7 lợi ích khi bạn ngừng sử dụng rượu ngay hôm nay

Theo Khảo sát về sử dụng ma túy và sức khỏe Hoa Kỳ năm 2020, có khoảng 138,5 triệu người trên 12 tuổi tại nước này có sử dụng rượu. Khoảng 44% những người này là những người nghiện rượu, và 12% trong đó nghiện rượu ở mức độ nặng.

Cũng trong năm đó, số người tử vong có liên quan đến nguyên nhân do rượu ở Hoa Kỳ đã được ghi nhận tăng đến 25%. Nhưng dường như việc quá tập trung vào các chất gây tử vong khác như fentanyl đã làm lu mờ đi sự nguy hiểm của rượu. Dù vậy trên thực tế, rượu vẫn là một trong các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu không chỉ ở Hoa Kỳ mà còn trên toàn thế giới.

1. Sử dụng rượu ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống như thế nào?

Như đã nói, tỷ lệ sử dụng rượu đang ngày càng gia tăng trong những năm gần đây. Và đi cùng với việc sử dụng rượu quá mức là một loạt các hệ quả khác nhau đối với sức khỏe. Đó có thể là những vấn đề về tâm thần, hành vi hoặc làm gia tăng số trường hợp bệnh gan do rượu, bệnh tim mạch, ung thư và nhiều căn bệnh nguy hiểm khác.

Không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp lên những người uống rượu, sử dụng rượu còn khiến những người xung quanh họ bị ảnh hưởng theo. Vợ chồng có thể sẽ cần chăm sóc nhau trong thời gian ngắn, hoặc con cái sẽ phải chăm sóc cha mẹ do những vấn đề sức khỏe liên quan đến sử dụng rượu kéo dài gây ra,...

Người ta cho rằng, nghiện rượu có sự liên quan đến yếu tố di truyền và có thể ảnh hưởng đến nhiều thế hệ kế tiếp. Do đó có thể tưởng tượng ra được sự ảnh hưởng sẽ kéo dài thêm nhiều thập kỷ do tình trạng tăng sử dụng rượu trong thời kỳ dịch bệnh như hiện nay.

Đọc thêm:

 Những loại thực phẩm người Việt ưa chuộng tàn phá cơ thể không kém gì đồ uống có hại như rượu bia

 Nhận biết dấu hiệu dị ứng bia rượu (có cồn)

2. 7 Lợi ích đối với sức khỏe của việc bỏ rượu

2.1. Giảm nguy cơ mắc ung thư

Từ lâu, rượu đã được coi là nguyên nhân dẫn đến các căn bệnh ung thư như ung thư vòm họng, ung thư thực quản, ung thư đại tràng, ung thư vú,... Vì thế tác động của mối quan hệ tuyến tính giữa uống rượu và sự phát triển bệnh ung thư thực sự là một mối đe dọa đến sức khỏe cộng đồng.

Mối quan hệ giữa sử dụng rượu với sự phát triển của bệnh ung thư được cho là gây nên do sự chuyển hóa từ rượu thành acetaldehyde sau khi đi vào cơ thể. Acetaldehyde là một chất độc hơn rất nhiều so với rượu etylic ban đầu được uống vào. Nó có thể gây ra ung thư, gây phản ứng chuyển hóa mạnh, gắn và phá vỡ chức năng của nhiều phân tử như ADN hay protein.

Người ta thấy rằng, acetaldehyde có thể tác động vào quá trình sao chép ADN. Từ đó gây nên các tổn thương không thể đảo ngược và khiến bệnh ung thư dễ phát triển hơn. Do vậy tiếp xúc với acetaldehyde càng nhiều thì nguy cơ mắc bệnh ung thư sẽ càng cao. Ngoài ra acetaldehyde còn có thể gây nên nhiều tác động tiêu cực khác đến các cơ quan trên cơ thể.

Còn khi một người dừng uống rượu thì nguy cơ mắc ung thư của họ cũng sẽ giảm xuống. Nhưng tất nhiên sẽ cần phải chờ trong một khoảng thời gian dài để lợi ích này có thể được thể hiện. Bởi ung thư là bệnh phát triển theo thời gian, nên cũng sẽ cần có thời gian để giảm nguy cơ mắc bệnh về mức như người bình thường. Vì vậy, lợi ích của việc ngừng sử dụng rượu đối với giảm nguy cơ ung thư là không thể phủ nhận bất kể thời gian cần thiết có kéo dài như thế nào.

Theo một nghiên cứu trước đây, nguy cơ ung thư vòm họng ước tính giảm khoảng 18% sau khi cai rượu 10 năm. Trong đó, những năm đầu sau khi bắt đầu cai rượu là thời gian nguy cơ ung thư giảm rõ rệt nhất.

2.2. Tăng cường sức khỏe hệ tuần hoàn

Sử dụng rượu quá mức làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp, đột quỵ,... Điều này được cho là do sử dụng rượu quá mức trong thời gian dài làm tăng hoạt động của hệ. Từ đó dẫn đến tình trạng các mạch máu trong cơ thể bị co thắt lại. Mà co thắt mạch máu kết hợp với tăng huyết áp chính là những thủ phạm có thể dẫn đến đột quỵ xuất huyết não.

Không chỉ vậy rượu còn có thể gây ảnh hưởng lớn lên trái tim với các căn bệnh như bệnh cơ tim giãn do rượu, rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim,...

Lấy ví dụ về bệnh cơ tim giãn do rượu, một căn bệnh đặc trưng bởi tình trạng giãn mỏng thành tâm thất của tim và khiến tim bị giảm sức co bóp. Căn nguyên của bệnh lý này là do sử dụng rượu quá mức kéo dài kết hợp với sự tham gia của acetaldehyde.

Nhưng điều may mắn là phần lớn các tổn thương tại tim do rượu sẽ giảm dần hoặc thậm chí biến mất khi ngừng sử dụng rượu. Tác dụng đảo ngược các tổn thương tại tim của việc ngừng sử dụng rượu là điều đã được chứng minh. Thậm chí, một số nghiên cứu đã chỉ ra cụ thể thời gian cần thiết cho điều này là khoảng 1 tháng.

2.3. Phòng tránh bệnh viêm phổi

Một rủi ro tiềm ẩn của việc sử dụng rượu khác chính là gây ra tổn thương phổi và làm tăng nhạy cảm của phổi đối với tác nhân nhiễm trùng. Nguyên nhân của tình trạng này là do tính nhạy cảm của các tế bào lông mao đường hô hấp bị suy giảm dưới tác dụng của rượu.

Bình thường lông mao thực hiện nhiệm vụ dọn dẹp đường hô hấp khi có các mầm bệnh xuất hiện. Tuy nhiên khi sử dụng rượu trong một thời gian dài sẽ khiến nhu động của lông mao bị giảm đi và làm cho ngưỡng kích thích bị tăng lên. Từ đó dễ dẫn đến tình trạng nhiễm trùng tại phổi hơn.

2.4. Giảm nguy cơ mắc bệnh lý tuyến tụy

Tuyến tụy có vai trò tiết ra insulin để điều hòa đường huyết và hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa. Nhưng việc sử dụng rượu lại có thể gây nên các ảnh hưởng đáng kể trên cơ quan này. Cụ thể, sử dụng rượu làm các chức năng vốn có của tuyến tụy bị suy giảm, khiến tuyến tụy bài tiết ra một số chất độc hại thúc đẩy phát triển bệnh viêm tụy. Thậm chí với những trường hợp nặng thì viêm tụy còn có thể biến chứng thành một tình trạng suy đa tạng.

Trong một số trường hợp, các tổn thương gây nên bởi bệnh viêm tụy cấp do rượu có thể hồi phục được. Tuy nhiên khi bệnh đã chuyển thành mãn tính cũng sẽ đồng nghĩa với việc người bệnh sẽ phải tiến hành điều trị suốt đời.

2.5. Phòng tránh bệnh lý về gan

Những tác hại của sử dụng rượu đối với gan là điều đã được biết đến từ lâu nay. Uống rượu dù ít hay nhiều đến gây tổn thương gan và làm phá vỡ chức năng gan.

Một trong những hậu quả sớm nhất của việc gan phải chuyển hóa quá rượu bia quá mức chính là sự suy giảm chức năng và hình thành tình trạng gan nhiễm mỡ. Người ta thấy rằng, khi uống một ly rượu mỗi ngày trong vòng 5 năm liên tục thì nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ tăng lên đến hơn 90%. Gan nhiễm mỡ khiến gan dễ bị nhiễm độc tố và các chất chuyển hóa hơn so với bình thường. Về lâu dài có thể dẫn đến xơ hóa gan, xơ gan hoặc ung thư biểu mô tế bào gan.

Ngoài ra, xơ gan cũng là một trong những tác hại phổ biến nhất của rượu lên lá gan khác phải kể đến. Căn bệnh này được biết đến là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong có thể phòng tránh được tại Hoa Kỳ và cả trên toàn cầu.

Những nghiên cứu từng được thực hiện đã cho thấy, chỉ cần loại bỏ rượu cũng có thể khiến những tổn thương tại gan chuyển biến tốt hơn. Do đó, ngừng sử dụng rượu là cách hiệu quả nhất để phục hồi và cải thiện tổn thương gan do rượu, bất kể giai đoạn của bệnh gan.

2.6. Giúp hệ thống miễn dịch khỏe mạnh hơn

Rượu gây tác động xấu lên hệ miễn dịch nói chung, bao gồm cả hệ thống miễn dịch bẩm sinh và hệ thống miễn dịch thu được. Nó cũng là nguyên nhân làm tăng các phản ứng viêm trong cơ thể, hoặc ức chế phản ứng viêm thông qua ức chế sự hoạt động của hệ thống miễn dịch,... Hậu quả của những điều này khiến cho các mô của cơ thể dễ bị tổn thương hơn.

Bên cạnh đó, rượu còn làm ức chế sự hoạt động của các tế bào lympho T nên làm giảm khả năng đáp ứng của cơ thể với các tình trạng nhiễm trùng. Lấy ví dụ như, uống rượu làm tổn thương các tế bào miễn dịch lympho T và các bạch cầu đa nhân tại đường tiêu hóa, đồng thời phá vỡ cấu trúc hệ vi sinh vật đường ruột. Từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển của các vi khuẩn gây hại và làm cho thành ruột trở nên lỏng lẻo hơn, nên dễ dẫn đến sự xâm nhập của vi khuẩn gây nhiễm trùng.

Đã có giả thiết cho rằng, chính sự xâm nhập của vi khuẩn trong trường hợp này gây kích hoạt hệ thống miễn dịch tại gan. Vì vậy làm gia tăng nguy cơ xảy ra tình trạng viêm gan có liên quan đến rượu.

Chính bởi dù chỉ sử dụng rượu với một lượng rất nhỏ cũng sẽ gây giảm phản ứng của hệ miễn dịch. Do đó, bỏ rượu là cách tốt nhất để ngăn chặn các tổn thương ở hệ miễn dịch do rượu gây nên. Và thực tế đã cho thấy, hệ miễn dịch có thể được cải thiện đáng kể sau một khoảng thời gian ngừng sử dụng rượu.

2.7. Ngăn chặn tác động tiêu cực lên hệ thần kinh

Sử dụng rượu khiến cho hệ thần kinh bị suy giảm là điều đã được khoa học chứng minh. Nó khiến nhiều khu vực khác nhau của não bộ đều bị ảnh hưởng một cách tiêu cực, chẳng hạn như khu vực học tập, cảm xúc, cảm giác thính giác, khu vực ra quyết định,... Cùng với đó thì một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra, nghiên rượu có thể khiến não bộ của một người lão hóa nhanh hơn đến 12 năm so với tuổi tác thực của họ.

Các thống kê cho thấy, nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ tăng lên đáng kể ở những người uống rượu nhiều. Việc sử dụng rượu hằng ngày ở những người trên 60 tuổi làm gia tăng phát triển bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ mạch máu. Từ đó gây ảnh hưởng đến khả năng tư duy, trí nhớ và hành vi. Bằng chứng của tình trạng này là sự suy giảm mật độ chất xám, mất toàn vẹn chất trắng và teo hồi hải mã của não bộ,...

Không chỉ vậy, sử dụng rượu thường xuyên còn dễ khiến cơ thể bị thiếu vitamin B1 và thiamine. Mà thiamine là chất cần thiết cho quá trình tổng hợp nhiều loại hormone của cơ thể, trong đó có cả hormone phân giải glucose. Dưới nhu cầu sử dụng năng lượng rất cao của não, nếu không được cung cấp glucose bình thường sẽ dẫn đến não bị suy giảm hoạt động và rối loạn chức năng. Nặng nề hơn có thể gây nên Hội chứng Wernicke-Korsakoff, một hội chứng có thể làm tăng nặng các bất thường tại não và đẩy mạnh sự suy giảm nhận thức.

Tuy nhiên điều may mắn là một số lượng lớn các tổn thương tại não do rượu là những tổn thương có thể đảo ngược được. Kể cả khi ngừng uống rượu chỉ trong vòng 6 tháng cũng sẽ làm chức năng thần kinh được cải thiện đáng kể. Khối lượng chất xám vỏ não, não thất bên và cách rãnh não đều được nâng lên đáng kể.

3. Những dấu hiệu cho thấy đã đến lúc cần ngừng sử dụng rượu ngay lập tức

Việc một người sử dụng rượu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như sở thích, công việc,... Tuy nhiên nếu bản thân có một hoặc một số những dấu hiệu dưới đây thì chắc chắn rằng đã đến lúc phải bỏ rượu ngay lập tức. Những dấu hiệu này bao gồm:

- Không thể kiểm soát hành vi sử dụng rượu của bản thân.

- Khối lượng rượu sử dụng phải tăng dần mỗi ngày để đạt được cảm giác như mong muốn.

- Dù nhận thức được tác hại của rượu nhưng vẫn không thể ngừng sử dụng.

- Thay đổi các thói quen của bản thân, chẳng hạn ăn uống nhiều hơn,...

- Cuộc sống và công việc bị ảnh hưởng bởi sử dụng rượu, những sở thích của bản thân bị từ bỏ để nhường thời gian cho sử dụng rượu.

- Sử dụng rượu khiến bản thân phải đối mặt với các vấn đề về pháp luật.

- Xuất hiện các biểu hiện của hội chứng cai khi ngừng uống rượu đột ngột.

Nguồn tham khảo: Side Effects of Giving Up Alcohol, According to Physician