 |
Công chúng từng bị 'hớ' nhiều vì từ thiện
Chỉ trong vòng 24 giờ, Phan Anh – một nghệ sĩ, một người dẫn chương trình – đã huy động được số tiền gần 8 tỉ đồng để ủng hộ đồng bào vùng lũ miền Trung. Đó là một cú sốc với nhiều nhóm xã hội.
Làng giải trí sốc vì một nhân vật “ngoại hạng”, không thuộc danh sách “sao hạng A”, không được gọi là “ông hoàng”, là “vua”, Diva hay Divo, không có fanpage, nhưng hấp lực với công chúng lại mạnh mẽ đến khó tin. Các tổ chức, cá nhân, các nhóm chia sẻ trách nhiệm xã hội sốc vì chưa từng có ai trong một thời gian ngắn như thế lại có thể kêu gọi được nguồn kinh phí lớn cho một chương trình cứu trợ nhân đạo.
Câu chuyện 24 giờ và 8 tỉ đang gây bão mạng từ đêm qua tới giờ chứa đựng nhiều điều bất thường. Làng giải trí Việt lâu nay vẫn bị xem là nơi dễ cất tiếng khóc than nhất. Từ thiện từ lâu đã bị biến thành công cụ để nhiều nghệ sĩ lẫn những người muốn trở thành nghệ sĩ đánh bóng tên tuổi, PR hình ảnh, giải quyết khủng hoảng truyền thông. Một hoa hậu, hoa khôi vừa đăng quang sẽ chọn từ thiện để tạo lập hình ảnh. Một diễn viên lâu không có hoạt động nghệ thuật gì sẽ chọn từ thiện để trở lại. Một ca sĩ đang bị antifan “ném đá” sẽ chọn từ thiện để đánh lạc hướng dư luận. Một ca sĩ sắp làm liveshow lớn cũng sẽ chọn từ thiện để thu hút sự chú ý. Dĩ nhiên, những hoạt động đó đều phải được chụp ảnh, quay phim rộn ràng, và sau đó là chia sẻ một cách ý nhị trên báo chí hay fanpage. “Từ thiện để làm gì?”, “Từ thiện để cho ai?”, câu hỏi của VTV – 60 phút mở không hoàn toàn là lố bịch, vô cảm như người ta quy kết.
Công chúng đã nhiều lần bị “hớ” khi tin vào các hoạt động thiện nguyện. Vài lần vô tình được chứng kiến hình ảnh nghệ sĩ nhặt rác làm sạch biển chỉ để quay phim rồi ra về, hay thấy hoa hậu đứng ôm quả dưa minh họa cho tin ủng hộ người nông dân trồng dưa rồi leo lên taxi biến mất, thế là đủ để họ mất niềm tin vào tất cả.
Quan điểm sống 'đừng im lặng'
Trong những ngày qua, fangage của nhiều sao Việt náo động tiếng gọi ủng hộ đồng bào miền Trung. Rất nhiều nghệ sĩ có tên tuổi đứng ra mở tài khoản để người hâm mộ quyên góp cứu trợ. Nhưng sự nổi tiếng của một nghệ sĩ không đồng nghĩa với uy tín cộng đồng của nghệ sĩ đó. Song ở trường hợp của MC Phan Anh lại khác.
Khi Phan Anh phát động chiến dịch cứu trợ khẩn cấp, trong tài khoản mang tên anh có hơn 500 triệu đồng, là số tiền gia đình anh quyên góp làm nền. 4 tiếng sau, bản chụp sao kê tài khoản cho thấy số dư là 900 triệu đồng. 14 tiếng sau, số dư là 2,1 tỉ đồng. Chưa đầy 24 tiếng sau, số dư là 7,2 tỉ đồng. Người ta chắc chắn không hô hào nhau dồn tiền gửi gắm cho một MC đẹp trai, hoạt ngôn, có duyên, dẫn chương trình hay, kể cả khi MC ấy còn rất đàn ông trong vai trò làm cha làm chồng. Người ta đang gửi gắm tiền bạc của mình qua một địa chỉ mà người ta cảm thấy tin tưởng tuyệt đối, tin rằng địa chỉ ấy sẽ giúp họ vận chuyển đồng tiền cứu trợ của họ đến đúng người cần được giúp đỡ. Niềm tin ấy dành cho một nghệ sĩ.
Điều gì đã khiến Phan Anh có được sức hấp dẫn, khả năng thuyết phục và uy tín lớn như vậy đối với cộng đồng? Có lẽ đó chính là quan điểm sống “đừng im lặng” mà Phan Anh kiên trì thực hiện trong thời gian qua. Những vấn đề xã hội nóng bỏng thường xuyên xuất hiện trên trang cá nhân của MC Phan Anh với tiếng nói phản biện đầy thuyết phục. Không ngồi salon ầm ĩ chỉ trích, không đắp chăn than phiền, Phan Anh nói đi kèm hành động. Anh luôn đưa ra những giải pháp trên quan điểm cá nhân để góp tiếng nói của người nghệ sĩ – trí thức vào sự tiến bộ của xã hội. Trong khi ấy, nhiều đồng nghiệp của anh chọn cách im lặng.
Facebooker Từ Nữ Triệu Vương gọi MC Phan Anh và Diva Mỹ Linh bằng cụm từ “nghệ sĩ quốc dân”, bởi trong hầu hết những sự kiện bức thiết của cuộc sống, họ đều thể hiện sự quan tâm sâu sắc bằng lời nói và hành động. Họ không đặt mình ở trên hay ngoài lề cuộc sống của cộng đồng. Họ đặt mình lẫn con cái và gia đình mình trong cuộc sống ấy và khao khát xây dựng, thay đổi nó từng ngày theo hướng tốt đẹp hơn. Công chúng vì thế sẽ đặt niềm tin vào họ như một lẽ đương nhiên.
 |
| Người dân chui lên nóc nhà trong cơn lũ ở miền Trung |
Sức mạnh đến từ lời kêu gọi thứ 2 của Phan Anh
Khi MC Phan Anh phát động chiến dịch cứu trợ trên trang facebook cá nhân, sẽ rất hiếm ai có thể nghi ngờ anh đang đánh bóng tên tuổi. Bởi chương trình của Phan Anh cho thấy một sự tính toán kỹ lưỡng chứ không phải cảm hứng thương xót nhất thời: Khoanh vùng cứu trợ, giới hạn số lượng hộ dân nhận cứu trợ, lên chi tiết vật phẩm cứu trợ, phân chia thời gian cứu trợ theo giai đoạn để hoạt đông cứu trợ có tính khả thi cao hơn…
Khi con số quyên góp tăng chóng mặt theo từng giờ và đạt mốc 7,2 tỉ đồng (chưa tính đến 500 triệu tiền của gia đình Phan Anh ủng hộ), Phan Anh đã kêu gọi người ủng hộ hãy chuyển tiền cho các nhóm hoạt động thiện nguyện khác bởi khả năng của anh và bạn bè mình chỉ có thể dừng ở con số 4.000 hộ dân. Uy tín và sức hút của Phan Anh càng tăng mạnh sau lời kêu gọi thứ hai. Bởi công chúng nhìn thấy ở nam MC phẩm chất của một công dân có trách nhiệm đến cùng với xã hội: nói được, làm được, biết khả năng của mình đến đâu để làm và biết mình có thể làm được đến đâu để dừng.
Phan Anh hoàn toàn có thể huy động được số tiền nhiều hơn thế vài chục lần nếu như anh muốn khoe uy tín và hấp lực của mình. Nhưng anh đã không lạm dụng niềm tin của người khác để mưu lợi cá nhân hay cố gắng thực hiện việc ngoài tầm với.
 |
| Uy tín và sức hút của Phan Anh càng tăng mạnh sau lời kêu gọi thứ hai. |
Ông Nguyễn Quang Thạch, người khởi xướng dự án Sách hóa nông thôn Việt Nam vừa được UNESCO vinh danh bằng Giải thưởng Vua Sejong về phổ cập tri thức, cũng là một thành viên ủng hộ chiến dịch cứu trợ của MC Phan Anh. Mặc dù các năm trước đây, đích thân ông Nguyễn Quang Thạch tổ chức các chương trình cứu trợ bằng uy tín của mình, nhưng lần này bản thân ông cũng bị thu hút bởi Phan Anh.
Trên Facebook cá nhân, ông Thạch viết: “Thực chứng từ cá nhân năm 2010, tôi dự đoán xã hội sẽ góp gấp 20 lần số tiền MC Phan Anh đã bỏ ra để kêu gọi xã hội vì những nạn nhân của lũ lụt miền Trung. Nếu MC Phan Anh chưa ngừng nhận hỗ trợ, theo con số đóng góp chỉ sau 1 ngày kêu gọi như ảnh kèm theo, thì sự đóng góp của xã hội sẽ hơn 20 lần, vì Phan Anh đã chia sẻ số tài sản lớn của mình cho xã hội. Một người sẵn sàng chia sẻ phần lớn số gạo của nhà mình cho xã hội thì các thành viên xã hội chung tay với anh là đương nhiên. Tôi tin chắc rằng tất cả những người chia sẻ trách nhiệm với xã hội qua Phan Anh đều hạnh phúc khi làm điều đó.”
Rõ ràng, sức hút và uy tín của một cá nhân nói chung và một nghệ sĩ nói riêng không đến từ tên tuổi. Nó đến từ cách cá nhân – nghệ sĩ ấy sống và hành động vì xã hội trong một thời gian đủ dài để những yếu tố hình thức phù phiếm không còn khả năng che đậy thực chất bên trong.