Hỏi: Vừa qua, trong lúc vợ tôi đi làm về thì bất ngờ bị một cây xanh bên đường đổ trúng người và xe, làm vợ tôi bị thương nặng, dù lúc đó trời không hề có mưa bão. Hiện vợ tôi vẫn đang phải điều trị ở bệnh viện vì chấn thương sọ não, gãy tay… Xin Báo PNVN cho biết, trách nhiệm để xảy ra sự việc trên thuộc về ai? Gia đình tôi có thể yêu cầu ai bồi thường thiệt hại?
Vũ Tiến Luận (Hà Nội)
Trả lời: Theo quy định tại Điều 604 Bộ luật Dân sự 2015 về Bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra, thì: Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý phải bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra.
Căn cứ vào quy định trên, nếu có thiệt hại về người, tài sản... cho người đi đường khi chẳng may cây cối đổ, ngã... thì cá nhân, đơn vị chủ sở hữu, chiếm hữu, được giao chăm sóc cây xanh phải chịu trách nhiệm bồi thường.
Còn theo khoản 3, Điều 584, Bộ Luật Dân sự năm 2015 (phần trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng) về Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại, thì: “Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này”.
Ở Hà Nội, Công ty Công viên cây xanh là đơn vị được giao trách nhiệm quản lý, duy trì vườn hoa, cây xanh.
Tuy nhiên, cần lưu ý trong một số trường hợp, dù thiệt hại có xảy ra nhưng nạn nhân sẽ không được bồi thường được quy định tại khoản 2, Điều 584 Bộ Luật Dân sự năm 2015, cụ thể: "Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác".
Theo quy định tại khoản 1, Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015, thì: Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
Do vậy, nếu các đơn vị quản lý cây xanh đã làm mọi biện pháp như cắt tỉa các cành cây, buộc cây… nhằm hạn chế tai nạn xảy ra cho người đi đường nhưng do mưa gió cây xanh vẫn đổ, bật gốc… gây thiệt hại thì sẽ không phải bồi thường.
Khi đó, để xác định trách nhiệm bồi thường trong trường hợp cây cối đổ gây thiệt hại cho người đi đường thì phải xem xét đơn vị quản lý cây xanh đã thực hiện hết trách nhiệm của mình chưa và người đi đường có lỗi hay không?
Lúc này, đơn vị quản lý cây xanh phải chịu trách nhiệm nếu không thực hiện các biện pháp hạn chế rủi ro. Ngược lại, đơn vị này sẽ không phải chịu trách nhiệm nếu đã thực hiện đủ mọi biện pháp hạn chế nhưng cây vẫn đổ gây tai nạn (trường hợp bất khả kháng) hoặc do lỗi của người đi đường.