Cà phê đường tàu: Điểm đến hấp dẫn hay hiểm họa đô thị?

"Phố cà phê đường tàu" nối giữa phố Lê Duẩn, Trần Phú, Cửa Đông và Phùng Hưng.
Sau vụ tàu hỏa quệt văng bàn ghế ở phố cà phê đường tàu, vấn đề an toàn tiếp tục được đặt ra khi lượng khách vẫn tấp nập dù đã có nhiều biện pháp tuyên truyền, xử lý vi phạm.
Nhắc nhở nhiều lần, vẫn liên tục vi phạm nghiêm trọng quy định hành lang an toàn đường sắt
Thời gian qua, dư luận xôn xao trước một đoạn video được đăng tải trên mạng xã hội ghi lại cảnh tàu hỏa chạy qua phố cà phê đường tàu ở Hà Nội, quệt văng bàn ghế - nơi có nhiều du khách đang ngồi.
Anh N.V.N - người dân sống gần khu đường tàu cho biết: "Vụ việc trên xảy ra hơn 1 tuần trước. Do bàn khách ngồi kê chưa đảm bảo khoảng cách nên khi tàu đi qua xảy ra va chạm, quệt văng bàn ghế, rất nguy hiểm. Thật may đây là vụ va quệt nhẹ, không thiệt hại về người".
Trao đổi với PV Báo Phụ nữ Việt Nam, một lãnh đạo phường Hoàn Kiếm cho biết đã nắm được sự việc và yêu cầu chỉ đạo xử phạt quyết liệt đối với những trường hợp vi phạm. Đại diện Công an phường Hoàn Kiếm nhấn mạnh: "Công an phường đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền không được lấn chiếm vỉa hè, hành lang. Đối với các trường hợp vi phạm, không chấp hành đều được xử lý nghiêm theo Luật".
Đại diện Công an phường Hoàn Kiếm cũng cho biết, dù đã nhiều lần nhắc nhở, tuyên truyền nhưng có không ít hộ kinh doanh vi phạm nghiêm trọng quy định hành lang an toàn đường sắt. Dù phường nhiều lần ra quân, xử lý nghiêm khắc, nhưng vẫn liên tục có những trường hợp vi phạm.
"Trong rất nhiều cuộc họp, chúng tôi đưa ra nhiều giải pháp đảm bảo tuyến phố đường tàu này. Tuy nhiên, các giải pháp đưa ra vẫn chưa được sự đồng thuận của các hộ dân. Trước mắt, chúng tôi vẫn đang tập trung tuyên truyền, xử lý. Đồng thời, làm việc với Công ty Đường sắt, xác định khung giờ tàu đi qua để giảm tốc độ những nơi có cư dân đông đúc và phân công các đồng chí đi tuần tra đảm bảo an toàn khi tàu đi qua. Bên cạnh đó, chúng tôi đã đặt biển cảnh báo nguy hiểm ở hai bên đường. Chúng tôi vẫn đang tìm giải pháp để làm thế nào giữ được yếu tố độc đáo thu hút du khách mà đảm bảo an toàn cho người dân. Thật sự đây là bài toán khó. Tới đây chính quyền phải vào cuộc quyết liệt hơn nữa" - đại diện Công an phường Hoàn Kiếm nhấn mạnh.
Theo ghi nhận của chúng tôi, phố đường tàu vẫn đông khách sau vụ đâm văng bàn ghế. Khách du lịch đổ về vui chơi tấp nập tại các quán cà phê, check in xung quanh đường tàu, háo hức chờ khoảnh khắc tàu chạy qua. Khoảng 13h30 ngày 16/10, nhiều chủ quán liên tục nhắc nhở khách vào trong quán ngồi để đảm bảo an toàn.
Trao đổi với PV Báo Phụ nữ Việt Nam, TS Nguyễn Viết Chức - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội (nay là Ủy ban Văn hóa, Giáo dục) cho rằng, cà phê đường tàu cần được đặt yếu tố an toàn giao thông lên trên hết.
"Đó là nét văn hóa đặc sắc, đặc thù hiếm ở đâu có. Tuy nhiên, vấn đề an toàn giao thông phải được coi trọng. Nếu tiếp tục duy trì, chủ quán và du khách phải đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu. Đường sắt chạy theo giờ cố định, rải rác. Vậy nên, chủ quán phải chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn, không thể vì lợi nhuận mà nới lỏng quy tắc", TS Nguyễn Viết Chức nhấn mạnh.
Theo ông, để phố cà phê đường tàu có thể tiếp tục duy trì lâu dài cần có những quy định rõ ràng về phạm vi hoạt động, trách nhiệm pháp lý và cơ chế giám sát cụ thể. "Nếu tiếp tục hoạt động, nhà quản lý phải đưa ra cam kết đảm bảo không xảy ra bất kỳ tai nạn, sự cố nào gây thiệt hại cả vật chất lẫn tinh thần", ông nói.
Cà phê đường tàu không chỉ là điểm check-in nổi tiếng mà là kế sinh nhai, là công việc, là một phần đời sống của những người dân nơi đây. Về nguyên tắc quản lý, TS Nguyễn Viết Chức cho rằng việc duy trì hoạt động của phố cà phê đường tàu phải dựa trên cơ chế cam kết chặt chẽ, có giới hạn rõ ràng: "Nói đúng nguyên tắc là phải cấm, nhưng đây là đặc thù. Dứt khoát phải có cam kết, không phải ai muốn mở thì mở. Ví dụ, được phép mở bao nhiêu quán, ai được phép mở và mở như thế nào. Tất cả phải minh bạch, cam kết bằng văn bản, chịu trách nhiệm toàn diện. Không thể vì lợi ích mà coi nhẹ yếu tố an toàn".
Theo TS Chức, các hộ kinh doanh cần được cấp phép có điều kiện, phải qua kiểm tra an toàn, được tập huấn ứng phó tình huống khẩn cấp, và tuân thủ nghiêm ngặt thời gian phục vụ. Song song đó, cơ quan quản lý cần giám sát thường xuyên, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đảm bảo mọi hoạt động đều diễn ra trong giới hạn an toàn tuyệt đối.
"Đã đặc thù thì phải có quy chế. Ai chịu trách nhiệm thì phía quản lý theo đúng quy định. Vi phạm thì xử lý theo cam kết. Đây là nét văn hóa đặc thù, nếu muốn duy trì, phải có hoạt động kinh doanh cụ thể và cam kết chặt chẽ".
TS Nguyễn Viết Chức
Phố cà phê đường tàu muốn duy trì phải đảm bảo yếu tố an toàn tuyệt đối. Không thể vì thu hút du khách hay lợi ích kinh tế mà xem nhẹ tính mạng con người.
Một mô hình hoạt động có kiểm soát, quy định rõ ràng và cam kết trách nhiệm từ cả người dân, chủ quán lẫn cơ quan quản lý là điều kiện bắt buộc.
Chỉ khi an toàn được đặt lên hàng đầu, phố cà phê đường tàu mới có thể tồn tại như một điểm đến hấp dẫn khách du lịch, thay vì trở thành mối lo tiềm ẩn giữa lòng Hà Nội.