3 phương pháp tăng tương tác trong hoạt động Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”

Phương pháp tổ chức và điều hành các hoạt động của CLB rất phong phú và đa dạng. Sử dụng phương pháp nào sẽ tùy thuộc vào mục tiêu, nội dung hoạt động, thời gian của hoạt động và kinh nghiệm điều hành của dẫn trình viên (DTV). Đôi khi, Ban chủ nhiệm và DTV sử dụng phối hợp và lồng ghép nhiều phương pháp trong một buổi sinh hoạt hoặc trong một hoạt động để tăng tính hiệu quả của các phương pháp.

Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả và sử dụng phổ biến trong tổ chức hoạt động của CLB, cụ thể như: Phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp tổ chức trò chơi, phương pháp sắm vai - đóng vai tình huống, phương pháp tổ chức cuộc thi, phương pháp câu chuyện ảnh (photo voice), phương pháp truyền thông trên mạng xã hội.

Phương pháp Thảo luận nhóm

Thảo luận nhóm là hoạt động trao đổi ý kiến giữa các em thành viên CLB với nhau về một chủ đề nào đó. Thảo luận nhóm là một dạng tương tác nhóm đặc biệt mà trong đó các thành viên cùng giải quyết một vấn đề nhằm đạt tới một sự hiểu biết sâu sắc hơn.

Thảo luận nhóm tạo ra một môi trường cho thành viên CLB chia sẻ ý kiến, quan điểm của mình, có cơ hội làm quen với nhau và để hiểu nhau hơn. Phương pháp này được sử dụng rất linh hoạt cho mọi chủ đề sinh hoạt, ở mọi không gian và thời gian khác nhau, không phải đòi hỏi mất nhiều thời gian và công sức cho việc chuẩn bị cũng như tổ chức thảo luận. Nếu được tổ chức tốt, thảo luận nhóm có khả năng mang lại những hiệu quả giáo dục tích cực đối với thành viên CLB, nhất là về nhận thức và thái độ.

Đặc trưng của phương pháp thảo luận nhóm là có sự tiếp xúc trực diện giữa những người tham gia và sự tự do trao đổi ý tưởng, quan điểm, kinh nghiệm của cá nhân; tạo ra sự khác biệt, sự hòa đồng hoặc sự gần nhau rất phong phú của các quan điểm, ý tưởng. Nó giúp thành viên CLB tham gia một cách chủ động, tích cực vào quá trình tập huấn trên cơ sở có sự hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau; giúp thành viên CLB hiểu vấn đề một cách sâu sắc, giáo dục tính độc lập, tư duy phê phán, biết lắng nghe ý kiến của người khác.

Trong nhóm có thể phân công mỗi người một phần việc. Trong nhóm nhỏ, mỗi thành viên đều phải làm việc tích cực, không thể ỷ lại vào một vài người hiểu biết và năng động hơn. Các thành viên trong nhóm giúp đỡ nhau tìm hiểu vấn đề nêu ra trong không khí thi đua với các nhóm khác.

Kết quả làm việc của mỗi nhóm sẽ đóng góp vào kết quả học tập chung của cả CLB. Để trình bày kết quả làm việc của nhóm trước toàn CLB, nhóm có thể cử ra một đại diện hoặc phân công mỗi thành viên trình bày một phần nếu nhiệm vụ giao cho nhóm là khá phức tạp.

Ưu điểm:

- Giúp thành viên CLB có cơ hội được cùng nhau chia sẻ, trao đổi thông tin hợp tác để giải quyết các vấn đề, thông qua đó giúp nhau cùng hiểu một cách đúng đắn hơn về những vấn đề được thảo luận.

- Giúp thành viên CLB bày tỏ những ý kiến, quan điểm của mình một cách dân chủ, tự tin để kiểm chứng hay để tự khẳng định và tự điều chỉnh.

- Giúp hình thành và phát triển ngôn ngữ nói, kỹ năng thuyết phục, biết bảo vệ chính kiến của mình, biết lắng nghe, chia sẻ, hợp tác.

- Nội dung được thảo luận sâu sắc và đa chiều qua sự thảo luận của các nhóm.

Phương pháp sử dụng trò chơi

Đây là một phương pháp tổ chức rất sinh động, hấp dẫn giúp thành viên CLB có điều kiện thể hiện khả năng của mình trong hoạt động CLB với nhiều nội dung kiến thức đa dạng, có tác dụng "học mà chơi, chơi mà học". Trò chơi cũng là dịp để thành viên CLB tập xử lý những tình huống nảy sinh trong cuộc sống, giúp các em có thêm kinh nghiệm sống.

Tác động của trò chơi đối với người tham gia như sau:

- Tạo sự hứng khởi, sự chú ý

- Khuyến khích sự quan tâm

- Thúc đẩy người tham gia hành động, thực hành các điều họ học được

- Tạo tâm lý thoải mái, giảm căng thẳng mệt mỏi, xóa bớt ranh giới giữa người hướng dẫn và người tham gia, giữa người tham gia với nhau

- Gắn kết các thành viên với nhau

- Làm cho học viên nhớ kỹ hơn những điều họ học được

- Rèn luyện một số kỹ năng: lắng nghe, quan sát, phản ứng nhanh, kỹ năng làm việc nhóm...

- Có thể sử dụng trò chơi để chia nhóm ngẫu nhiên, từ đó tiến hành thảo luận nhóm theo các nhóm đã hình thành từ trò chơi.

Phương pháp sắm vai, đóng vai

Đây là phương pháp thực hành của thành viên CLB trong một số tình huống ứng xử cụ thể nào đó trên cơ sở các trường hợp trải nghiệm của thành viên tham gia hoặc "làm thử" một số cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định dựa trên sự sự sáng tạo của các em.

Đóng vai, sắm vai tạo môi trường rèn luyện và phát triển kỹ năng hợp tác, giao tiếp và ứng xử cho thành viên CLB.

Đóng vai, sắm vai là phương pháp nhằm giúp thành viên CLB suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề bằng cách tập trung vào một sự việc cụ thể mà các em vừa thực hiện hoặc quan sát được. Việc "diễn" không phải là phần chính của phương pháp này mà điều quan trọng là sự thảo luận sau phần diễn ấy.

Đóng vai, sắm vai có nhiều ưu thế trong việc rèn luyện kĩ năng ứng xử cho thành viên CLB, làm nảy sinh óc sáng tạo của các em trong việc tìm kiếm cách xử lí và thể hiện cách ứng xử, làm thay đổi thái độ, hành vi của các em theo hướng tích cực.