Chế độ ăn cho người bệnh hen suyễn

Hen phế quản (hen suyễn) là tình trạng viêm mạn tính đường hô hấp gây nên tăng tiết dịch nhầy, phù nề và co thắt đường thở dẫn tới hiện tượng khó thở, khò khè. Viêm đường thở dẫn đến tăng tiết đờm nhiều, co thắt phế quản làm bệnh nhân ngột ngạt khó thở, thở rít từng cơn. Bằng cách lựa chọn thực phẩm phù hợp, người bệnh có thể cải thiện sức khỏe tổng thể, giảm các triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

PGS.TS.BS. Nguyễn Thị Ngọc Dinh, nguyên Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, cho biết, trong điều trị bệnh hen suyễn, ngoài dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và tập luyện thể dục thường xuyên thì chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý bệnh.

Viêm là một yếu tố then chốt trong bệnh hen suyễn. Một số loại thực phẩm có đặc tính chống viêm mạnh, giúp giảm viêm đường thở, từ đó giảm các triệu chứng như khó thở, ho, khò khè.

Chế độ ăn đúng cách cũng giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng, một trong những yếu tố có thể kích hoạt cơn hen. Một số chất dinh dưỡng có thể giúp thư giãn cơ trơn phế quản, giúp không khí lưu thông dễ dàng hơn. Thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng gánh nặng cho phổi và làm trầm trọng thêm các triệu chứng hen. Chế độ ăn cân bằng, kết hợp với vận động hợp lý giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh.

Bằng cách kiểm soát viêm, tăng cường miễn dịch và cải thiện chức năng hô hấp, chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp giảm số lần lên cơn hen và mức độ nghiêm trọng của các cơn hen. Một số thực phẩm hoặc chất phụ gia có thể kích thích cơn hen ở một số người. Việc nhận biết và tránh các yếu tố này là rất quan trọng. "Chế độ ăn uống lành mạnh không thay thế cho thuốc điều trị hen suyễn nhưng nó có thể hỗ trợ thuốc hoạt động hiệu quả hơn và giảm nhu cầu sử dụng thuốc", PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Dinh cho biết.

Cũng theo bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Dinh, có một số chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kiểm soát bệnh hen suyễn. Chúng giúp giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện chức năng hô hấp. Ví dụ, vitamin C có từ các nguồn thực phẩm như cam, chanh, bưởi, quýt, kiwi, dâu tây, ớt chuông, bông cải xanh, cà chua... có tác dụng chống oxy hóa mạnh, giúp giảm viêm đường thở và tăng cường hệ miễn dịch. Vitamin D từ cá hồi, cá thu, cá trích, trứng, sữa, nấm, đặc biệt là nấm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, sẽ hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp (một yếu tố kích hoạt cơn hen) và cải thiện chức năng phổi. Một số nghiên cứu cho thấy, vitamin D có thể giúp giảm số lần nhập viện ở bệnh nhân hen nặng.

Vitamin E giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do và giảm các triệu chứng hen như ho và thở khò khè. Loại vitamin này có trong các loại hạt như hạnh nhân, hạt hướng dương, dầu hướng dương, dầu ô liu, rau xanh. Magie trong hạt bí ngô, rau chân vịt, hạt điều, cá hồi, các sản phẩm từ sữa ít béo, các loại ngũ cốc nguyên hạt… giúp thư giãn cơ trơn phế quản, giúp không khí lưu thông dễ dàng hơn và giảm viêm. Ngoài ra, acid béo omega-3 có tác dụng chống viêm, giúp giảm viêm đường thở và cải thiện chức năng phổi, thường thấy ở các loại thực phẩm như cá hồi, cá thu, cá trích, dầu cá, hạt lanh, hạt chia. Các loại trái cây và rau củ nhiều màu sắc, trà xanh, sô cô la đen có chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, giúp giảm viêm và tăng cường hệ miễn dịch.

Bên cạnh các loại thực phẩm hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng hen suyễn, một số thực phẩm có thể làm tăng các triệu chứng như trái cây khô, đậu, cà phê; thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh; rượu, bia; tôm, cua, ghẹ, một số loại cá… "Một số thực phẩm gây dị ứng có thể kể đến như sữa bò, đậu phộng, hạnh nhân, óc chó, hạt điều… Nếu biết mình bị dị ứng với thực phẩm nào, hãy tránh hoàn toàn", bác sĩ lưu ý.