Cha mẹ thời 4.0: Nhẹ gánh nuôi con nhờ AI

Từ các buổi trò chuyện giải tỏa căng thẳng trực tuyến cho đến việc hỗ trợ lập kế hoạch bữa ăn, nhiều ông bố bà mẹ đã sử dụng sáng tạo các công cụ AI như ChatGPT hay Claude để giúp việc nuôi dạy con trở nên dễ dàng hơn.

Alicia Robinson, một bà mẹ hai con ở Chicago, chia sẻ với chương trình Good Morning America: "Tôi dùng AI để viết email cho giáo viên, lên kế hoạch tiệc sinh nhật, thậm chí nghĩ ra những câu chuyện kể cho các con trước khi ngủ. Với tôi, AI giống như một trợ lý nuôi dạy con không bao giờ cần nghỉ ngơi".

Thay vì lo ngại AI sẽ thay thế sự kết nối giữa con người, nhiều phụ huynh lại xem công nghệ này như một đối tượng không phán xét và luôn sẵn sàng khi cần. Karima Williams, nhà sáng lập ứng dụng Crash Out Diary, nơi cha mẹ có thể trút bầu tâm sự một cách ẩn danh, cho biết, cô bắt đầu sử dụng AI như một công cụ chăm sóc tinh thần trong giai đoạn làm cha mẹ đầy căng thẳng.

"Điều tôi thích nhất khi dùng AI là tôi có thể tâm sự với Claude, trợ lý AI của Anthropic", cô chia sẻ. "Thật thoải mái khi được bộc lộ những cảm xúc hỗn loạn thường gặp khi làm cha mẹ, từ cảm giác choáng ngợp, xấu hổ cho đến nỗi lo thất bại".

Williams thấy Claude hữu ích đến mức cô đã phát triển một sản phẩm riêng cho mình. Ứng dụng của cô giúp các phụ huynh khác tương tác với Claude theo cách cá nhân hóa hơn. "Tôi đã thiết kế một tính năng để xử lý cảm xúc thông qua trò chơi nhỏ", cô giải thích. 

"Người dùng có thể chọn một nhân vật phù hợp với tâm trạng, rồi thoải mái trút hết suy nghĩ. Sau đó, họ có thể lưu lại hoặc nhận gợi ý các hoạt động giúp lấy lại bình tĩnh, chẳng hạn như bài tập thở hoặc một trò chơi nhanh".

Giảm tải gánh nặng nuôi dạy con

Trong khi một số phụ huynh tìm đến AI như công cụ chăm sóc sức khỏe tinh thần, nhiều người khác khám phá tác động sâu rộng hơn của công nghệ trong cuộc sống hàng ngày. Từ sự băn khoăn ban đầu, nhiều ông bố bà mẹ dần chuyển sang dùng AI như một phần trong thói quen nuôi dạy con.

Olivia French, một bà mẹ ba con ở Fort Worth, Texas, chia sẻ: "Ban đầu tôi thấy choáng ngợp trước ý tưởng dùng AI. Nhưng bây giờ, chỉ nghĩ đến việc không có AI thôi cũng khiến tôi thấy sợ".

French cho biết cô thường dùng AI tạo sinh (Gen AI) để lên kế hoạch bữa trưa cắm trại cho ba đứa con, 13, 10 và 8 tuổi, cũng như giảm bớt các khâu chuẩn bị bữa ăn cho gia đình. Ngoài ra, AI còn gợi ý cho cô cách bắt chuyện để hỗ trợ tinh thần cho các con ở độ tuổi thiếu niên và trung học.

Leah Anise, trưởng nhóm truyền thông người tiêu dùng tại OpenAI, cho biết: "ChatGPT đã trở thành công cụ không thể thiếu với các bậc phụ huynh. Nó không chỉ đơn giản hóa trách nhiệm hằng ngày mà còn khơi dậy sự sáng tạo".

Từ việc lập danh sách hàng tạp hóa, lên lịch dọn dẹp, đến thiết kế thực đơn dựa trên những gì còn lại trong tủ lạnh, cha mẹ đang tận dụng AI để xử lý công việc hậu cần và nhiều hơn thế nữa.

Không chỉ dừng ở đó, Anise nhấn mạnh AI còn thúc đẩy sự sáng tạo trong nuôi dạy con. "Cha mẹ dùng ChatGPT để xây dựng thói quen buổi sáng nhẹ nhàng, cùng nhau lên ý tưởng cho trò chơi tìm đồ vật, thậm chí sáng tác những câu chuyện trước giờ đi ngủ dựa trên chủ đề hoặc con vật mà trẻ yêu thích".

 Cân bằng giữa công nghệ và bản năng

Đối với Hannah Ryu, một bà mẹ hai con và cũng là chiến lược gia về AI, công nghệ này giúp cô giảm đi đáng kể gánh nặng tinh thần khi làm mẹ. "Tôi dùng AI để lên kế hoạch cho những chuyến đi cùng các con, tìm công thức nấu ăn lành mạnh và hiểu rõ hơn về tâm lý trẻ em", cô chia sẻ.

Tuy vậy, Ryu nhấn mạnh rằng, AI chỉ là công cụ, không thể thay thế bản năng làm cha mẹ. "Đôi khi AI vẫn đưa ra thông tin sai hoặc chưa chính xác. Điều quan trọng là cách bạn sử dụng nó và cân bằng giữa trực giác của mình với lời khuyên đáng tin cậy từ chuyên gia", cô nói.

Theo Ryu, sự cân bằng này đặc biệt quan trọng khi ứng dụng AI vào những vấn đề nhạy cảm trong việc nuôi dạy con, như tìm hiểu các giai đoạn phát triển hay nhận hướng dẫn về vấn đề cảm xúc. "Tôi không phải lúc nào cũng biết cách an ủi con khi chúng gặp thất bại hoặc bị từ chối. Nhưng AI giúp tôi khơi gợi tư duy làm mẹ, để bắt đầu những cuộc trò chuyện khó khăn ấy".

Leah Anise cũng đồng tình với quan điểm này. Cô lưu ý: "ChatGPT có thể phân tích những chủ đề phức tạp hoặc giúp cha mẹ chuẩn bị câu hỏi cho bác sĩ nhi khoa, nhưng nó không thể thay thế chuyên gia y tế hay chuyên gia sức khỏe tinh thần."

Tỉnh táo và cảnh giác khi dùng AI

Một số người vẫn nghĩ rằng khi cha mẹ dùng AI, tức là họ đang "giao phó" việc nuôi dạy con cho máy móc. Theo Anise, đây là một quan niệm sai lầm. Những phụ huynh thực sự sử dụng AI đều khẳng định: mục đích không phải để AI thay thế vai trò làm cha mẹ, mà là để tiết kiệm thời gian và năng lượng. "AI có thể giúp giảm bớt gánh nặng tinh thần, để bạn có nhiều thời gian hơn thực sự ở bên con cái", Ryu nói.

Sự hỗ trợ đó cũng đang được mở rộng. OpenAI cho biết đã tích hợp nhiều biện pháp bảo vệ để ChatGPT an toàn hơn cho gia đình, chẳng hạn như hạn chế một số nội dung và yêu cầu phải có sự đồng ý của phụ huynh đối với người dùng tuổi teen. Anise cho biết công ty cũng hạn chế việc tạo nội dung nhạy cảm trong các sản phẩm đa phương thức như ImageGen và Sora.