5 cách bảo vệ con trước “độc tố số”

Giữ cửa từ xa

Tôi từng ngần ngại cài ứng dụng kiểm soát phụ huynh vì sợ con nghĩ rằng mẹ không tin tưởng mình. Nhưng một buổi tối nhìn thấy con xem video tiêu cực do bạn gửi, tôi nhận ra rằng trẻ có thể gặp rủi ro trước khi kịp hiểu nguy hiểm. Chỉ một khoảnh khắc lơ là cũng đủ để con tiếp cận những vùng tối của thế giới mạng .

Từ hôm đó, tôi chủ động "khóa" những cánh cửa dễ dẫn đến điều xấu. Tôi điều chỉnh thời gian sử dụng mạng của con, hạn chế các ứng dụng tiềm ẩn nội dung độc hại và chỉ bật ứng dụng học tập vào thời điểm phù hợp. Tôi nhận ra việc bảo vệ con không phải kiểm soát mọi thứ mà là tạo một vùng an toàn để con tự do trong giới hạn hợp lý. Khi môi trường được lọc bớt điều tiêu cực, con cũng tự nhiên hình thành thói quen dùng mạng lành mạnh hơn.

Tắt tiếng ồn ảo

Có những ngày con đứng ngồi không yên chỉ vì tiếng báo tin nhắn hoặc bình luận mới. Cảm giác "sợ bỏ lỡ" không chỉ trẻ nhỏ mà người lớn cũng dễ gặp phải. Nhiều lần, vài tiếng ting đã đủ làm cả nhà mất tập trung. Tôi thấy mạng xã hội đang là thứ quấy rầy gia đình tôi nhiều nhất.

Tôi thử tắt toàn bộ thông báo trên điện thoại của con và của chính mình. Sau 1 tuần, bữa cơm trở nên yên tĩnh hơn, con tập trung tốt hơn và bớt lo lắng khi không cầm điện thoại. Hóa ra, điều ngôi nhà cần đôi khi chỉ đơn giản là giảm bớt những tiếng ồn không tên. Khi sự im lặng được trả lại đúng chỗ, những cuộc trò chuyện ấm áp mới có cơ hội trở lại trong ngôi nhà.

Kể chuyện mỗi ngày

Trước đây, tôi chỉ nhắc con những câu chung chung như "cẩn thận nhé", nhưng trẻ khó hiểu hết ý. Tôi chuyển sang trò chuyện cụ thể mỗi ngày để hiểu con đang gặp gì trên mạng.

Tôi hỏi con xem hôm nay mạng có điều gì khiến con vui hay buồn. Con dần chia sẻ về những tin đồn kỳ lạ, bình luận ác ý hay video gây thắc mắc. Tôi không phán xét, không răn dạy, chỉ giải thích để con biết cách nhìn mọi thứ bình tĩnh khi có người lớn đồng hành. Nhờ đó, con học được cách đặt câu hỏi thay vì tin ngay và không để cảm xúc bị dẫn dắt bởi nội dung giật gân.

Nuôi dưỡng điều tốt

Tôi muốn con hiểu rằng mạng xã hội không hoàn toàn tiêu cực, quan trọng là chọn đúng nội dung theo dõi. Tôi và các con thống nhất chỉ giữ lại những tài khoản mang tính học hỏi, sáng tạo hoặc tích cực; loại bỏ những trang giật gân, kích động hay tung tin thất thiệt. Việc này giống như dọn lại "góc tinh thần số" của cả nhà.

Khi con không còn so sánh mình với hình ảnh hoàn hảo mà người khác dựng nên, con trở nên nhẹ nhàng và tự tin hơn. Mạng xã hội lúc này trở thành nơi học hỏi, không phải nguồn gây lo âu. Tôi nhận thấy con vui vẻ hơn và dành nhiều thời gian cho các hoạt động ngoài đời thực.

Giữ riêng tư trước tiên

Tôi giải thích với con rằng đặt chế độ riêng tư không phải vì sợ hãi mà là biết tự bảo vệ mình. Con hiểu dần vì sao cần giữ kín thông tin cá nhân và vì sao không nên kết bạn với người lạ.

Vợ chồng tôi định kỳ xem lại danh sách bạn bè của con. Mỗi khi có lời mời kết bạn mới, con đều hỏi: "Mẹ ơi, người này có thật không?". Khi con biết đặt câu hỏi, tôi biết con đã hình thành được kỹ năng an toàn cần thiết trước khi tự bước đi trên mạng.

Tôi không thể loại bỏ mọi điều xấu trên Internet nhưng có thể giúp con xây dựng "hệ miễn dịch số" bằng những thói quen đơn giản từ trò chuyện, lắng nghe, kiểm soát hợp lý và tạo môi trường mạng tích cực. Khi bước cùng con trong thế giới ấy, tôi tin "độc tố số" sẽ giảm đi và sự bình yên của gia đình có thể giữ vững.