76 tuổi mới nổi tiếng nhờ những bức họa đồng quê

Grandma Moses tên thật là Anna Mary Robertson Moses sinh ngày 7/9/1860 tại Greenwich, New York, Mỹ. Moses là con thứ 3 trong số 10 người con của bà Margaret Shanahan Robertson và ông Russell King Robertson, những người có một trang trại trồng lanh.

Rời bỏ quê hương ở tuổi 12, Moses đi làm thuê cho một trang trại gần đó. Bà kết hôn với Thomas Moses vào năm 1887 và định cư tại thung lũng Shenandoah của Virginia. Ở đó, họ gây dựng một trang trại và có với nhau 5 đứa con.

Chân dung nữ họa sĩ, nghệ sĩ dân gian nổi tiếng Grandma Moses.

Ban đầu, Moses làm nghề thêu nhưng đến một ngày, chứng viêm khớp khiến những ngón tay cầm kim của bà không còn được uyển chuyển như trước. Bà đành phải bỏ nghề may vá. Bà phát hiện ra rằng tay bà cầm cây cọ vẽ cũng không đến nỗi nào nên quyết định bắt đầu sự nghiệp vẽ tranh. Lúc này Moses đã ở tuổi 76. Từ đó bà vẽ rất nhiều với mong muốn những người sống ở thành thị được hưởng phong cảnh đồng quê nơi trang trại của bà, cho dù chỉ là qua những bức tranh. Các tác phẩm của bà xoay quanh chủ đề về cuộc sống nông thôn và ban đầu, những tác phẩm đầu tay là những tấm thiệp dành cho người thân trong gia đình.

Sau đó, Moses hăm hở đem tranh của mình trưng bày tại Hội chợ Cambridge. Tuy nhiên, ở đấy những bức vẽ của bà bị xếp xó. Bước ngoặt đến với Moses khi vào năm 1938, một nhà sưu tầm nghệ thuật ở New York có tên Louis J. Caldor vô tình ghé qua ngôi làng và phát hiện tài năng của bà. Con mắt tinh đời của ông khi thấy những bức tranh của Moses treo trong một cửa hàng đã mách bảo rằng ông đã khám phá được một cây cọ đồng quê nhiều triển vọng.

Grandma Moses sáng tác vào tháng 6/1944.

2 năm sau, nữ nghệ sĩ cao tuổi này đã có buổi triển lãm cá nhân đâu tiên tại một phòng tranh của thành phố New York. Những bức vẽ của bà nhanh chóng thu hút sự chú ý của nhiều nhà sưu tầm nghệ thuật.

Trong suốt 3 thập kỷ tiếp theo, bà đã sáng tác một lượng tranh đồ sộ với tổng cộng khoảng 1.600 tác phẩm. Trước khi thực sự nổi tiếng, các bức tranh của bà được bán với giá chỉ khoảng 2 đến 3 USD nhưng sau đó, những bức tranh này được mua lại với giá lên tới 10.000 USD. Tranh của bà xuất hiện ở nhiều bảo tàng, trên bưu thiếp, lịch...

Trong những năm 1950, các triển lãm của Grandma Moses đã phá vỡ kỷ lục người tham dự trên toàn thế giới. Nhà nghệ thuật Judith Stein đã nhận xét rằng: ‘Grandma Moses là một biểu tượng văn hóa được liên tục nhắc đến như là nguồn cảm hứng cho các bà nội trợ, các góa phụ và người hưu trí’.

Năm 1952, bà cho ra đời cuốn tự truyện My Life’s History (Chuyện cuộc đời tôi), trong đó có đoạn viết rằng: ‘Tôi nhìn lại cuộc đời tôi như là công việc của một ngày tốt đẹp đã được thực hiện xong và cảm thấy hài lòng với điều đó. Tôi rất hạnh phúc và mãn nguyện bởi tôi biết rằng mình đã làm tốt nhất những gì mà cuộc sống mang lại’.

Họa sĩ cao tuổi miệt mài làm việc năm 1946.

Vào năm 1960, nhân dịp kỷ niệm sinh nhật lần thứ 100 của bà, thống đốc New York, ông Nelson Rockefeller đã tuyên bố lấy ngày này là ‘ngày Grandma Moses’ để vinh danh những đóng góp của bà đối với nền nghệ thuật dân gian Mỹ.

Lao động suốt đời nên Grandma Moses luôn giữ thói quen làm việc cật lực. Trong 2 năm cuối của cuộc đời, bà đã vẽ tới 1/4 tổng số các bức vẽ của cả sự nghiệp họa sĩ. Bà qua đời ngày 13/121961 ở Hoosick Falls, New York, thọ 101 tuổi.

Trong lời nói mặc niệm, Tổng thống John F. Kennedy đã khẳng định rằng: ‘Cái chết của Grandma Moses là sự mất mát một nhân vật được yêu quý của nước Mỹ. Sự sống động trong những bức tranh của bà đã mang lại sự tươi mới cho nhận thức của chúng ta về cảnh quan nước Mỹ. Cuộc đời bà đã giúp chúng ta làm mới lại di sản của mình và gợi nhớ lại nguồn gốc của đất nước từ các vùng nông thôn, biên giới. Tất cả người Mỹ thương tiếc sự mất mát của bà’.

Mặc dù Grandma Moses không còn trên cõi đời nhưng các tác phẩm của bà vẫn được chào đón trong các buổi triễn lãm lưu hành trên khắp châu Âu và Nhật Bản. Tháng 11/2006, bức tranh Sugaring Off sáng tác năm 1943 đã trở thành tác phẩm đắt giá nhất của bà sau khi được mua với giá 1,2 triệu đô la.