và các bà mẹ đang nuôi con nhỏ để có hình thức hỗ trợ phù hợp. Với những trường hợp đặc biệt như sản phụ ở xa, người mới chuyển đến hoặc thiếu thông tin cá nhân, Hội đã chủ động tìm hiểu, tư vấn, vận động và kết nối họ đến các cơ sở y tế kịp thời.

Ghi nhận vai trò tích cực đó, chị Sầm Thị Lĩnh cũng chia sẻ rằng chính nhờ công tác tuyên truyền của Hội LHPN xã, chị em hiểu rõ hơn tầm quan trọng của việc tiêm phòng đầy đủ cho trẻ nhỏ, cũng như lợi ích của việc sinh con tại cơ sở y tế. Nhờ vậy, nhiều bà mẹ trẻ như chị đã có thêm kiến thức và động lực để thực hiện đúng theo hướng dẫn của cán bộ y tế.

Những nỗ lực phối hợp giữa Trạm Y tế xã, y tế thôn bản và Hội LHPN xã đã tạo nên sức mạnh cộng hưởng, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em tại địa phương. Tỷ lệ phụ nữ dân tộc thiểu số mang thai và nuôi con nhỏ tiếp cận các dịch vụ y tế tại trạm hoặc các cơ sở y tế tuyến trên hiện đã đạt 100%.

Nhờ sự quan tâm, hỗ trợ từ cấp trên, nhiều hộ nghèo và cận nghèo trên địa bàn đã được giúp đỡ đúng lúc, đúng đối tượng, từ đó góp phần cải thiện điều kiện chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em một cách bền vững.