Bắt đầu phần tranh tụng, bà Bùi Thu Hằng, Kiểm sát viên Viện Kiểm sát Nhân dân TP. Hòa Bình, công bố bản cáo trạng luận tội truy tố các bị cáo trọng vụ án “Vô ý làm chết người” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại BV Đa khoa Hòa Bình ngày 29/5/2017.
Sau cáo trạng, bị cáo Bùi Mạnh Quốc là người đầu tiên thực hiện quyền bào chữa. Mở đầu, bị cáo Quốc gửi lời xin lỗi đến gia đình các nạn nhân vụ tai biến và cảm ơn các gia đình đã xin giảm hình phạt cho bị cáo.
Bị cáo Quốc cho biết, đã thực hiện việc súc rửa hệ thống RO bằng hỗn hợp axit HF và HCl nhiều lần nhưng không biết đó hóa chất cấm của Bộ Y tế (Axit clohidric (HCL) và axit flohidric (HF)). Chưa bao giờ được các bên hỏi, giám sát chất gì mà chỉ xem chất lượng nước RO có đạt tiêu chuẩn hay không.
Luật sư Nguyễn Tiến Dũng, người bào chữa cho Bùi Mạnh Quốc, đề nghị Hội đồng xét xử xem xét một số tình tiết quan trọng của vụ án, qua đó đánh giá toàn diện trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức để xảy ra sự cố.
Luật sư Dũng khẳng định không có hợp đồng số 05 ký ngày 25/5/2017. Vì ngày 25/5, bị cáo Quốc và Nguyễn Văn Chiêm đang làm việc tại TP Vinh (Nghệ An). Đến 17h cùng ngày mới về Bắc Ninh và ở nhà. “Các nội dung thư điện tử trao đổi công việc giữa Công ty Thiên Sơn và bị cáo Quốc không có nội dung trao đổi về hợp đồng 05 mà chỉ trao đổi về bảng báo giá. Do đó, việc ký hợp đồng 05 là không có”, luật sư Dũng nói.
Hơn nữa, sau sự cố, bà Ngô Thị Tuyết Minh, Phó Giám đốc Công ty Thiên Sơn và chị Kiên, người của công ty Thiên Sơn cầm bản hợp đồng 05, gặp bị cáo Quốc tại bãi gửi xe và ký vào bản hợp đồng đó nói để hoàn thiện hồ sơ. Vì con dấu để ở trụ sở công ty nên Công ty Thiên Sơn yêu cầu Quốc sáng ngày 30/5 mang dấu đến Công ty Thiên Sơn đóng dấu bản hợp đồng 05. Trong bản hợp đồng cũng có những lỗi sơ đẳng như đối tượng hợp đồng, màng lọc USA thì viết thành USD.
Tử đó có cơ sở khẳng định thời điểm xảy ra sự cố tại BV Đa khoa Hòa Bình, không có hợp đồng giữa Thiên Sơn và Trâm Anh. Vì vậy, đề nghị Hội đồng xem xét trách nhiệm của Thiên Sơn.
Trong bản kết luận điều tra viện dẫn nội dung giám định của Viện Khoa học hình sự Bộ Công an thì trên đồng hồ hệ thống RO số 2 có sai số quá lớn. Như vậy, cơ quan điểu tra chưa làm rõ đơn vị vận hành bảo dưỡng sửa chữa chiếc đồng hồ này. Do đồng hồ sai số lớn nên đây là nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự cố y khoa này.
Do đó, luật sư Dũng cho rằng: BV Đa khoa Hòa Bình là cơ quan phải có trách nhiệm lớn nhất trong sự cố, vì không theo quy trình sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống RO dẫn đến sự cố. Trong trường hợp không xác định được trách nhiệm cá nhân vụ việc thì ông Trương Quý Dương là người đứng đầu BV phải chịu trách nhiệm.
Công ty Thiên Sơn đã hợp tác với BV từ năm 2010 nên phải có sơ đồ hệ thống nhưng không giao cho bị cáo Quốc để sửa chữa, nắm bắt nên công ty phải có trách nhiệm.
Bộ Y tế cũng phải có trách nhiệm khi chưa ban hành quy định về hệ thống lọc nước RO. Sau khi có sự cố mới ban hành quyết định về hướng dẫn quy trình về thận nhân tạo, trong đó có 7 quy định về lọc nước RO.
Về thỏa thuận: 2 công ty có thỏa thuận Quốc sẽ đi lấy mẫu xét nghiệm theo tiêu chuẩn AAMI và giao cho Thiên Sơn. Tại thời điểm xảy ra sự cố, Quốc chưa lấy mẫu nước để xét nghiệm.
Luật sư cũng để nghị Hội đồng xét xử giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo Quốc. Do có các tình tiết giảm nhẹ như ông của Quốc là người có công với cách mạng.
Đề nghị HĐXX áp dụng thêm khoản 2, Điều 46 Bộ luật Hình sự 1999 và áp dụng mức thấp nhất của khung hình phạt.
Đối đáp về các nội dung của luật sư Dũng, đại diện Viện Kểm sát cho rằng: Theo Bộ luật Dân sự có quy định hợp đồng bằng miệng, lời nói. Tại tòa, hai bên đã thừa nhận có những trao đổi bằng miệng nên hợp đồng miệng, nên hợp đồng số 05 vẫn có hiệu lực.
Viện Kiểm sát cũng xác định trách nhiệm liên của Thiên Sơn vì Quốc làm việc với tư cách của Thiên Sơn.
Với việc đồng hồ có sai số, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng nguyên nhân sự cố không phải đồng hồ vì trước đó nó vẫn hoạt động bình thường. Hơn nữa, căn cứ xác định chỉ tiêu chất lượng nước không phải đồng hồ.
Về trách nhiệm của Công ty Thiên Sơn và BV khi không cung cấp sơ đồ cho bị cáo Quốc, Viện Kiểm sát thấy chưa đủ căn cứ xử lý các cá nhân liên quan. Trong vụ việc này cũng có trách nhiệm của Bộ Y tế, sau sự việc sẽ có kiến nghị gửi Bộ.
Tuy nhiên, bị cáo Quốc cho rằng, đồng hồ dẫn điện là phương tiện đo tạp chất trong nước, trong đó có hóa chất, nên việc sai sẽ ảnh hưởng đến việc xác định chất lượng nước. Dù vậy, Viện Kiểm sát vẫn giữ nguyên quan điểm là đồng hồ không phải là nguyên nhân dẫn đến sự cố.
Đại diện công ty Thiên Sơn khẳng định đã giao kết với công ty Trâm Anh theo quy định tại Bộ luật Dân sự và Luật Thương mại. Dù vậy, luật sư đại diện cho bị cáo Quốc vẫn giữ nguyên quan điểm là hợp đồng chưa có.
Đại diện BV Đa khoa Hòa Bình cho biết, BV Hòa Bình chỉ làm việc với Công ty Thiên Sơn mà không cần biết Trâm Anh là đơn vị nào. Hơn nữa, việc chuyển nhượng của Thiên Sơn là vi phạm Luật Đấu thầu. Việc chuyển nhượng trái pháp luật cũng không thông báo cho BV biết.
Luật sư Huế, đại diện cho BV, cho rằng, việc tòa không triệu tập một số cơ quan chuyên môn để làm rõ vấn đề là sai sót. Bởi nếu cứ như những ngày qua thì chỉ là những người không biết chuyên môn cãi nhau. Hơn nữa, việc Thiên Sơn chuyển nhượng cho Trâm Anh khi công ty này mới thành lập được 6 tháng là vô trách nhiệm, vi phạm pháp luật. Trong khi đó, công ty Thiên Sơn vẫn ngang nhiên thu tiền theo ca chạy thận mà không giám sát quá trình sửa chữa hệ thống RO. Luật sư Huế đề nghị phải khởi tố vụ án hình sự, khởi tố Giám đốc Công ty Thiên Sơn để điều tra, bởi ông Đỗ Anh Tuấn đã cố ý làm trái các quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, đại diện Thiên Sơn cho rằng việc khởi tố Giám đốc Công ty Thiên Sơn là không có cơ sở. Bởi hai bên đã ký kết hợp đồng và hai bên làm việc là với tư cách pháp nhân, chứ không phải cá nhân. Hơn nữa, BV cũng vô trách nhiệm, không giám sát việc thực hiện hợp đồng.