Cần ràng buộc trách nhiệm nhà đầu tư với sinh kế dài hạn của người dân trong dự án thu hồi đất

Chiều 8/12, tham gia góp ý vào Chủ trương đầu tư Dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TPHCM) bày tỏ sự ủng hộ nhất trí cao với chủ trương đầu tư Cảng hàng không Gia Bình. Song, đại biểu băn khoăn về tác động an sinh - sinh kế, tương lai của 7.100 hộ gia đình bị ảnh hưởng, trong đó có 5.800 hộ phải tái định cư.

Theo đại biểu, khi thu hồi đất thì điều người dân lo nhất không phải là giá đền bù cao hay thấp, mà là họ sẽ sống bằng gì sau khi cầm tiền đền bù? Họ có việc làm hay không? Con cái họ có nơi học hành ổn định hay không…

Đại biểu cho rằng, sân bay mở ra cơ hội rất lớn nhưng vị trí việc làm trong sân bay đòi hỏi trình độ cao, từ an ninh hàng không, kỹ thuật mặt đất, điều hành, thương mại phi hàng không, đến logistic. Điều này không phải cứ ưu tiên cho người dân địa phương là họ có thể vào làm việc tại sân bay được.

Nữ đại biểu nhấn mạnh: "Chúng ta cần nhìn nhận đầy đủ hơn các tác động mà dự án mang lại không chỉ cho dự án Gia Bình, mà còn là bài học quan trọng cho tất cả các dự án thu hồi đất, di dời, tái định cư trên phạm vi cả nước".

Cho rằng "Chúng ta không thể chỉ nhìn vào tốc độ xây dựng mà quên đi cuộc sống của những con người đang nhường đất cho phát triển", nữ đại biểu đề nghị Quốc hội có những đánh giá bắt buộc tác động đến đời sống người dân đối với mọi dự án thu hồi đất, từ đó thiết kế chính sách sinh kế dài hạn, không phải hỗ trợ ngắn hạn.

Đặc biệt, đại biểu nhấn mạnh, cần xây dựng cơ chế ràng buộc trách nhiệm nhà đầu tư. Nhà đầu tư không thể chỉ trả tiền xong rồi hết trách nhiệm mà cần tạo dựng Quỹ Phát triển sinh kế vùng dự án nhằm hỗ trợ đào tạo nghề, tạo việc làm, hỗ trợ người yếu thế; Công khai cam kết trách nhiệm xã hội trong từng giai đoạn dự án.

"Đừng để người dân phải sống trong tâm trạng lo lắng, hoang mang, thảng thốt, chỉ mong dự án đừng đi qua phần đất nhà mình. Tâm lý ấy cho thấy trong nhiều năm, một bộ phận dự án phát triển chưa thật sự đặt người dân vào vị trí trung tâm của lợi ích", nữ đại biểu bày tỏ.

Điều hành bay Nội Bài - Gia Bình bằng dẫn đường vệ tinh

Giải trình trước Quốc hội về chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, dự án là quyết sách chiến lược, có tính đột phá trong tái cấu trúc mạng lưới hàng không vùng Thủ đô. Kết quả nghiên cứu cho thấy Cảng hàng không quốc tế Nội Bài đang quá tải, trong khi phương án mở rộng gặp nhiều khó khăn do chi phí giải phóng mặt bằng lớn, nhất là để hình thành đường băng cất, hạ cánh độc lập.

Theo Bộ trưởng, sân bay Gia Bình sẽ góp phần chia tải cho Nội Bài, đồng thời tái cấu trúc mạng lưới hàng không theo mô hình đa trung tâm. Việc khai thác đồng thời nhiều cảng hàng không trong một vùng đã được nhiều quốc gia áp dụng. Cơ quan quản lý bay sẽ thiết lập vùng trời chung, từng đường bay được thiết kế riêng bằng phương thức dẫn đường vệ tinh để bảo đảm khoảng cách an toàn, hạn chế giao cắt và xung đột.

Về các vấn đề liên quan đến di dời di tích, nhà ở, Bộ trưởng cho biết khi thi công sẽ áp dụng giải pháp giữ hình hài kiến trúc di tích, di chuyển phù hợp nguyện vọng người dân và quy định về bảo tồn. Ngoài chi phí bồi thường, dự án còn có kinh phí hỗ trợ để người dân ổn định cuộc sống tại khu tái định cư mới, việc này do chính quyền địa phương thực hiện theo quy định.