Ứng viên tăng cao có lý do
Theo Bộ GD&ĐT, tổng số ứng viên đạt chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017 là 79,76%, so với năm 2016 là 75,51%.
Năm 2017, số lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư tăng hơn (1.226 ứng viên). Tuy nhiên tỷ lệ xấp xỉ năm trước, không có đột biến. Theo kết quả công bố, tỷ lệ ứng viên đạt chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017 là 79,76% (năm 2016 là 75,51%).
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Mạnh Hùng cho biết, con số tăng cao nói trên là do thời gian kết thúc nhận hồ sơ kéo dài thêm 6 tháng so với năm 2016. Trong thời gian đó, các ứng viên tiếp tục tích lũy đủ điều kiện nộp hồ sơ tăng thêm, có thể thêm bài báo, hướng dẫn nghiên cứu sinh. Vì thế, số lượng ứng viên đáp ứng đủ tiêu chuẩn tăng.
Bên cạnh đó, Chính phủ có những đề án cho ứng viên du học, được đào tạo bài bản. Họ tích lũy đủ điều kiện, trở thành ứng viên. “Về việc Chính phủ có khuyến khích công chức, lãnh đạo tham gia xét duyệt chức danh giáo sư, phó giáo sư không, chúng tôi làm theo quy định. Nếu lãnh đạo đó đủ điều kiện thì làm hồ sơ ứng viên, nhưng thực sự phải đạt chất lượng, đi vào thực chất” - ông Hùng nhấn mạnh.
Về chất lượng khoa học của ứng viên, so với 2016, chất lượng năm nay tăng lên. Quy định hiện nay dù chưa bắt buộc, nhưng trên thực tế nhiều ứng viên có bài báo đăng trên tạp chí khoa học quốc tế.
Năm 2016, số bài đăng trên tạp chí quốc tế chỉ có 2.510, trong khi năm 2017 có tới 5.316 bài. Năng lực ngoại ngữ của các ứng viên cũng được cải thiện nhiều, có người thành thạo 2-3 ngoại ngữ.
Không công nhận nếu thiếu tiêu chuẩn
Về việc rà soát, Bộ GD&ĐT đã báo cáo Thủ tướng, trong đó, 94 ứng viên có phản ánh về hồ sơ như chưa đủ đề tài, chưa đủ bài báo, chưa đủ giờ giảng, chưa có nghiên cứu khoa học... Trước mắt, Bộ GD&ĐT, Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước tiếp tục rà soát, đánh giá.
“Chúng tôi đang tổ chức rà soát theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng. Trường hợp nào không đủ tiêu chuẩn cương quyết không công nhận chức danh. Chủ tịch Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước cũng tổ chức đoàn công tác xem xét, rà soát các ứng viên. Trường hợp có đơn thư, tố cáo sẽ tổ chức xem xét theo Luật khiếu nại tố cáo” - Thứ trưởng Phạm Mạnh Hùng nói.
Ông Mai Tiến Dũng, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cho biết, hiện Thủ tướng rất quan tâm chất lượng các nhà khoa học Việt Nam. Đặc biệt sau khi Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước công bố danh sách hơn 1.226 ứng viên, Thủ tướng đã chỉ đạo, yêu cầu Bộ trưởng GD&ĐT rà soát kỹ lưỡng, nghiêm túc.
“Tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là làm rất nghiêm túc, đánh giá chất lượng thực chất. Ví dụ, tiêu chuẩn về giờ giảng phải xác định rõ ứng viên giảng ở đâu, giáo trình nào, hợp đồng giảng dạy ra sao, hợp đồng thỉnh giảng như thế nào, thanh lý hợp đồng thế nào, có chi tiền hay không… Khả năng ngoại ngữ, giao tiếp thế nào? Nếu chức danh được phong hàm chính thức thì đạt trình độ nào, đều có tiêu chuẩn hết" - ông Dũng nhấn mạnh.
Cũng theo ông Dũng, tại phiên họp Chính phủ trước đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đưa vấn đề này ra và giao cho Bộ GD&ĐT, Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước nghiêm túc thực hiện, tiếp tục rà soát và báo cáo trước Chính phủ phiên họp tới một cách cụ thể hơn.
Việc công bố số lượng giáo sư, phó giáo sư năm 2017 đang nhận được sự quan tâm của dư luận khi không chỉ lớn về số lượng mà chất lượng cũng cần được xem xét lại. Việc quan chức các bộ, ban, ngành có nên được công nhận chức danh hay không cũng gây tranh cãi.