Bước vào "thế giới số" của con

Ngoài giờ học, cậu con trai 13 tuổi của chị Thuý Hằng (phường Đông A, Ninh Bình) dành rất nhiều thời gian cho chiếc smartphone. Lúc thì con nhắn tin với bạn bè, lúc con lại liên tục nói chuyện với "đồng đội" trong game, khi con lại sử dụng smartphone để học tiếng Anh… Chị Hằng nhận thấy, "thế giới số" của con là một vũ trụ rộng lớn, với những quy tắc, ngôn ngữ, thậm chí là những cảm xúc rất riêng. Chị từng cảm thấy lạc lõng, bất lực và chỉ muốn kéo con ra khỏi "thế giới" ấy. Tuy nhiên, thay vì ngăn cấm, chị đã thử một cách tiếp cận khác: Lắng nghe và trò chuyện.

Lắng nghe không phải là nghe con nói về trò chơi, mà là lắng nghe cả những cảm xúc ẩn sau đó. Một lần, chị Hằng vô tình thấy con trai thất vọng ra mặt khi thua một trận đấu. Chị nhẹ nhàng hỏi: "Con có vẻ không vui. Trận đấu không tốt à?". Cậu con trai ban đầu chỉ trả lời cộc lốc: "Thua rồi mẹ ạ". Nhưng khi chị tiếp tục lắng nghe với sự đồng cảm, con bắt đầu kể về chiến thuật, về đồng đội, về những sai lầm.

Chị ngạc nhiên khi thấy con có những suy nghĩ rất logic và tinh tế về một trò chơi tưởng chừng chỉ là giải trí. Chính nhờ những cuộc trò chuyện đó, chị Hằng hiểu rằng game không phải chỉ là để "phá thời gian" mà còn là nơi con học được cách làm việc nhóm, cách giải quyết vấn đề và cả cách đối diện với thất bại.

Bên cạnh lắng nghe, việc trò chuyện còn giúp cha mẹ và con cái kết nối. Khi chị Hằng bắt đầu quan tâm đến trò chơi của con, con trai chị dần cởi mở hơn. Con không chỉ chia sẻ về game, mà còn tâm sự về những áp lực ở trường, những mối quan hệ với bạn bè. Chị đã dành thời gian cùng con xem những video hướng dẫn, tìm hiểu về các nhân vật trong game. Những câu chuyện tưởng chừng như vô bổ lại trở thành "chìa khóa" mở ra cánh cửa giao tiếp.

Một lần, chị Hằng hỏi con: "Nhân vật này có ý nghĩa gì đối với con?". Cậu bé hào hứng kể về cách nhân vật đó đại diện cho sự kiên trì, không bỏ cuộc. Từ đó, chị đã có thể khéo léo lồng ghép những bài học về cuộc sống, về giá trị đạo đức vào trong các cuộc trò chuyện.

Việc trò chuyện còn giúp cha mẹ hướng dẫn con một cách tinh tế. Thay vì nói: "Con chơi game nhiều quá", chị Hằng hỏi: "Mẹ thấy con rất giỏi trong game này. Nếu con dùng sự kiên trì ấy để học thêm một môn học khác, con nghĩ sao?". Câu hỏi mở đã giúp con tự suy ngẫm và nhận ra tầm quan trọng của việc cân bằng. Dần dần, con trai chị đã biết tự giới hạn thời gian chơi, dành nhiều thời gian hơn cho học tập và các hoạt động thể chất.

Thay vì nhìn "thế giới số" của con với ánh mắt e dè, lo sợ, theo chị Hằng, cha mẹ hãy thử bước vào đó, không phải với tư cách một người kiểm soát, mà là một người bạn đồng hành. Hãy hỏi con về những gì con đang xem, đang chơi, đang tương tác. Hãy lắng nghe con chia sẻ về những niềm vui, nỗi buồn, và cả những thất bại. Hãy trò chuyện với con không chỉ về những gì con học ở trường, mà còn về những gì con học được từ "thế giới" trên mạng.